Güncelleme Tarihi:
Mizahı anlatım yapmak, okuyucuların dikkatini çekiyor. Aynı zamanda okuyucuların eğlenmesini ve daha detaylı düşünmesini sağlıyor.
Mizahi Anlatım Nedir ve Özellikleri Nelerdir?
Edebiyatta, okuyucular her yazıda farklı bir anlatım şekli ile karşılaşıyor. Bu anlatım türleri arasında yer alan mizahi anlatım, genellikle okuyucuları eğlendirmeyi amaçlıyor. Mizahı anlatım içinde hem okuyucu eğlendirme hem de düşündürme amacı bulunuyor.
Özellikle de mizahı bir yaklaşım kullanılarak, kişilerin daha eğlenceli ve dikkat çekici yazılar okuması sağlanıyor. Pek çok yazı türünde mizahı anlatım sıkça tercih ediliyor. Mizahi anlatımı daha detaylı bir şekilde öğrenmek için, mizahı anlatım yazılarını okumak gerekiyor. Gerçekteki bir olayı mizahi bir dil ile kaleme alan yazılardır.
Mizahi Anlatımın Özellikleri
Okuyucuda uyandırılmak istenen etkiye göre hazırlanır.
Mizahi unsurlarda ise, gerçekten sapma vardır.
Ses, hareket, taklit ve konuşma çok önemlidir.
Mizahi unsurları oluşturmak ve kullanmak için karşılaştırmalar, hareketler, durumlar, çeşitli kelime ve kelime gruplarından yararlanılabilir.
Mizahi anlatımda asıl amaç okuyucuyu düşündürmek ve eğlendirmektir.
Mizahi anlatımlarda dil genellikle bir olayı anlatmak için kullanılır. (Edebi işlevlerde, sanatsal işlevlerde kullanılır.)
Roman, şiir, hikaye, tiyatro, deneme gibi çeşitli edebi türlerde sıkça kullanılır.
Olayların alışılmadık, gülünç ve çelişkili yönleri bu eserlerde yansıtılır.
Olayları eğlenceli bir şekilde ve mizahi bir anlatım ile ele alarak akılda kalıcı olması sağlanır.
Toplumun ve kişilerin eksik yönlerinin merkeze alınarak eleştirilir. Bu yapılırken de okuyucunun gülmesi sağlanır. Mizahi bir anlatımda insanları güldürürken düşündürmek amaçlanır.
Mizahi anlatımda farklı amaçlarla farklı metinlerde sıkça kullanılır. Toplumsal gerçeklerin kaleme alınmasında, siyasal ve toplumsal bozuklukların dillendirilmesinde, inanışın eleştirisinde, topluma ait bir geleneğin anlatılması için mizahi anlatımdan yararlanılır.
Mizahi anlatımın arka planında ise, genellikle eleştiri saklıdır.
Yazar, sorgulayıcı be eleştirici bakış açısını; kişilerin, toplumun, olayların eleştirilmesi için kurmaca bir dünya tasarlayarak kullanır.
Mizahi Anlatım Örneği
Nasrettin Hoca'nın, Akşehir'de kadılık yaptığı zamanlarda yoksul bir adam, eline aldığı bir parça ekmek ile birlikte bir yemek dükkanının önüne gitmiş ve orada fokur fokur kaynayan bir et çömleğinin başına geçmiştir. Daha sonra ekmeği, çömlekten çıkan hoş kokulu buhara tutarak yemeye başlamış. Bunu gören aşçı ve aynı zamanda dükkanının sahibi ise,
"Ver bakalım şimdi tirit parasını." demiş. Ardından adamın yakasına yapışmış.
Yoksul adam ise:
"Yahu!" diyerek cevap vermiş dükkan sahibine. "Ben senin ne etinin suyundan ne de etinden adım, insaf eyle!"
Dükkanının sahibi, yoksul adamı tuttuğu gibi Nasrettin Hoca'nın yanına getirmiş.
Olayı anlattıktan sonra ise:
"Kadı efendi, ben bu adamdan şikayetçiyim. Paramı isterim." demiş.
Nasrettin Hoca ise, bir de yoksul adamı dinlemek istemiş. Sonra cebinden birkaç adet akçe çıkarıp avucunda sağa sola sallamaya başlamış. Sonra da dükkan sahibine:
"Akçelerin sesini duydun mu?" diye sormuş.
Dükkan sahibi ise:
"Evet. Duydum, Kadı Efendi." şeklinde cevap vermiş.
Nasrettin Hoca:
Bu duyduğun ses, senin hakkın olan sestir. Şimdi hakkını al ve durma buradan git.
Örnek 2:
Elalemin kapısında karavaş olan
Gözü yaşlı ve burunu sümüklü olan
Anca bayramdan bayrama tıraş olan
Berbere de gelir dükkanda iş beğenmez.
Elinden iş gelmez gitmez bir kare
Aslında neslinde giymemiş bir hare
Sandığı gömleksiz olan mekkare
Bedestene gelir de hiçbir kaftan beğenmez.