Normlar hiyerarşisi nedir? Neden önemlidir? Normlar hiyerarşisi piramidi ve basamakları
Güncelleme Tarihi:
Normlar Hiyerarşisi, hukuk düzeninde, tüzük, yasalar ve yönetmelikler olarak bilinen ve işleyiş sırasına göre yapılan dizine denmektedir. Mevcut Anayasa, tüzük, yönetmelikler ve kanunlar alt alta veya üst üste düzenli olarak dizilmektedir. Normlar Hiyerarşisi denilen hukuki düzen ast, üst ilişkisine uygun olarak hazırlanmaktadır. Normlar hiyerarşisi nedir? Normlar Hiyerarşisi Piramidi ve basamakları açılımı hakkında ayrıntıları derledik.
Normlar hiyerarşisi, hukuki düzen demektir. Normlar hiyerarşi düzenine göre işleyiş üst makamdan alt makama doğru ilerlemektedir. Hukuk düzeni normlarında alt basamak geçerliliğini üst basamaktan almaktadır. Normlar hiyerarşi Piramidi denilen düzenlemeye göre her basamak kendinden öncekinden talimat almaktadır.
Normlar Hiyerarşisi Nedir?
Normlar hiyerarşisi, hukukun üstünlüğünde, Anayasa, kanun, tüzük ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlanan işleyiş düzenidir. Aynı zamanda normlar hiyerarşi düzenine Normlar Hiyerarşisi denmektedir. Normlar hiyerarşisinde, yönetmelik kanuna aykırı olamaz kanun da Anayasaya aykırı olamaz. Normlar Hiyerarşisi düzeni alt ve üst ilintisine göre çalışmaktadır. Al basamak daima üst basamaktan talimat almaktadır.
Neden Önemlidir?
Normlar hiyerarşisinin önemi hukukun üstünlüğünden gelmektedir. Devleti kuruluşundan, siyasi yaşama, insan hak ve özgürlüklerinden devlet iktidarı düzeni Anayasa kapsamındadır. Bu nedenle normlar hiyerarşisi çok önemlidir. Hukuk normları, insani ilişkiler, işler ve eylemleri kapsamaktadır. Bu nedenle toplumsal yaşam, haklar ve özgürlüklerin korunması amacıyla normlar hiyerarşi düzeni önemlidir. Normlar Hiyerarşi düzeni, hukukun gerektirdiği kurallar ve toplumsal refahın sağlanmasını amaçlamaktadır. Normlar Hiyerarşisi, Anayasa, yönetmelik ve kanunlar kapsamında toplumsal düzeni sağlamak ve kamusal huzurun devamı için geliştirilmiş geniş kapsamlı bir düzenlemedir.
Normlar Hiyerarşisi Piramidi ve Basamakları
Hukuk düzeni gereksinimlerinden en önemlisi olan normlar hiyerarşisi, yönetmelikler, kanun ve Anayasa düzenidir. Yurttaşların eşit hak ve özgürlüklerinin, siyasi oluşumların işleyişi gibi pek çok işlev görmektedir. Anayasa ve kanunların korunması amacıyla ulusal ve uluslararası geçerliliği bulunmaktadır. Normlar Hiyerarşi düzeninde alt basamaktaki normlar gücünü üst basamaktan almaktadır. Normlar Hiyerarşi piramidi basamakları;
Anayasa, Devletin kuruluşundan korunmasına oradan savunmasını ve Devlet İktidarının el değiştirmesi kurallarını kapsamaktadır.
Uluslararası Antlaşmalar,(Temel hak ve özgürlükleri kapsar) Kanun hükmünde
Kanun, OHCK Diğer Uluslararası Antlaşmalar,
Kanun, yasama organları tarafından çıkarılmıştır. TBMM üyeleri kanun çıkarmakta yetkili organlardır. Bakanlar kurulunun hazırladığı sunum projelerine de kanun tasarısı denmektedir.
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi,
Yönetmelik, Başbakan, Bakanlıklar, kamu tüzel kişileri tarafından çıkarılmaktadır. Tüzüklerden farkı ise yönetmelikler belirli bir karar ve şekil zorunluluğu bulunmamasıdır.
Yönerge, Normlar Hiyerarşi düzeninde yönerge; makam sıralama düzenini ifade etmektedir. Yönerge, buyruklar yazılı belge,
Alt makamlara verilen buyruklar, direktif ve talimatları içermektedir. Yönerge kapsamında yönetmelikte söz edilmeyen resmi belge de bulunmaktadır.
Tebliğ, Alınan kararların bildirilmesi, haber vermek demektir.
Genelge,
Tamim ya da sirküler, yazı gibi şeklinde dikkat çeken öğeleri kapsamaktadır.
Talimat şeklinde belirlenmiştir. Görev sorumluluğunu gerektirdiği şekilde hizmetlerin yürütülmesini sağlayan, başkan ya da daire başkanı tarafından verilen yönerge ve buyruklardır.