Nikel nedir, nerelerde kullanılır? Nikel nerede çıkarılır?

Uçak ve tren üretiminde yer alan paslanmaz çelik karışımlarında nikel elementi bulunmaktadır. Evlerde dekoratif amaçla kullanılan gümüşler, bozuk para ve mıknatıs gibi pek çok metal eşya bileşiminde nikel elementi yer almaktadır.

 Nikel Nedir?

 Stockholm’de çalışan Axel Fredrik Cronstedt adlı bilim insanı 1751’de bu elementle ilgili ilk çalışmaları yapmıştır. Axel Fredrik Cronstedt bu elementin ilk önce bakır olabileceğini düşünüş ancak sonrasında yeni bir element olan nikeli keşfetmiştir. Pek çok kimyager bunun bakır, demir, arsenik ve kobalt alaşımı olduğunu düşünmüştür. Daha sonraları bu düşüncenin yanlış olduğu kanaatine varılmıştır. Nikel elementinin kullanım alanı oldukça fazladır. İş yerleri ya da evlerde kullanılan pek çok araç gerecin maddesel yapısında yer almaktadır.

 Nikelin Özellikleri Nelerdir?

 Periyodik cetvelde Ni sembolü ile gösterilen nikel elementinin atom numarası 28’dir. Atom ağırlığı 8,8 olan nikel, katı halde olan bir elementtir. Nikel elementi ferromanyetik özelliğe ve demir ile alaşıma girebilme özelliğine sahiptir. Tüm bunların yanında nikel elementi, hava ya da su ile temasa girerek etkileşirse oksitlenme özelliği ortaya çıkar. Nikel pek çok asit ve baz çeşidine çok dayanıklıdır.

 Ayrıştırılma özelliği bulunan nikel elementine ayrıştırılma işlemi iyi uygulandığı zaman yüksek miktarlarda hidrojen emme özelliği bulunur ve bu işlem sonucunda sık kullanılma nedenlerinden biri olan kataliz olabilme özelliği ortaya çıkar.

 Nikelin Kullanım Alanları Nelerdir?

 Pek çok kullanım alanına sahip nikel elementinin paslanmaz çelik üretimi en fazla kullanıldığı alandır. Paslanmaz yapıda olan çeliğin, işlenmesi esnasında dövülebilirlik oranını ve paslanmama özelliğini artırmak amacıyla nikel elementi kullanılır.

 Günümüzde paslanmaz çelik; lokomotif, uçak, kamyon ve vagon gibi ulaşım araçlarının üretiminde sıkça kullanılmaktadır. Motor parçalarında yüksek ya da düşük ısılara karşı gösterdiği dayanıklılık sebebiyle nikel elementi kullanılır. Bu duruma örnek olarak jet motorları ve gaz türbinleri verilebilir. Sıcaklık derecesi bu tür motorlarda 1000 dereceye kadar çıkmakta bazı zamanlarda ise 1000 dereceyi geçmektedir.

 Nikel kullanıldığı alaşımlara süper alaşım denir ve içerisinde; oranında krom, %56 kadar nikel, demir, titanyum ve alüminyum bulunur. Tüm bunların dışında demir, alüminyum ve bakırın nikel ile olan alaşımlarında nikel elementinin manyetik özelliklerinden faydalanılır.

 Nikel Nerelerde Çıkarılır?

 Nikel rezervleri dünyada çeşitli yerlerde bulunmaktadır. Rezervlerin %20’si pentlandditen ya da kükürt bileşiklerinden elde edilmektedir. Pentlanditler ve kükürt bileşikleri bünyelerinde nikel dışında bakır, altın, demir, gümüş, kobalt ve kükürt gibi maddeleri de içerebilmektedir. Dünya üzerinde bu bileşikleri içeren nikel yatakları en çok Kanada ve Rusya’da görülmektedir.

 Yeryüzündeki nikel rezervlerinin yaklaşık %80’i laterit isimli topraklarda yer almaktadır. Nikel elementi bakımından zengin olan laterit topraklar, nikel ile birlikte demir elementi de içerebilmektedir. Bu özelliklere sahip toprakların renkleri çoğunlukla kahverengi ve kırmızıdır. Nikel elementi içeren laterit topraklar, yeryüzünde en fazla Yeni Kaledonya sınırları içerisinde yer alır. Yaklaşık 15 milyon ton nikel rezervi Yeni Kaledonya’da yer alır. Pasifik Okyanusu'nun güneydoğusunda yer alan bu bölgenin toprakları Fransa’ya bağlıdır.

 Tüm bunlara karşılık dünya üzerinde bulunan toplam nikel elementi rezervinin 60 milyon ton kadar olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde ise sülfit tipi ve lateritik olan nikel yatakları bulunmaktadır.