Mevzuat nedir? Hukukta mevzuat kavramı
Güncelleme Tarihi:
Mevzuat, bir ülkede yapılan anayasa, tüzük, yönetmelik gibi resmi organlar tarafından hazırlanan kuralların bütünü olarak bilinmektedir. Devletin organları ve kurumları, belirlenen bu kurallar ve yönergeler çerçevesinde faaliyetlerini sürdürürler. Buradan da anlaşılacağı üzere mevzuat; düzen, disiplin ve işleyiş olarak çok gerekli yazılardır. Peki hukuksal anlamda mevzuat ne anlama gelmektedir? Mevzuatı hangi birimler oluşturmaktadır? Mevzuat kimleri ve neleri kapsamaktadır? İşte devlet dilinde ve hukuk terimleri arasında mevzuatın yeri hakkında tüm detaylar.
Mevzuat aslında bir nevi hukuksal kuralların ve talimatların yazılı olduğu belgeler, yasalardır. Ülkeler bu kurallar çerçevesinde yürütülür. Devletin organları bu kurallar dahlinde görevlerini icra eder. Adalet mercileri mevzuat sayesinde karar verirler. Yani burada başına buyruk uygulamalar söz konusu değildir.
Mevzuat Nedir?
Mevzuat kelimesi günlük hayatta ve kamu ile vatandaş ilişkilerinde pek fazla kullanılan kelimelerdendir. Asıl kullanımı ile Arapçada karşılaşılır. Dilimize Arapçadan gelen mevzuat kelimesini Türk Dil Kurumu; ülkelerin geçerli olduğu yasaları, kanunları, tüzükleri, yönetmelikleri ifade eden genel bir kavram olarak açıklamıştır. Hukuksal bir terim olarak karşımıza çıkan mevzuat, aslında bir nevi kurallar ve uygulamalar bütünüdür.
Hukukta Mevzuat Kavramı
Hukuk sistemi, Türk mevzuat kavramı ile ilgili bir sıralama yapmaktadır. Bunlar yukarıdan aşağıya doğru, anayasa, yasa, tüzük, yönetmelik ve de tebliğ olmak üzere sıralanmıştır. Devletimizin genel kurallarını ve işleyişini anlatan anayasamız mevzuatımızın ilkidir. Daha sonra meclisin çıkarmış olduğu kanunlar, bu kanunlara bağlı olarak bakanlıkların çıkarmış olduğu yönetmelikler, kurumların işleyişini ilgilendiren tüzükler ve yönetmelikler birer mevzuat olarak karşımıza çıkmaktadır.
Hukukta ceza sisteminin oluşması, verilen hukuksal kararlar hep mevzuata göre yapılmaktadır. Mevzuatın içermediği uygulamalar devlet tarafından kabul edilmemektedir. Mevzuata aykırı uygulamalar idari ve adli cezalar ile sonuçlanmaktadır. Kamu işlerinin idamesi ile vatandaşlar arası ilişkiler de mevzuatlar ile belirlenmektedir.
Bakanlıklar meclisin verdiği kararlar doğrultusunda yönetmelik yaparak kurumlara yayımlamaktadır. Kurumlar uygulamada birliği sağlamak adına bu yönetmelikleri kullanmaktadır. Örnek verilmek gerekirse tüm ülkemizde evlenme işlemleri, Bakanlar Kurulunun yapmış olduğu Evlendirme Yönetmeliğine göre yürütülmektedir. Bu da tüm ülkede aynı işlemlerin uygulanmasını sağlamakta olup, vatandaşa eşit muamelelerde bulunulmaktadır.