Nesne yüklem ilişkisi nedir ve nasıl bulunur? Örnekleri ile konu anlatımı

Dil bilgisi açısından en önemli konular içerisinde cümlenin öğeleri gelmektedir. Özellikle yüklemin ardından özne ve nesne mutlaka cümle içerisinde yer alır. Tabii bazı cümlelerde gizli özne ve gizli nesne gibi yapılar da bulunmaktadır. Elbette burada önemli olan nesne ile beraber yükleme arasındaki ilişkiyi belirlemek ve ortaya çıkarmaktır.

 Nesne Yüklem İlişkisi Nedir?

 Cümlenin öğeleri içerisinde nesne alan ya da alabilen fiiller olarak öne çıkmaktadır. Diğer bir ifadeyle cümle içerisinde yer alan ve yüklem üzerinden sorulduğunda ortaya çıkan fiiller nesne olarak ifade edilir. Aynı zamanda belirtili ya da belirtisiz olarak iki farklı biçimde ele alınmaktadır. Belli başlı bazı sorular sormak üzerinden nesne ve yüklem arasındaki ilişki ortaya çıkarılır. Yani yükleme sorulan soru ile beraber cümle içerisinde nesne olup olmadığı anlaşılmaktadır. Aynı zamanda bir cümle içerisinde nesne olduğu zaman bu durum bir geçişli fiil olarak da ifade edilmektedir. Özne üzerinden ön plana çıkan cümlelerde nesne bulunmaz ve bu da geçişsiz fiil şeklinde ifade edilir.

 Nesne Nasıl Bulunur?

 Belli başlı bazı soruları yöneltmek suretiyle yüklem üzerinden cümle içerisinde nesne olup olmadığı anlaşılabilir. Aynı zamanda cümleden bağımsız bir şekilde geçişli eylemler düşünüldüğü vakit bu doğrultuda nesne yerine bazı kelimeleri uyumlu olması gerekir. Bu bağlamda, ‘Onu ya da onları’ gibi kelimeler yerleştirildiği vakit anlam bozulması yaşanmıyor ise o zaman nesne olduğu anlaşılır. Bu bağlamda nesne alan ya da alabilen fiiller üzerinden cümle içerisinde anlamak için bazı sorular öne çıkar.

 - Ne

 - Neyi

 - Kimi

 Bu şekilde yukarıdaki sorular üzerinden cümlede yer alan nesne net bir şekilde ortaya çıkar. Cümlenin herhangi bir kısmında nesne olabilir. Cümlenin başında ya da ortasında yer alabilir. Ne olursa olsun nesneyi bulabilmek adına, yukarıdaki sorulardan birini yükleme yöneltmek gerekir. Böylece cümle içerisinde eğer cevap geliyor ise, o vakit nesne anlaşılmış olur.

 Nesne Örnekleri ile Konu Anlatımı

 Cümle içerisinde nesne olup olmadığını anlayabilmek adına bazı örnekler vermek mümkün. Böylece konuşup da aynı şekilde anlaşılabilir ve cümlenin öğeleri tamamını bilir. Bu doğrultuda Ne ve kimi ile beraber neyi sorularını sormak yeterlidir.

 Ben yarın maçı izleyeceğim. (Neyi)

 Bugün köpeğimi parkta gezdirdim. (Kimi)

 Ağaçtan bütün gün elma topladım. (Ne)

 Bu şekilde sırasıyla sorular yükleme yöneltildiği vakit siyahla çizilen nesneler ortaya çıkmaktadır. Mutlaka net olarak soru ile beraber yüklem üzerinden nesnenin ortaya çıkması gerekmektedir. Böylece belirtili ya da belirtisiz nesnelere üzerinden sonuç elde edilmiş olur. Özellikle mutlaka öğrencilerin bilmesi gerektiği en önemli dilbilgisi konuları içerisinde yer almaktadır.

 Belirtili ve Belirtisiz Nesneler

 Cümle içerisinde bir öğe olarak öne çıkan nesne, aynı zamanda belirtili ve belirtisiz şekilde ifade edilir. Cümlede yer alan belirtili ve belirtisiz nesne bulabilmek için yine aynı şekilde, belli sorular yüklem üzerinden yönetilir. Örneğin ‘ne’ sorusu ile beraber cevap veriliyor ise o vakit belirtisiz nesne bulunmaktadır. Aynı şekilde ‘neyi ve kimi’ soruları üzerinden verilen cevap ile beraber sonuç belirtili nesneyi gösterir. Yapılacak olan kolay birkaç pratik ve cümle üzerinden yüklem ile beraber nesneyi bulmak kolaydır. Böylece pek çok farklı sınava hazır hale gelmek mümkündür.