Menkıbe nedir, kişisel menkıbe ne anlama gelir? Menkıba sözlü veya yazılı kaynak mıdır?
Güncelleme Tarihi:
Dilimize Arapçadan geçen menkıbe kelimesi ''nakb'' kökünden türetilmiştir. Nakb, yol açmak ve öncülük etmek anlamına gelir. Evliyaların, padişahların ve tarihe mâl olmuş kişilerin yaşamını anlatan hikayelere menkıbe denir. Din büyüklerinin yaşam hikayelerinden ve hikmetli sözlerinden oluşan kitaplar da menkıbe olarak nitelendirilir. Menkıbe nedir, kişisel menkıbe ne anlama gelir? Menkıba sözlü veya yazılı kaynak mıdır detayları ile derledik.
Menkıbe kelimesi ile eş ve yakın anlamlı olan sözcükler şu şekilde sıralanabilir:
1- Öykü 2- Destan 3- Epos 4- Anlatı 5- Söylence 6- Hikaye
7- Efsane 8- Kıssa 9- Mesel 10- Esatir 11- Anekdot 12- Rivayet
Menkıbe Nedir?
Peygamberlerin, halifelerin mutasavvıfların ve dervişlerin yaşamlarından kesitler sunan hikayelere menkıbe denir. Yazarlar menkıbelerde hikemi bir üslup kullanır ve tarihte yaşanmış olaylardan örnekler verir. Bu eserlerin amacı okura öğüt vermek ve yol göstermektir. Bazı menkıbelerde kısa kısa hikayelerin yanı sıra beyitler, dörtlükler ve kasideler de yer alır.
Kişisel Menkıbe Ne Anlama Gelir?
Bu kelime birçok düşünür ve yazar tarafından faklı şekilde tanımlanmış ve yorumlanmıştır. Ana hatlarıyla kişisel menkıbe, bireyi nvar oluş sebebidir. Bazı yazarlar ise kişisel menkıbeyi insanın öz yaşam hikayesi olarak tanımlamıştır.
Hayatta yaşamaya ve deneyimleye değer her şey, kişinin hayalleri ve gerçekleştirmek istediği hedefler ile birlikte kişisel menkıbenin ana hatlarını oluşturur.
Başta Paul Coelho'nun kaleme aldığı Simyacı kitabı olmak üzere birçok kitapta bu kavramdan bahsedilmiştir. İnsanın kişisel menkıbesini yazabilmesi için, öncelikle dünyadaki hedeflerini bulması, sonra hedefleri gerçekleştirmek için mücadele etmesi gerekir.
Kişisel menkıbe terimi mecazen tarihe geçmek, adını duyurmak ve herkes tarafından konuşulan bir eyleme imza atmak anlamında da kullanılır.
Menkıbe Sözlü veya Yazılı Kaynak mıdır?
Sözlü Türk edebiyatında din büyükleri ve hükümdarlar hakkında anlatılan kısa öykülere de menkıbe denir. Bu nedenle menkıbeler hem sözlü hem de yazılı kaynaklardır.
Tarihi şahsiyetlerin yaşamlarını ve kahramanlıklarının anlatıldığı hikayeler 12. yüzyıldan itibaren yazıya geçirilmiş ve birçoğu günümüze kadar ulaşmıştır. Hem Türkiye'de hem de diğer İslam ülkelerinde kaleme alınmış bazı menkıbeler şu şekilde sıralanabilir:
1- Mehmet Demir - Tarihi - Tasavvufi Menkıbeler ve Yorumları
2- Nefahatü'l Üns - Evliya Menkıbeleri
3- Ebu'l Hasan Ali - İbn-i Arabi Menkıbeleri
4- Abdülkadir Geylani - Menkıbeler
5- Bekir Şişman - Kadın Evliya Menkıbeleri
6- Şemseddin Ahmet Sivasi - Dört Halifenin Menkıbeleri