Murabba nedir, özellikleri nelerdir? Murabba nazım şekli örnekleri

Murabba, Arapça kökenli bir kelimedir. Bunun yanı sıra murabba dörtlemek anlamı taşıyan terbi kelimesinden türetilmiştir. Divan edebiyatında ise dört satırlık bendler ile yazılan şiirler için de bu kullanılmıştır.

 Murabba Nedir?

 Edebiyatta murabba yoğun olarak kullanılmaktadır. Dörder satırlık bendler ile yazılan şiirler için kullanılmıştır. Genellikle en kısa 4 ya da 5 en uzun ise 8 bendden oluşan nazım şekline murabba adı verilmektedir. Şiirlerin dörtlük ile yazılmasından dolayı murabba ismi verilir. Murabba ise Arapça kökenli bir kelimedir.

 Özellikleri Nelerdir?

 Murabbanın birbirinden farklı özellikleri bulunmaktadır. Özellikle de ilk kıta içinde bulunan dört dize birbirinden farklı kafiyelere sahiptir. Divan şairleri de genel olarak güçlü bir anlatım kılmak için tunç kafiye ile zengin kafiye kullanırlar. Ayrıca gazel ve tahmisleriyle Aşki de en bilinen Divan şairlerinin başında yer alır. Aşki'nin ise neredeyse 80'den fazla murabbası bulunmaktadır. Bunun yanı sıra iki farklı çeşit murabba bulunur. Tekrarlayan murabbalarda son satır her kıtanın sonunda tekrar eder. Ayrıca müzdeviç murabbalarda dizeler birbirinden çok farklı olabilir. Divan edebiyatındaki murabbalarda ölümden sonraki hayat anlatılır. Genellikle murabba konuları ahiret yurduna duyulan özlem olarak da bilinir. Allah aşkı ve ahiret yurduna duyulan özlemden de sıkça bahsedilir. Murabba türü şiirlerde ağdalı bir dil kullanılır.

 Murabba Nazım Şekli Örnekleri

 Murabba nazım şekli örnekleri şu şekildedir;

 "Hasılım berk-i havadisten melamet dağıdır.

 Mesnedim kuy-ı melamette fena toprağıdır.

 Zar gönüm tende zindan-ı bela tutsağıdır.

 Rahm kıl devletli sultanım mürüvvet çağıdır." (Fuzuli)

 Divan edebiyatında murabbaların ilk kıtasındaki kafiye düzeni dikkat çekmektedir. Özellikle bu kafiye düzeni de -aaaa- şeklinde bulunur. Dörtlük sonlarında bulunan toprağıdır, dağıdır, tutsağıdır ve çağıdır kelimeleri ile zengin kafiye de yapılmıştır. Fuzuli'nin yazdığı murabba içerisinde tasavvuf ögeleri de yüksek oranda kullanılmıştır. Divan edebiyatındaki murabbalarda gazel ile kasidelerde çok sık kullanılan mazmunlara da yer verilir.

 Murabba İle İlgili Merak Edilenler

 Divan edebiyatında murabba da geniş bir yer tutmaktadır. Özellikle de murabba bent diye adlandırılan dört dizelik kıtalardan oluşmaktadır. Nazım birimi genellikle dörtlük olarak bilinir. Ayrıca murabbalar da 4 ya da 8 dörtlükten oluşur. Murabbaların kafiye düzeni aaaa, bbba ve ccca şeklinde de olabilir. Geçmiş dönemde Fuzuli murabbaların en güzel örneklerini de vermiştir. Murabbalar genellikle 19. yüzyıl ikinci yarısından itibaren şarkı olarak da bestelenmiştir. Tanzimat edebiyatı zamanında Namık Kemal murabbanın en başarılı örneklerini de vermiştir. Murabba özellikle 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra da şarkı türünde bestelenerek ön plana çıkmıştır.

 Murabbanın Önemli Temsilcileri Kimlerdir?

 Divan edebiyatı geçmiş çağlardan beri en çok dikkat çeken edebi nazım çeşitlerinden birisidir. Murabba aruz kalıbıyla yazılır. Bunun yanı sıra her konuda murabba da yazılabilir. Murabbalar genellikle dini konularda ve didaktik konularda yazılmaktadır. Murabba özellikle yergi, manzum mektup ve mersiye türlerinde murabba nazım şeklindedir. Bilinen en ünlü murabba şairleri ise Muhubbi, Fuzuli, Taşlıcalı Yahya Bey, Aşki ve Hayreti olarak bilinmektedir. Aruz kalıbı ile yazılan murabba konusunda çok önemli eserler de verilmiştir. Bu nedenle murabba hızla gelişmiş ve tanınır bir hale gelmiştir. Murabba türünün anlamları da çok merak edilmektedir. Bestelenen murabba türleri şarkı olarak da seslendirilmiştir. Murabbalarda çoğu zaman didaktik yönler ön plana çıkar.