Güncelleme Tarihi:
Nişancı nişan kelimesinden türemiştir. Nişancı Osmanlı Devleri teşkilatında önemli görevleri yerine getiren biri olmaktadır. Özellikle Osmanlı devlet teşkilatında XVIII. Y.Y başlarında önemli bir makam olmaktadır.
Nişancı Nedir?
Nişancı Osmanlı Devlerinde Divan-ı Hümayunun önemli vazifelerinden birini yerine getiren görevlidir. Ferman berat mensur name mektup ahidname hüküm gibi devletin resmi evraklarının baş tarafına padişahın imzası demek olan nişanı konulmaktaydı. Bu görevi Osmanlı Devletinde nişancı denilirdi.
Nişancı yardımcıları vasıtası ile divanda yapılan görüşmelerin kayıtlarını tutarak Divan defterine kaydetmek gibi görevleri de bulunmaktaydı. Ferman berat gibi belgelerin hazırlanması, sadrazamın ve padişah arasındaki ve dış ülkeler ile olan yazışmaların hazırlanması ile birlikte tapu kayıt defterlerin tutulması da nişancı tarafından yapılmaktaydı. Bu nedenle nişancı Osmanlı Devletinde önemli bir yeri bulunan divanın azalarından birisidir.
Osmanlı'da Nişancının Görevleri
Osmanlı Devletinde bulunan önemli görevlilerden birisi de nişancıdır. Nişancının belli başlı önemli görevleri bulunmaktadır. Nişancının görev ve sorumlulukları şunlardır:
- Fethedilen arazilerin tahrir defterine yazılması,
- Dirliklerin dağıtılması, tapu defterlerine işlenmesi ve bu kayıtların düzenlenmesi,
- Padişahın tuğrasının çekilmesi,
- Örfi kanunları iyi bilerek gerektiğinde yorumlanması
- Divanda alınan kararların düzenlenmesinden sonra tamamlanması, fermana uygun emirlerin yazılması ve padişah ile sadrazama gelen mektupların tercüme edilerek cevapların hazırlanması nişancının görev ve sorumlulukları arasında yer almaktadır.
Nişancının Günümüzdeki Karşılığı
Nişancının Osmanlı Devletinin merkez teşkilatı içinde önemli yeri bulunmaktadır. Divan-ı Hümayun çalışmalarının hazırlanması ve yürütülmesi ile ilgili önemli görevi yerine getiren nişancı devlet içerisinde padişah tarafından atanırdı. Nişancının devlet içinde önemli görevi bulunmaktadır. Fakat buna rağmen nişancılığın Osmanlılarda hangi tarihte kurulduğu kesin olarak tespit edilememiştir.
Nişancı Divan-ı Hümayunda vezir-i azamın sağ tarafında, vezirlerin alt tarafında oturmakta idi. Görevleri itibari ile nişancılar bazı özellikleri taşıyan kişiler tarafından seçilmekte idi. Özellikle nişancıların güzel yazı yazma konusunda yetenekli olması çok önem taşımakta idi.
Nişancıların görevleri ve sorumluluklarının yanında günümüzdeki karşılığı da merak edilmektedir. Tapu ve kadastro kayıtlarını tutan ve yazışmaları düzenleyen nişancının günümüzdeki karşılığı İç İşleri Bakanı olmaktadır. Osmanlı Devlerinde belirli görevlere sahip olan nişancının görev ve sorumlulukları günümüzde İç İşleri Bakanı tarafından yapılmaktadır.