MEB’den otizmli çocuklara özel program

Milli Eğitim Bakanlığı’nca (MEB) hazırlanan Özel Eğitim Programları kapsamında, Türkçe Dersi Öğretim Programı ile orta-ağır zihinsel engelli ve otizmli 2’nci ve 3’üncü kademe öğrencileri, okuma yazma öğrenip günlük yaşamlarını daha kolay sürdürebilecek.

MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın internet sitesinden kamuoyunun görüşüne sunulan Özel Eğitim Programları taslağı ve uzman görüşlerinden derlenen bilgilere göre, bu çalışma, Türk eğitim sisteminde zihinsel engelliler için ilk olma özelliği taşıyor.

Orta-ağır zihinsel engelli ve otizmli öğrenciler için hazırlanan 2’nci ve 3’üncü kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı, öğrencinin performansını ve ön koşul becerilerini göz önünde bulundurup, onu merkeze alan bir yaklaşımla oluşturuldu.

Program, zihinsel engelli ve otizmli öğrencilerin dil zenginlikleri incelenerek, dil becerilerini geliştirmelerini sağlayacak şekilde tasarlandı. Programla, Türkçesiyle engelleri aşan otizmli çocukların yetişmesi ve geliştirilmesi amaçlandı.

Bireylerin her yönden dengeli, tutarlı ve sağlıklı yetişmelerini sağlamaya yönelik anlayışla düzenlenen program, hem öğrencinin ilgi ve ihtiyaçlarını önceleyen hem de konu öğretimini merkeze alan yaklaşımla hazırlandı.

Öğrenciye kişisel mutluluk ve başarma duygusu kazandırmak için hazırlanan program, bu bireylere gelecekteki hayatlarında rehber olacak.

SAHA ÇALIŞMALARINDAKİ TALEPLER
Program kapsamındaki konular ve etkinlikler, bireyin ilerideki gereksinimleri göz önüne alınarak aktarılacak. Otizm spektrum bozukluğu bulunan ve orta-ağır zihinsel engelli çocuklara, okuma yazma öğretilecek.

Saha çalışmalarında engelli ailelerinin ve öğretmenlerin isteklerinin de baz alındığı program taslağına göre, öğrenimler sonucunda öğrenci fiziksel ve psikolojik açıdan sağlıklı birey olarak yetişebilecek ve hayatını tek başına sürdürebilecek.

PROGRAM 6 ANA BAŞLIKTA HAZIRLANDI
Türkçe Dersi Öğretim Programı, "işlevsel okuma-yazma", "ilk okuma-yazma", "okuduğunu anlama", "yazılı ifade", "dinlediğini anlama" ve "sözlü iletişim" olmak üzere 6 ana başlıkta düzenlendi.

İşlevsel okuma yazma ve ilk okuma yazmayla, öğrenmekte zorlanan öğrencilere, günlük yaşamlarını daha bağımsız sürdürebilmeleri için gerekli okuma yazma becerilerinin kazandırılması hedeflendi.

Çalışmayla, özellikle ağır ve orta-ağır zihinsel engelli ve otizmli öğrencilere sosyal yaşamda sıklıkla kullanılan sözcüklerin okunması öğretilerek, onların günlük yaşamlarını sürdürmeleri kolaylaştırılacak. Bu öğrenme alanı, "sözcüğü okuma", "sözcüğü görseliyle eşleme", "sözcüğü yazma", "sözcüğü cümle ve metin içinde okuma" ve "cümle yazma" olmak üzere 5 aşamadan oluşacak.

YEMEK TARİFİNİ OKUYABİLECEK, ECZANEDE DERDİNİ ANLATABİLECEK
Öğrenciler, program sayesinde, güvenlik, sağlık, eğitim gibi alanlarda levha, yazı ve işaretleri okuyabilecek. İlk okuma yazmayı bilmeyen zihinsel engelli öğrenciler, yaşamlarını devam ettirebilecek şekilde bunu öğrenebilecek.

Bu sayede zihinsel engelli ve otizmli çocuklar, internetten yemek tarifi okuyabilecek, yemek yaparken kullanacağı veya eczaneye gittiğinde söyleyebileceği terimleri derste öğrenecek.

Öğrenciler, küçük metinleri okuyabilecek ve okuma yazmayı günlük hayatında uygulayabilecek.

ÖĞRETMENLERE UYARILAR
Taslakta, öğretmenlerin programı uygularken dikkat etmeleri gereken hususlara da yer verildi.

Bu kapsamda, birinci kademede bulunan, ilk okuma yazma becerilerini kazanamamış öğrenciler ile ses temelli cümle yöntemiyle ilk okuma yazma çalışmaları yapılacak. Çeşitli nedenlerle yazma konusunda güçlük çekenler için okuma çalışmaları, yazma olmadan da geçekleştirilebilecek.

Taslakta, öğretmenler ile eğiticilere önerilen öğretim yöntem ve teknikleri ile ölçme, değerlendirme yöntem ve araçları ile öğrencilerden eğitim sonunda beklenen davranışlar da yer aldı.

Öğretmenlere yol göstermek için derste kullanacakları materyaller, öğretim teknikleri, ortamı nasıl düzenleyecekleri ve öğrencide hedeflenen davranışlar, örnek ders planlarında ayrıntılı şekilde sunuldu.

SÖZLÜKLÜ PROGRAM
Programın ikinci kademe taslağında, "Günlük Yaşamım" ve "Sosyal Yaşamım" temalarında ayrı ayrı olmak üzere okuma yazma için önerilen sözcüklerin yer aldığı liste de hazırlandı.

"Sosyal Yaşamım" temasında, çocuğun sosyal hayatta karşılaşabileceği çeşitli durumlarda davranışlarını düzenleyebilmelerine yardımcı olacak sözcüklerin ya da sözcük gruplarının öğretimine öncelik verildi.

Yanıcı madde, ölüm tehlikesi, ıslak zemin gibi levhaların ve işaretlerin öğretiminde, resim ile sözcüğü eşleme ve levha resimleri kullanıldı.

Üçüncü kademe Türkçe öğretimi taslağında ise "İş ve Meslek Yaşamım" ve "Eğlence ve Boş Zamanlarım" temalarının bulunduğu sözlük kullanılacak.

Öğrenciler, "İş ve Meslek Yaşamım" temasında "bakım odası", "çalışma programı", "resepsiyon" ve "kaygan zemin" gibi kullanabileceği kavramları öğrenebilecek.