Güncelleme Tarihi:
Merdiven hem Türk hem de dünya edebiyatında en fazla kullanılan sembollerden biridir. Birçok şair, hayat, zaman ve gençlik gibi evrensel kavramları anlatmak için merdiveni bir metafor ve sembol olarak kullanmıştır.
Merdiven Şiiri Kimin Eseri ve Kimin Tarafından Yazılmıştır?
Merdiven şiiri, saf şiir anlayışının en önemli temsilcilerinden biri olan Ahmet Haşim'e aittir. Ahmet Haşim, 1887 yılında Irak'ın başkenti Bağdat'ta doğdu. İlk gençlik yıllarında tanıştığı Asaf Halet Çelebi ve Yahya Kemal ile birçok dergi çıkardı.
Ahmet Haşim'in şiir kitaplarının isimleri Piyale ve Göl Saatleri'dir. Şiirde anlamdan çok imgeye önem veren şair, manzum eserlerde ''ne anlatıldığının'' değil ''nasıl anlatıldığının'' önemli olduğunu savunmuştur. Öz şiir dışında sembolizm akımının da temsilcileri arasında yer alan Ahmet Haşim'in edebiyat anlayışını şu cümleleriyle özetlemek mümkündür:
''Şiir, öyküye çevrilmesi mümkün olmayan bir nazımdır. Şiir, bir öykü değil, sessiz bir şarkıdır.''
Merdiven Şiirinin Türü Nedir?
Merdiven şiiri, sembolik bir şiirdir. Merdivenin ilk basamakları çocukluğu son basamakları ise yaşlılığı ve ölümü simgeler.
Merdiven Şiirinin Konusu
Merdiven şiirinin konusu insan hayatı ve ölümdür. Merdivenleri ''ağır ağır çıkmak'' yaşamak anlamına gelir. Birçok şair ve yazarın aksine Ahmet Haşim, hayatı kısa değil uzun bir yolculuk olarak görür.
Divan şiirinde olduğu gibi Ahmet Haşim'in şiirlerinde de ''dünya'', değeri olmayan bir yerdir. Bu nedenle merdivenleri çıkmak, sadece dünyadan uzaklaşmak ve ölüme yaklaşmak değil, aynı zamanda manevi bir yüceliğe erişmek demektir.
Merdiven Şiiri İnceleme
Merdiven şiiri toplam 10 mısradan oluşur. Dize şeması 2 + 3 + 2 + 3 şeklindedir. Edebiyatımızda bu şekilde yazılan şiirlerin sayısı oldukça azdır.
Şiirde kullanılan söz sanatlarından bazıları şunlardır:
1- Açık İstiare
Dünya, merdivene benzetilmiştir. Şiirde ''dünya'' kelimesi geçmediği için açık istiare yapılmıştır.
2- İstifham:
Bazı şiirlerde şairler, cevap almak için değil anlama derinlik katmak için soru sorarlar. Bu şiirde de ''sular mı karardı?'' ve ''neden tunca benziyor mermer'' sorularına yer verilmiştir. Bu tür sorularla yapılan söz sanatlarına istifham adı verilir.
Şiirde Osmanlıca tamlamalar da yer alır. Örnek:
Lisan-ı Hafi. Gizli dil