Güncelleme Tarihi:
Methiye, bir şeyi ya da bir kimseyi övmek için yazılmış olan şiir demektir. Genelde methiye padişahları, devletin ileri gelenlerini ya da sadrazamları övmek için yazılan kasideler olarak da bilinir.
Methiye Nedir?
Methiye, ne olduğu ve ne anlama geldiği merak edilerek sıklıkla araştırılan bir konudur. Methiye, edebiyat alanında bir kimseyi ya da herhangi bir durumu övmek için yazılmış olan şiirlere verilen isimdir. Methiyeler genelde padişahları, sadrazamları ya da devletin ileri gelenlerini övmek için yazılan edebi eserlerdir. Kaside olarak yazılsa da methiyelerin başka nazım şekillerinde yazılmış ve söylenmiş olanları da vardır. Kutsal görülen yerlere, köşkei bahçeye, saraya ya da herhangi bir nesneye yazılmış olan methiyeler de mevcuttur. Methiye, asıl olarak kasidelerdeki övgü olan bölümlere verilen isimdir. Genelde kaside nazım biçimi ile yazılır. Methiye, Divan Edebiyatı'ndaki bir nazım türüdür. Methiyenin özellikleri şu şekildedir:
Kasidelerin kişileri öven bölümüdür.
Şiir yönü zayıftır ve dil yönü gelişmiştir.
Bir kimseyi ya da bir nesneyi öven bölümlerdir ve genelde kaside nazım biçimi ile yazılır.
Sözcük olarak methiye 'birini övme' ya da 'birinin iyi özelliklerini sayma' anlamına gelir.
Edebiyatta bir kişiyi ya da bir nesneyi övmek için yazılan manzum ya da mensur eserlerdir.
Nasıl Yazılır?
Methiyelerin ne olduğu ve nasıl yazıldığı birçok kişi tarafından merak edilerek sık sık araştırılmaktadır. Methiye, bir kimseyi ya da herhangi bir yeri, nesneyi övmek için yazılan şiirler olarak bilinmektedir. Kaside şeklinden başka nazım şekilleri ile methiyenin söylenmesi de mümkündür. Methiye nazım türleri arasında ilahi, münacaat, tevhid, hilye, naat, mevlid, şathiye, nutuk, devriye ve mersiye türleri de bulunmaktadır. Anadolu'da methiye yazarları arasında Aşık Molla Rahim, Yunus Emre, Emir Sultan, Adem Dede, Sinan Ümmi, Aşık Virani, Müştak Baba, Yozgatlı Hüzni ve Pir Sultan Abdal bulunmatadır. Anadolu dışındaki Türk Edebiyatında da methiye türünü yazan şairlere rastlanmaktadır. Bunlar da Ahmed Yesevi, Şah İsmail ve Süleyman Hakim Ata'dır.
Methiye Nazım Biçimi Örnekleri
Sensin ol fahr-ı cihan-ı medeniyet ki hemen
Ahdım vakti saddet bilir ebna- zaman
Sadr-ı millette vücudun ulu bir mucizedir
Bunu fehm eylemeyen mudrike-i acizedir
Adl-ü ihsanını ölçüp biçemez Newtonlar
Aklü irfanını derk eylemez Eflatunlar
Şem'idir kalbimiizn can ile mal ile namus
Hıfz çin bad-ı sitemden olur adlin fanüs
Ettin azad bizi olmuş iken zulme esir
Cehlimiz sanki idi kendimize de bir zincir (ŞİNASİ)
Beni candan usandırdı cefadan yar usanmaz mı
Felekler hep yandı ahımdan muradım şem-i yanmaz mı
Kamü bimarına canan deva*ı derd eder ihsan
Niçin kılmaz mana derman beni bimar sanmaz mı
Gamım pinhan tutardım ben dediler yare kıl rüşen
Desem ol bi vefa bilmen inanır mı inanmaz mı
Şeb-i hicran yanar canım töker kan çeşm-i giryanım
Uyarır halk-ı efganım kara bahtım uyanmaz mı
Gül-i ruhsarına karşı gözümden kanlı akar su
Habibim fasl-ı güldür bu akar sular bulanmaz mı
Değildim ben sana meyil sen ettin aklımı zail
Bana ta-n eyleyen gafil seni görgeç utanmaz mı
Fuzuli rind-i şeydadır hemişe halka rüsvadır
Sorun kim bu ne sevdadır bu sevdadan usanmaz mı (FUZULİ)