MEB, taslak öğretim programlarını ‘askıya’ çıkardı

MEB basın merkezinden alınan bilgiye göre, bakanlık, askıya çıkardığı okullardaki hayat bilgisi (1-3. sınıf), Türkçe (1-8. sınıf), matematik (1-4. sınıf), ortaokul seçmeli çevre ve bilim dersi ve ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Dersi (9-12. sınıf) öğretim programlarına ilişkin taslak metinle ilgili, başta öğretmenler, akademisyen, uzman, öğrenci, veli ve diğer paydaşların görüş ve önerilerini alacak.

Bakanlık, sürdürülebilir ekonomik ve toplumsal kalkınma için temel becerileri ve yetkinlikleri geliştirmeyi hedefleyen Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Kararları (2012/104 sayılı karar) ile 10. Kalkınma Planı hedefleri ve dönüşüm programı (1.19. Temel ve Mesleki Becerileri Geliştirme Programı) doğrultusunda öğretim programlarını güncelleme çalışmalarını sürdürüyor.

MEB'in taslak öğretim programı üzerinde, hiçbir sınırlama olmadan, vatandaşlar görüş bildirebilecek, eleştiride bulunabilecek ve öneri getirebilecek. Böylece kamuoyu, taslak öğretim programlarında yapılan güncellemeleri nihai şekli verilmeden ve kurul kararı haline gelmeden görme, taslak üzerinde görüş bildirme, eleştiri getirme ve öneride bulunma fırsatına sahip olacak.

Öğretim programlarının güncellenmesinde, her bir dersin öğretim programı için alan uzmanları ve öğretmenlerden oluşan çalışma grupları oluşturuldu. Gruplar, uluslararası gelişmeler, bilim ve teknolojide yenilikler, üst politika belgelerinde ve planlardaki gelecek öngörülerini de dikkate alarak öğretim programlarını inceledi.

Hazırlanan program değişikliği önerileri, öğretmenler, akademisyenler ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlardan temsilcilerin katılımı ile gerçekleştirilen çalıştaylarda değerlendirilerek güncellenecek öğretim programı için taslak bir metin yazıldı.

Taslak öğretim programı ile ilgili görüş, eleştiri ve öneriler, çalışma grupları ve Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı uzmanlarınca değerlendirilerek, taslak öğretim programına kurul görüşmesi öncesi son şekli verilecek. Taslak programlar, kurulda görüşülerek sonucu bakan onayına sunulacak.

Hayat bilgisi 6 ünite şeklinde düzenlendi

Taslak metinde 1-3. sınıflar için hazırlanan hayat bilgisi dersi öğretim programının gerçek hayat ile ilişkisi daha da güçlendirildi. İnsan ilişkileri, beslenme, sağlık, hijyen, güvenlik, doğa ve çevre ile ilgili öğrencilerin günlük hayatlarıyla doğrudan ilişkilendirilmiş somut becerilere ağırlık verildi. Ayrıca öğrencilerin günlük hayatta ihtiyaçları olan kendini koruma, dengeli beslenme, doğayı koruma, sorun çözme ve sosyal katılım becerilerini geliştirmeyi sağlayacak kazanımlar aşamalı bir şekilde üç yıla yayıldı.

Yürürlükte olan Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programında, "Okul Heyecanım", "Benim Eşsiz Yuvam" ve "Dün, Bugün, Yarın" şeklinde üç tema çerçevesinde düzenlenen içerik, güncellenen taslakta, "Ben ve Okulum", "Ailem ve Evim", "Sağlıklı Hayat", "Güvenli Hayat", "Ülkemi Seviyorum", "Doğa ve Çevre" olmak üzere 6 ünite olarak düzenlendi.

Taslakta, sağlık ve güvenlik ile ilgili kazanımlara ayrılan öğretim süresi, dersin toplam öğretim süresinin yaklaşık yüzde 40'ını oluşturacak şekilde yeniden düzenlendi.

Öğrencilerin günlük hayatta ihtiyaçları olan kendini koruma, dengeli beslenme, doğayı koruma, sorun çözme ve sosyal katılım becerilerini geliştirmeyi sağlayacak kazanımlar, aşamalı bir şekilde üç yıla yayıldı. Kişisel bakım, sağlığını koruma, besinler ve beslenme, sağlıklı yaşam için besinlerin seçimi, kişisel temizlik ve görgü kuralları gibi konularla ilgili kazanımlar "Sağlıklı Yaşam" ünitesi içinde ele alındı.

Türkçe öğretim programında beceri temelli yaklaşım

MEB tarafından 1-8. sınıflar için hazırlanan Türkçe Dersi Öğretim Programında, dil becerilerinin ve yeterliliklerinin geliştirilmesini diğer tüm alanlarda öğrenmenin, kişisel gelişmenin, sosyal gelişmenin ve mesleki becerileri edinmenin ön şartı olarak yer aldı. Taslakta, öğretim programının kazanım sayıları azaltılarak, beceri temelli bir yaklaşımla sadeleştirildi.

Programda öğrenme alanları "konuşma ve dinleme", "okuma", "yazma" olmak üzere üç ana başlık altında düzenlendi. Taslak Türkçe dersi öğretim programda öğrenme alanları, 1. sınıftan 8. sınıfa kadar bir bütün olarak ve öğrencilerin dilin zenginliklerini tecrübe ederek dil becerilerini geliştirmelerini sağlayacak şekilde hazırlandı.

