Nüfusun dağılışını etkileyen faktörler nelerdir? Yeryüzü şekilleri, doğal ve beşeri faktörlerin etkileri
Güncelleme Tarihi:
Nüfusun dağılışını etkileyen faktörleri doğal ve beşeri olarak ikiye ayırmak mümkündür. Doğal faktörler içinde su kaynakları, iklim ve yeryüzü şekillerini saymak mümkündür. Beşeri faktörler ise turizm, sanayi, ulaşım, tarım ve yer altı kaynaklarıdır. İlk yerleşim yerlerinin kurulmasından günümüze kadar nüfus dağılışını etkileyen faktörler bunlar olmuştur. Yeryüzü şekilleri ile beraber doğal ve beşeri faktörleri de sizler için tüm detayları ile derledik.
Nüfusun dağılışı doğal ve beşeri faktörlerden etkilenmektedir. Su kaynaklarının olduğu, yer şekillerinin ve tarımın, iklimin elverişli olduğu bölgelerde nüfus yoğunluğu olur.
NÜFUSUN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER NELERDİR?
Nüfusun dağılışını etkileyen faktörleri fiziki ve beşeri olarak ayırmak mümkündür. Ülkemiz ve diğer dünya ülkelerinin de nüfus dağılışını etkileyen faktörler aynıdır. Fiziki faktörler kendi içinde üçe ayrılırken beşeri faktörleri beş başlıkta incelemek mümkündür. Fiziki faktörler iklim özellikleri, yer şekilleri ve toprak özellikleridir. Beşeri faktörler ise tarım, sanayi, ulaşım, turizm ve yeraltı kaynaklarıdır.
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİN NÜFUS DAĞILIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Yeryüzü şekilleri nüfus dağılımı üzerindeki etki sahibidir. Düz bölgelerde daha fazla yerleşim olurken engebeli ve dağlık bölgelerde çok fazla yerleşime rastlanmaz. Yerleşim için uygun olmayan bir yeryüzüne sahip olan bölge gelişmez. Nüfusun toprak özellikleri ve iklimi de yeryüzü şekilleri içine girebilir. Bir bölgenin toprağı verimli olursa burada daha fazla yaşam imkanı olur. Eğer toprak tarıma elverişli olmazsa bu bölgelerde nüfusun daha az olduğunu görmek mümkündür. Yükseltisi çok olan yerlerde sıcaklık düşer ve bu da ekonomik etkinlikleri güçleştirir. Yüksek ya da engebeli alanlarda yerleşimin az olduğunu görmek mümkündür.
NÜFUSUN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN DOĞAL FAKTÖRLER
Nüfus dağılışı üzerinde etkili olan doğal faktörler su kaynakları, iklim ve yer şekilleridir. İlk olarak nüfus dağılışını etkileyen doğal faktör iklim olarak karşımıza çıkar. Sıcaklık koşulları elverişli olan yerler, bol yağış alan yerler nüfus bakımından fazla olan yerlerdir. Sıcaklığın düşük olduğu iç kesimlerde, yüksek dağlarda ya da platolarda nüfus seyrek olur. Yer şekilleri de nüfusun dağılışını etkileyen bir diğer etkendir. Yüksekliğin çok olduğu yerler yaşama çok elverişli değildir.
Yükselti sıcaklığın düşmesine sebep olduğundan ekonomik etkinliklerin gerçekleşmesini de zorlaştırır. Engebeli bölgelerde de çok fazla nüfus ile karşılaşmak mümkün olmaz. Nüfus dağılımını etkileyen diğer etmenlerden biri de su kaynaklarıdır. Yerleşim birimleri ilk çağlardan bu yana her zaman su kaynaklarına yakın yerlerde kurulmuştur. Su insan yaşamı üzerinde oldukça önemli bir yere sahip olduğundan suya ulaşmak insanlar için çok önemlidir.
NÜFUSUN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN BEŞERİ FAKTÖRLER
Nüfus dağılışını etkileyen beşeri faktörler arasında sanayi, tarım, ulaşım, yer altı kaynakları ve turizm vardır. Tarım insan hayatının daha düzenli olması için en önemli etkilerden biridir. İnsan yaşamı ve ekonomik güç açısından tarımın yeri çok önemlidir. Bu nedenle tarım arazilerinin fazla olduğu bölgelerde daha fazla nüfus olur. Madenlerin ve enerji kaynaklarının olduğu yerde de yerleşimin daha fazla olduğunu görmek mümkündür. Bu yerlerde yaşam şartları daha yüksek olur çünkü iş imkanı daha fazladır. Örneğin ülkemizde yeraltı kaynaklarının çok olduğu Elbistan, Zonguldak ve Soma gibi bölgelerde nüfus fazladır.
Turizm de nüfusun yoğun olduğu yerlerde daha fazla görülür. Bazı turistik bölgelerin farklı özelliklerden dolayı nüfusu fazla olsa da özellikle yurtiçi ve yurtdışı turizmi nüfusu etkileyebilir. Ulaşım da dünyanın her yerinde nüfusun dağılışında etkilidir. Ulaşımın olmadığı yerlerde insanlar çok fazla yaşamazlar. Bu nedenle merkezlerde, başkentlerde ve ulaşımın çevreye daha kolay olduğu yerlerde nüfus her zaman daha çok olur. Bu bölgeler her açıdan daha gelişmiş olduğundan ulaşım da çok gelişmiştir.