Neolitik çağ nedir, özellikleri nelerdir ve hangi yılları kapsar? Neolitik çağ yerleşim yerleri ve mimarisi
Güncelleme Tarihi:
Tarih öncesi çağları incelediğimiz zaman her çağın ilgi çeken özellikleri olduğu görülmektedir. Bu çağlardan biriside Neolitik Çağ olarak adlandırılan çağdır. Neolitik çağda insanlık adına birçok gelişme yaşanmıştır. Sizler için Neolitik çağ nedir, özellikleri nelerdir ve hangi yılları kapsar? Neolitik çağ yerleşim yerleri ve mimarisi nelerdir detayları ile derledik.
Neolitik çağ klasik adıyla Cilalı taş olarak adlandırılan çağdır. Ancak bilimsel açıdan bakıldığı zaman bu çağa Neolitik çağ adı verilmiştir. Neolitik çağ sıralama olarak Mezolitik çağdan sonra gelen üçüncü çağdır. Mezolitik çağda insanlık adına görülen gelişmeler Neolitik çağda bir üst seviyeye geçmiştir.
Neolitik Çağ Nedir, Özellikleri Nelerdir ve Hangi Yılları Kapsar?
Paleolitik çağ ile birlikte başlayan tarih öncesi devirler Mezolitik çağ ve ardından Neolitik çağ ile devam etmiştir. Neolitik çağ insanlar için önemli başlangıçlara sahne olmuştur. Çünkü insanlar yavaş yavaş üretici yaşama geçmeye adım atmışlardır. Üretici yaşamın başlaması demek insanlığın gelişeceği sinyallerini vermektedir. İnsanlık geliştiği sürece çağ atlar ve daha rahat bir yaşam sürebilir.
Paleolitik çağda yaşayan insanlar oldukça ilkel şartlarda yaşamışlardı. Öyleki bu çağ oldukça uzun sürmüştür. Daha sonra Mezolitik çağ gelince insanlık için umut ışığı doğmuştur. Tabi insanlar henüz tam anlamıyla gelişmemişti. Asıl değişim Neolitik çağda başlayacaktı. İnsanlığın en büyük sorunu yerleşimdi. Mağaralarda devam eden yaşam Neolitik çağda boyut değiştirerek daha güvenilir bir hale gelecekti.
Neolitik Çağ ( MÖ 8000 - MÖ 5500)
- İnsanların bu çağda üretici yaşama adım attıkları görülmektedir. Üretici yaşam sağlam bir düşünce ile çağa yansımıştır.
- Hayvan türleri başta olmak üzere çeşitli bitki türleri Neolitik çağda evcilleştirilmiştir.
- İlk köyler ve çeşitli kentler bu dönemde ortaya çıkmıştır.
- İnanç sistemi gelişmiş ve bundan dolayı Ana Tanrıça Kybele inancı yavaş yavaş görülmeye başlanmıştır. İnanç duygusunun oluşması insanlık tarihini oldukça çok etkileyecek bir durumdu. İlerleyen çağlarda bu inanç sisteminin etkisi daha çok görülmeye başlanacaktı.
- Takas yoluyla yapılan ticaret ortaya çıkmıştır. Takas usulü yapılan ticarette mal değişimi söz konusuydu. Bu gelişmede insanlık için büyük bir değişimin geleceğinin habecircisiydi.
- İlk kez değirmen taşı ortaya çıkmıştır. Bu durum Neolitik çağda insanların buğdayı öğüttünün göstergesidir.
Beslenme Alışkanlıkları
Neolitik çağda yerleşik düzene geçildiği için beslenme alışkanlıkları diğer çağlara değişmiştir. Evcilleştirilen hayvanlar sürü olarak besin kaynağını oluşturmuştur. Ayrıca birçok bitki türü yetiştirilmeye ve tüketilmeye başlanmıştır. Avcı ve toplayıcı olan insanlar bundan çıkarak üretici bir toplum halini almıştır. Besin maddeleri üretilip saklanabildiği için daha güvenilir bir beslenme alışkanlığı ortaya çıkmıştır.
Neolitik Çağ Yerleşim Yerleri ve Mimarisi
Neolitik çağda höyük olarak bilinen yerleşim yerleri bulunmaktaydı. Bu yerleşim yerleri kalıcı yerleşim yerleri olarak yapılmıştır. Bundan dolayı köyler ve kentler Neolitik çağda oluşmaya ve gelişmeye başlamıştır.
- Çayönü / Diyarbakır,
- Çatalhöyük / Konya,
- Canhasan / Karaman,
- Gözlükule / Tarsus,
- Söğüt Tarlası / Şanlıurfa,
- Hacılar / Burdur,
- Köşkhöyük / Niğde.
Yerleşim yerlerinin mimarisi birbirine yakın olarak yapılmıştır. Yani çok sayıda ev yanyana yapılmış, arada sokak bulunmayan bu evler büyük mahalleleri oluşturmuştur. Mahalleler arasına dar yollar yapılmıştır. Bunun o zamanki şartlarda güvenlik açısından yapıldığı düşünülmektedir.
Evler birkaç odadan oluşmuştur. Genel olarak kerpiçten evler yapılmıştır. Örneğin Çatalhöyük evleri kerpiçten yapılmış ve duvarları ise beyaz kille sıva yapılmıştır. Günümüzde Neolitik çağa ait yerleşim yerlerinde yapılan kazılarda tarım aletleri, süsleme eşyaları, çömlek eşyaları ve bunlara benzer ürünler bulunmuştur.