Okuduğunu anlama, yeniden anlamlandırma, yazılı veya sözlü olarak ifade etme becerilerinin geliştirilmesinde öğrencilerin bilim ile kurguyu, bilimsel bilgi, gerekçe ve kanıtlarla kurguyu ayırt etmeleri, duygu ve düşüncelerini zihinsel bir bütünlük içinde ifade edebilmeleri, bilimsel bir görüş veya tezi savunurken kaynaklara atıf yaparak gerekçe ve kanıtlar sunabilmeleri gibi hayati önem taşıyan kazanımlar tasarlandı.

Programda, dil bilgisi ile ilgili kazanımlar öğrenme alanları içinde sınıf seviyesine uygunluk gözetilerek 1. sınıftan 8. sınıfa kadar aşamalı olarak yapılandırıldı. Dil bilgisi konularının ezberlenmesi yerine sezdirme ve uygulama yoluyla öğretilmesi amaçlandı. Program, öğrencilerin "konuşma ve dinleme", "okuma", "yazma" alanlarındaki kazanımlarla farklı türlerden metinler üzerinde çalışmalar yaparak anlama, anlamlandırma, değerlendirme ve sentezleme becerilerini geliştirmeye odaklandı.

Matematikte ve çevre ve bilim dersinde dört alan

İlkokul Matematik Dersi (1-4. sınıf) taslak öğretim programı, "sayılar ve işlemler", "geometri", "ölçme" ve "veri" olmak üzere dört öğrenme alanı olarak tasarlandı. Taslak programda, mevcut programdan farklı olarak öğrenme alanları itibarıyla hangi kazanımların hangi ünitede yer alacağı belirlendi.

Çevre ve bilim dersi öğretim programı taslağı, "doğanın dengesi", "ekolojik ayak izi", "doğal kaynakların sürdürülebilirliği" ve "küresel çevre sorunları" olmak üzere 4 üniteden oluştu.

Türk Dili ve Edebiyatı dersinde "tür merkezli yaklaşım"

Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) öğretim programı, edebi metinler aracılığıyla öğrencilerin, Türk edebiyatının ve kültürünün temel niteliklerini, önemli sanatçılarını ve eserlerini tanımalarını, Türk dilinin inceliklerini keşfetmelerini, anlama, anlatma ve eleştirel düşünme becerileri ile estetik zevk düzeylerini geliştirmelerini amaçlıyor.

Programdaki en önemli yeniliklerden biri "tür merkezli yaklaşım" oldu. Bu yaklaşıma göre, yüzyıllar boyunca oluşan edebi birikimi değerlendirmek üzere farklı dönemlerde yazılmış aynı türdeki metinler bir arada değerlendirilecek. Program, edebiyat eğitimini yakın dönemden alınan örneklerle başlatmayı esas alıyor.

Bu çerçevede edebiyat dersiyle ilk defa karşılaşan öğrenciler, öncelikle daha kolay anlayabilecekleri yakın dönemdeki örnekler üzerinden metin türlerinin ve edebiyat eserlerinin temel özelliklerini, edebiyatın teorik çerçevesini kavrayacaklar. Sonraki yıllarda ise metin türlerinin farklı dönemlerindeki gelişimini takip edebilecekler. Böylece öğrenciler, yüzyıllar önce yaşayan bir şair ile çağdaş bir şairin şiirlerindeki ortak duyguları yakalayabilecek, modern bir hikaye ile bir halk hikayesini karşılaştırabilecek.

Programda, edebiyat ve dil anlatım çalışmalarının bir arada yürütülmesiyle okuma, yazma, dinleme ve konuşma çalışmaları arasındaki ilişkiler bütünlüklü bir yapı hedeflendi.

Ders işleme sürecinin aşamaları "okuma çalışmaları", "yazma çalışmaları" ve "sözlü iletişim çalışmaları" başlıkları altında planlandı. Okuma, yazma ve sözlü iletişim çalışmalarının çoğunlukla aynı tür etrafında ve birbiriyle ilişkili biçimde yürütülmesine özen gösterildi. Böylece öğrencilerin okuma çalışmalarında kazandığı bilgi ve becerileri yazma ve sözlü iletişim çalışmalarıyla uygulamaya geçirmesi amaçlandı. Bu sürecin bir bütün olarak izlenmesi ve değerlendirilmesi için daha önce ayrı dersler olarak yürütülen Türk Edebiyatı dersi ile Dil ve Anlatım dersi, Türk Dili ve Edebiyatı adı altında birleştirildi.

Programda kazanımların kapsam bakımından birbirinden ayrılarak sade ve işlevsel biçimde yazılmasına özen gösterildi, gereksiz tekrarlardan arındırılarak kazanım sayısı 96'ya düşürüldü.

Öğrencilere yılda en az iki kitabın okutulması ve öğrencilerle eleştirel bakış açısıyla değerlendirilmesi esas alınan programda, Türk Dili ve Edebiyatı dersi kapsamında öğrencilerin şiir, hikaye, roman türlerinde ikişer, tiyatro ve deneme türlerinde birer kitap okuması sağlanacak.

Türk Dili ve Edebiyatı derslerinde dil bilgisi öğretimi okuma ve yazma çalışmalarıyla planlandı. 9 ve 10. sınıftaki dil bilgisi konularının işlenen metinlerle ilişki kurularak okuma çalışmaları kapsamında öğretilmesi, 11 ve 12. sınıflarda konu temelli dil bilgisi öğretimi yerine incelenen metinlerin, öne çıkan dil özellikleri bakımından değerlendirilmesi amaçlandı.

Taslak öğretim programları ile ilgili görüş ve öneri sunmak isteyen başta öğretmenler olmak üzere akademisyen, uzman, öğrenci, veliler ve diğer paydaşların görüş ve önerilerini, 27 Haziran 2015 Cumartesi günü saat 18.00'a kadar MEB'e bildirmesi gerekiyor.