Muhakeme ne demek? Ceza muhakemesi şartları nelerdir

Kanuna göre yetkili merciler tarafından suç şüphesinin öğrenilmesinden itibaren iddianamenin kabulüne kadar olan süreye soruşturma; iddianamenin kabulü ile hükmün kesinleşmesine kadar geçmekte olan evreye ise kovuşturma adı verilmektedir.

 Muhakeme Nedir?

 Muhakeme hukukunun tanımına bakıldığında; devletin yargı gücünü temsil edebilen organlarının, mevcut uyuşmazlıkları çözüp izleyecekleri yolları düzenleyen hukuk dalı olarak ifade edilmektedir. Muhakeme hukuku, esas olarak hukuka aykırılıkların belirlenebilmesinde uyulması gereken kuralları gösteren hukuk dalı olmaktadır.

 Muhakeme Şartları Nelerdir?

 Pek çok muhakeme şartı bulunmaktadır. Bu şartlardan birkaç tanesi şu şekilde ifade edilmektedir:

Şikâyetin gerçekleşmiş olması koşulu; şikâyet, suça maruz kalan bireyin zarar görmesi nedeni ile failin cezalandırılmasını istemesi durumudur. Suça maruz kalan birey 6 ay içerisinde şikâyette bulunmazsa dava başlayamamaktadır. Şikâyet dilekçesinde tek bir şahıs gösterilmiş olsa dahi, bahsedilen şikâyet suça katılan bütün failleri kapsamaktadır. Buna şikâyetin bölünmezliği ya da şikâyetin sirayeti adı verilmektedir.

Şikâyetten feragat edilmemiş ya da vazgeçilmemiş olması koşulu; şikayetten feragatin kullanılmasına müsait olan bir haktan mevcut hak sahibinin vazgeçmesi manasına gelmektedir. Vazgeçme hakkı tüm sanıklara uygulanmakta olan bu duruma ise “vazgeçmenin sirayeti ya da bölünmezliği” adı verilmektedir.

Kusur yeteneğinin bulunması koşulu; Fiil tarihinde on iki yaşını doldurmamış olan çocukların hakkında kovuşturma yasağı bulunmaktadır. Kişinin akli dengesi sebebiyle yapmış olduğu herhangi bir işin de ceza ehliyeti bulunmamaktadır.

Dokunulmazlığın bulunmaması koşulu; Belli sıfatlara sahip olan kişiler için dokunulmazlık ilkesinin geçerliliği söz konusu olmaktadır.

Diğer bazı muhakeme şartları: Görülen bir davanın bulunmaması, kesin bir hüküm bulunamaması, suçun zamanaşımına uğramamış olduğunun belirlenmesi, yargılanacak şahsın hayatta olması, mütalaa, talep, izin, karar, aynı konu da aynı fail hakkında açılmış bir davanın bulunması, ön ödeme koşulunun yerine getirilmesi, af, uzlaşma ve diğer bazı muhakeme şartlarıdır.

Ceza Muhakemesinin Amacı Nedir?

 Ceza muhakemesi herhangi bir suçun işlendiği şüphesi ile birlikte başlamaktadır ve bu şüphenin net bir hüküm ile yenilmesine kadar devam etmektedir. Bu süreç kapsamında iddia, yargılama ve savunma dâhil olmak üzere üç esas faaliyet söz konusu olmaktadır. Ceza muhakemesinin hedefi şüpheli ya da sanığın haklarına saygı duyup onun bahsedilen suçu işleyip işlemediği hakkındaki maddi gerçeği ortaya çıkarabilmektedir. Ceza muhakemesi hukukunda genel olarak vicdani delil sistemi geçerli olmaktadır. Hâkim hiçbir delil ile bağlı değildir.