Müstezat nedir? Nasıl bulunur? Müstezat hangi döneme aittir?

 Müstezat, yazılan her dizeye bir ek dize daha koyarak yazılan yazıdır. Müstezat, Eski edebiyat eserlerinde sıkça kullanılan bir yöntem olarak karşımıza çıkar. 

 Müstezat Nedir? 

 Müstezat, sıklıkla merak edilen ve bundan dolayı ne olduğu merak edilen bir kelimedir. Eski edebi eserlerde sıkça rastlanan bir yöntem olmasından dolayı adına sıkça rastlanır ve bundan dolayı merak uyandırır. Müstezat, yazılmış olan bir önceki dizeye yeni bir dizi eklemek ve bu şekilde yazıya devam etmektedir. Bu dizi diğerlerine göre daha kısa olur ve bu şekilde de anlatımın etkileyiciliği artırılmaya çalışılır. 

 Türk Dil Kurumundaki anlamına göre Müstezat kelimesi her dizesine küçük bir dize daha eklenmiş bir divan edebiyat nazım türü anlamındadır. Bu sayede dize sayıları iki katına çıkar ve yazı da uzar. Eklenen dizeler diğer dizelere göre daha kısadır ve bundan dolayı da yazıya daha güzel bir görüntü katmaktadır. Bir diğer yönden ise az kelime kullanıldığı için daha etkileyici bir yapı oluşturulmuş olur. 

 Müstezatta her beyitlerin sonuna eklenen kısa mısralar vardır. Gazelden türemiş olan bir biçim olmasından dolayı genellikle müstezatlara gazel ve kasidelerde rastlamak mümkündür. Genellikle gazelde olduğu gibi müstezatta a güzellik, şarap, aşk, ıstırap ya da kadın konuları işlenir. 

 Nasıl Bulunur? 

 Yazılar ve eserlerde müstezatların nasıl bulunduğu birçok kişi tarafından merak edilmektedir. Müstezat her zaman kendini belli etmez ve bu nedenle de nasıl bulunduğu öğrenmek gerekebilir. Uzun ya da kısa mısralar bazı durumlarda düzenli bir şekilde sıralansa da bazen bir düzene bağlı kalmamak da olasıdır. Kafiye örgüsüne bakarak müstezat bulmak mümkündür. Aynı zamanda bir uzun bir kısa dizelere rastlandığında da müstezat olduğunu anlamak mümkündür. 

 Müstezat özellikle uzun beyitlerin sonuna eklenen mısra olduğu için genelde müstezatları gazel ya da kasidelerde aramak gerekir. Bu sayede daha kolay bir şekilde müstezat bulmak mümkündür. Müstezat türü ilk kez serbest müstezat olarak aruz ile Tevfik Fikret tarafından kullanılmıştır.

  Müstezat Hangi Döneme Aittir? 

 Müstezat, sık sık kullanılan bir kelimedir ve bu nedenle de birçok kişi tarafından merak edilerek internetten araştırılmaktadır. Her uzun beyitlerin sonuna kısa bir mısra ekleyerek oluşturulan müstezat gazelden türemiştir ve bundan dolayı da genellikle kaside ve gazellerde bulunur. Gazelde olduğu gibi aşk, şarap, kadın ve güzellik konuları yazılır. Bunun dışında müstezatlarda dini ve tasavvufi konulara rastlamak da mümkündür. Divan şiirine ait olan bir şekildir ve kısa dizeler okunmasa da mutlaka beyitte bir anlam bütünlüğü sağlanır. 

 Anlam bütünlüğüne bakıldığında diğer nazım şekillerinden farklı olduğu anlaşılmaktadır. Servet-i Fünun edebiyatında da Müstezatlara rastlamak mümkündür. Özellikle müstezat örneklerine 19. yüzyılın sonlarında rastlanır. Divan şiirinde farklı bir şekilde kullanılan müstezat Servet-i Fünun edebiyatında daha farklı kullanılır. Serbest müstezat hem aruz hem de hecenin farklı kalıpları ile yazılır. Servet-i Funun dışında Fecr-i Ati şairleri tarafından da sıklıkla kullanılmıştır. 

 Sembolizmin yaygın olarak kullanıldığı bir dönemde Fransa'da ortaya çıkmış olan bir akımdır. Kafiye örgüsünde herhangi bir kural ve düzen yoktur. Şairler istedikleri gibi müstezat kullanabilirler ve bu da şairlerin kendi isteklerine bağlıdır. Serbest müstezatta nazım nesire yaklaştırılmış ve bu şekilde kullanılmıştır.