Mol Nedir, Nasıl Bulunur? Kimya'da Mol Neyin Birimidir?
Güncelleme Tarihi:
Mol kelimesi Fransızca ve İngilizce kökenli bir sözcüktür. Türkçe karşılığı ise moleküler ağırlık birimi olarak bilinmektedir. Dolayısıyla da bu birim kimya biliminde kullanılmaktadır. Moleküler ağırlık biriminden kasıt edilen madde miktarı birimidir. Fransızca ve İngilizce molecule yani molekül sözcüğünün kısaltması mol kelimesidir. Sizler için mol nedir, mol nasıl bulunur ve kimyada mol neyin birimidir detayları ile derledik.
Mol kavramına kimya sektöründe sıklıkla rastlamış ve molekül içeren maddeye bakarken karşımıza çıkmıştır. Bu kavram eğitim hayatımızda sayısal değerlere ağırlık veren bölümlerde öğretilmektedir.
Mol Nedir?
Maddenin miktar birimine verilen isme mol denmektedir. Mol moleküler kelimesinin kısaltma halidir. 1 mol ise avogadro sayısı kadar atom ya da molekül içeren maddeye denmektedir.
Dolayısıyla tanımdan da anlayacağımız gibi mol hiçbir zaman belirli bir kütleyi ifade etmemektedir.
Alman kimyager Wilhelm Ostwald tarafından mol ismi verilmiştir. 1 mol hidrojen atomun kütlesi düşünüldüğünde 1 g olarak çıkmaktadır.
1 mol oksijen atomun kütlesi 16 g iken 1 mol su molekülünün kütlesi ise 18 g olarak bilinmektedir.
Mol Nasıl Bulunur?
Alman kimyager Wilhelm Ostwald tarafından koyulan mol kavramı Avogadro sayısı ( 6,02 X 10 üzeri 23 ) formülleri yardımıyla hesaplanabilmektedir.
Örneğin 1 tane su molekülünün kütlesini bulmak demek 1 mol su molekülünün kütlesinin Avogadro sayısına bölmek demektir.
Dolayısıyla karşımıza böyle bir durumda 18 bölü ( 6,02 X 10 üzeri 23 ) işlemi çıkmaktadır.
Mol kavramının bir diğer ifadesi de 12 g C elementindeki atom sayısı kadar tanecik içeren sistem anlamına gelmektedir.
0 derece ortam sıcaklığı düşünüldüğünde bir atmosfer basınç altında yer alan bir mol gazın 22,4 litre hacim kapladığı görülmektedir.
Mol formüllerinde yer alan harflerin ifadelerini anlayabilmek için bu harflerin karşılık geldiği anlamları bilmek gerekmektedir.
Mol sayısı küçük n harfiyle temsil edilmektedir. Tanecik sayısı büyük N harfiyle ifade edilir. Avogadro sayısı ise Na ile gösterilmektedir. Kütle küçük m harfiyle ifade edilmektedir. Hacim büyük V harfiyle temsil edilir. Mol ağırlığı da Ma olarak gösterilmektedir.
Bu anlatımdan hareketle mol formülleri şöyledir. Aşağıda bulunan formüller ile mol değerleri bulunmaktadır.
n = N / Na
n = m / Ma
n = V / 22,4
Burada yer alan küçük n harfi mol sayısıdır. Mol sayısı tanecik sayısının avogadro sayısına bölünmesiyle bulunmaktadır. Aynı zamanda mol sayısı ikinci verilen formülde de kütlenin mol ağırlığına bölünmesiyle de hesaplanabilmektedir. Son formülde ise mol sayısı hacim teriminin 22,4 rakamına bölünmesiyle de bulunmaktadır.
Mol sorularına örnek vermek gerekirse 13,545.1023 adet H atomu kaç moldur bulalım. Bunun için bize gerekli olan ve bildirdiğimiz Avogadro sayısı ise 6,02.10 üzeri 23 dür.
Sorunun çözümünde orantı yöntemi kullanılır. 1 mol H atomu 6,02.10 üzeri 23 adet ise x mol H atomu da 13,545.10 üzeri 23 değerindedir.
Dolayısıyla sorunun çözümü x =13,545.10 üzeri 23 bölü yani / 6,02.10 üzeri 23 işlemi yapılarak bulunur. Bu işlemde x = 13,545 / 6,02 bölme işleminin sonucudur. Bu işlem sonucunda örnekteki sorunun cevabı da x= 2,25 mol seçeneğidir.
Kimya'da Mol Neyin Birimidir?
Kimyada mol 12 g C elementindeki atom sayısı kadar tanecik içeren sistemin birimidir.
Buradan da anladığımız gibi herhangi bir maddenin bir mol değeri atomlarının veya moleküllerinin belirli bir sayısıdır. Bu sayıyı ifade eden de Avogadro sayısıdır.
Uluslararası birim sistemi düşünüldüğünde yeni tanıma göre mol madde miktarının birimidir. 6,02214076x10 üzeri 23 sayısı da temel tanecikler içermektedir. Temel tanecik içeren bu sayı Avogadro sayısı olarak isimlendirilmektedir.