Nem Nedir? Havada Nem Nasıl Oluşur? Nem Ve Sıcaklık İlişkisi

Nem ile alakalı olarak çoğu insanın bilgi sahibi olması söz konusudur. Ancak çoğu insan nem kavramına ilişkin çok detaylı bilgiye sahip durumda değildir. Bu sebeple oldukça fazla sayıda insan tarafından önemli bir araştırma konusu olarak karşımıza çıkmaktadır

Nem Nedir?

Hiç şüphesiz nem nedir sorusu, insanların en fazla merak ettiği ve araştırdığı önemli konu başlıkları arasında öne çıkar. Nem, havada bulunmakta olan su buharına denilmektedir. Nem ölçümleri için ise mutlak nem, bağıl nem ve spesifik nem oranı hesaplanır.

Mutlak nem birim hacimde bulunan nem miktarıdır. Gram/metreküp olarak verilmektedir. Bağıl nem, havada bulunan nem miktarının o havanın alabilecek olduğu en yüksek neme olan oranı ifade eder. Birimsel olarak verilmekte olup sıcaklıkla ters orantılıdır.

Spesifik nem ise bir gazda var olan su buharı ağırlığının gaz ağırlığına olan oranı olarak karşımıza çıkmaktadır. İngilizcedeki moisture ise bir katının almış olduğu yahut vermiş olduğu sıvı miktarına denilmektedir. Bu ifadenin Türkçede ise tam bir karşılığı bulunmamakta olup rutubet olarak tabir edilebilmektedir.

Havada Nem Nasıl Oluşur?

Havada nem oluşumu, atmosferde gerçekleşen buharlaşma ve bitkilerin terlemesi aracılığıyla geçer. Bunun sonucu olarak da havada nem oluşumu gerçekleşir. Atmosferde bulunan nemin büyük bir bölümü ise, yeryüzünde bulunan suların buharlaşmasıyla birlikte ortaya çıkar.

Atmosferde meydana gelen buharlaşma olayı, sıvı haldeki suyun su buharı hâline gelmesiyle meydana gelir. Buharlaşma olayının gerçekleşebilir olması için ise belirli bir su yüzeyine gereksinim söz konusudur. Çünkü su yüzeyi olmaksızın buharlaşma ve bunun sonucu olarak da havada nem oluşumu durumu söz konusu olamaz.

Nem ve Sıcaklık İlişkisi

Nem havada bulunan su buharı miktarı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yönüyle nem hafif ıslaklık ve yaşlılık anlamı taşımaktadır. Havaya da içinde bulunmakta olduğu nem oranına göre nemli hava, isimleri verilmektedir. Hava, her daim az ya da çok miktarda bir nem barındırır. Sıcaklık ne kadar fazla ve hava da ne kadar hareketli ise, bu nem’i temin eden buharlaşma olayı da o kadar çok olmaktadır.

Nem olayının hissedilen sıcaklık üzerinde doğrudan önemli bir etkisinin varlığı söz konusudur.

Mevcut durumdaki havanın içinde sürekli olarak su buharı bulunur. Bir metreküp havada mevcut olan nem’in gram türünden ağırlığına, havanın “mutlak nemliliği” denilmektedir.

Fazla olup, yüksek dağlar ile Kutup bölgelerinde daha az olmaktadır.

Bir metre küp hacmine sahip durumdaki hava, belli bir sıcaklık düzeyindeyken bazı ortalama miktarlarda nem taşıyabilmektedir. Örneğin; 0°C’de 4.8, 10°C’de 9.4, 20°C’de 17.3 30°C’de 30 gram nem taşıması söz konusudur. Nem miktarı eğer, tekabül ettiği derece oranlarının üzerine çıkarsa, nem artık buhar durumunda kalmaz, yoğunlaşarak ve yeryüzüne yağmur olarak inme hareketi gerçekleştirir. bundan dolayı belli bir sıcaklığa sahip olan havanın alabilecek olduğu en fazla nem oranını bilmek, iklim açısından büyük önem taşır.

Konuyla alakalı olarak bilinmesi gerekli olan bu oranlara “Bağıl nem–Nisbi nem” adı verilir. Örneğin; 20°C sıcaklıkta olan bir m 3 havada 15 gram nem bulunuyor olsun. Ancak 20°C’de mevcut olan bir m 3 havanın alabileceği nem oranı en fazla 17.3 gramdır. Bu doğrultuda bu havanın bağıl nem’i: e= 100.F/f= 100.15/17,3= 1500/17,3= % 86’dır. Bunun anlamı ise bu hava, henüz yoğuşma derecesine ulaşmamıştır. Bunun anlamı % 100 değildir.

Havada bulunan nemin yoğuşabilmesi sonucunda, çeşitli atmosfer yağışları gerçekleşir. Bağıl nem ise mutlak nemden daha önemli olmaktadır. Mutlak nem, yapılmış olduğu yerin rasat ve mevsim durumuna göre çeşitli özellikler barındırabilir. Yapılan hesaplamalar doğrultusunda, mutlak nemlilik, güneşin doğmasında en az, öğleden sonra ise yüksek düzeylerdedir.

Atmosferde gerçekleşen tüm su buharlaşması ve terleme, bağıl nem’e göre olabilmektedir. Atmosferdeki bağıl nem oranın % 100 olması durumunda, hiç su buharlaşma olayı gerçekleşmez ve terleme heli söz konusu olmaz. İnsan vücudu, terleme esnasında oluşan buharlaşma için ısı sarf edemeyeceği için, vücut sıcaklığı yükselme gösterir. Ortaya çıkan bu sıcaklıkta terleyememe durumu ise insanı ölüme kadar götürebilen sonuçlar doğurabilir. Bu duruma göre suyun buharlaşması nisbi nem’le gerçekleşir. Bunun, canlıların özellikle de insan yaşamı üzerinde kritik bir önemi vardır.