Güncelleme Tarihi:
Haklar günümüzde devlet ile beraber kişiye bağlı olarak değişkenlik gösterir. Karşılıklı olarak mutlak hak ve nisbi hak olarak iki değişik biçimde öne çıkar. Aynı zamanda sosyal devlet dahilinde bu hakların belli başlı özellikleri bulunur. Bu özellikler kişinin kendi hür ve özgür iradesine etkin bir şekilde yansıtır.
Mutlak Hak Nedir?
Hak sahibinin herkese karşı ileri sürebileceği durum mutlak hak olarak bilinir. Genel olarak haklar ise kişi ve devlet arasında olması ile beraber, aynı zamanda kişiler arasında da öne çıkar. Belli başlı bazı kriterlere bağlı olarak sınırlar doğrusunda mutlak hak ile birlikte nisbi hak olarak öne çıkar. Bu doğrultuda nisbi hak ise sadece bazı kişi ya da kişiler üzerinden sürülebilecek olan haklardır. Ancak özellikle mutlak haklar kişinin özgür iradesi ve yaşam hakkı gibi birçok unsuru temel alır. Bu ve benzeri unsurlar tüm insanlar ve canlı varlıklar için geçerli bir yapı olarak tane çıkar. Yaşamın ve düzenli toplumun temel unsurları arasında geldiğini de ifade etmek mümkün.
Mutlak Hak Ve Nisbi Hak İle Arasındaki Farklar Nelerdir?
Belli başlı bazı temel ayrılıklar ile beraber mutlak hak ile birlikte nisbi hak arasında farklılık bulunur. Bu doğrultuda hak sahibinin Herkese karşı ileri sürülebilecek olduğu haklar mutlaka olarak ifade edilir. Tüm bu haklar ortak şekilde hem devlete hem de kişilere karşı öne sürülebilir. Bununla beraber nisbi haklar ise sadece belirli kişi ya da kişi guruplarına karşı sürülebilecek olan haklardır. Mutlak haklar yaşamsal varlığı öne çıkaran ve kişinin yaşam hakkını anlatan unsurlardır. Nisbi hak ise daha çok bireyin günlük yaşamda tercih sebebi ile kullanabileceği haklar olarak öne çıkar. Yani mutlak haklar asla elden alınamayacak olan haklardır. Ancak nisbi hak ise bazı unsurları bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
Mutlak Hak Maddeler Halinde Özellikleri
Özellikle mutlak haklar maddeler halinde ele alınması ile beraber ifade edilebilir. Çünkü yaşamsal süreci ve yaşam varlığını ele alan en önemli haklar olarak ön plana çıkar.
- Mutlak haklar her insanın sağlığı, sıhhati, kendi bedeni, kendi özel alanı, gizliliği, namus ve şerefi ile beraber fiziki ve biyolojik tüm farklı unsurları kaplar. Bunlar üzerinde kesin hak iddaa edici durumdur.
- Mutlak haklar herkese karşı ileri sürülebilir.
- Bu doğrultuda mutlak haklar hem devlete hem de kişi ve kişi gruplara karşı öne çıkar.
- Mutlak haklar bireyin yaşamsal varlığını ortaya koyan ve kimsenin elinden alamayacağı haklardır.
- Mutlak ve kişilik hak üzerinden yapılan saldırılar için mahkemeye başvuru durumu bulunur.
- Mutlak haklar başkalarına devredilemez ya da miras olarak bırakılamaz.
- Mutlak haklar hukuka aykırı olarak haciz edilemez.
- Mutlak hakların kullanılması konusunda feragat edilemez.
Yukarıda verilen farklı özellikler ile beraber mutlak haklar ön plana çıkar. Aynı zamanda bir insanın kısaca yaşamsal hakkı ve özgürlüğü olarak da öne çıktığını ifade etmek gerekir.
Nisbi Hak Nedir?
Yalnızca herhangi bir sebepten dolayı ilgili kişiye karşı ileri sürülebilecek olan nisbi hak olarak bilinir. Mutlak hakkın dışında geçerli olabilir ya da olmayabilir hükümlere sahiptir. Birlik kanun çerçevesinde öne sürülen ve ortaya çıkan haklar içerisinde yer alır.