Maviciler şiir anlayışı nedir, özellikleri nelerdir ve temscilcileri kimlerdir?
Güncelleme Tarihi:
Genel anlamda maviciler akımı edebiyat derslerinde ve tarihinde oldukça sık bir şekilde karşımıza çıkmakta olan bir edebi akım olmaktadır. Bu durum genel anlamda maviciler şiir akımının ne denli önemli bir edebi akım olduğunun bir göstergesi olarak adlandırılmaktadır. Birçok farklı edebiyatçıyı çatısında toplamış olan maviciler akımının birçok genel özelliği olmaktadır. İşte, merak edilen tüm detayları derledik.
Genel anlamda maviciler şiir akımı Türk edebiyatında oldukça önemli bir konumda kendine yer bulmaktadır. Atilla ilhan gibi oldukça önemli bir edebiyatçının başını çekmiş olduğu maviciler topluluğu her alanda Türk edebiyatına damga vurmuş durumdadır. Garip akımına karşı olarak çıkmış bir edebi düşünce olan maviciler şiir akımının genel özellikleri ve tamını ise şunlar olmaktadır;
1 Kasım 1952'de Ankara'da çıkan "Mavi" dergisi hakkında Attila İlhan öncülüğünde toplanan bir topluluk olmaktadır.
Bu şairler Garip akımına ve Orhan Veli'nin şiir anlayışına karşı çıkmışlar ve şiirsel bir sanat anlayışını benimsemişlerdir. Adını dergiden alan Maviciler hareketi, bu muhalefeti Attila İlhan'ın "Sosyal Gerçekçilik İlişkileri mi Başlangıç mı" başlıklı makalesinde dile getirmiştir.
Şiirin basit olamayacağını ve zengin karşılaştırmalarla derinliği olması gerektiğini söylediler. Şiirin açılamayacağına ve manayı nesirden ayıran en temel özelliğin anlam kapalılığı olduğuna inanırlar. Sosyal realistlerden farklı olarak, bireyselliğin de yansıtılması gerektiğini savundular.
Maviciler ilk başlarda Anadolu'yu tüm yönleriyle edebiyata yansıtma iddiasıyla ortaya çıkmışlar, "milli sanatı" savunmuşlar ve halk şiirine yakın kalmışlardır. Attila İlhan'ın bu dergide yayınlanan yazılarına göre Maviciler bu anlayıştan sapmıştır.
Daha sonra Özdemir Nutku başkanlığındaki Mavi dergisi, toplumsal gerçekçilik üzerine yazılar yayımladı ve toplumsal gerçekçiliğin sözcülüğünü yaptı. Gazete, 36. sayısından sonra Nisan 1956'da kapatıldı.
Maviciler 'in Özellikleri:
Garip akıma tepki olarak ortaya çıkmıştır.
Bu topluluğun hedefi Garip Akımı ve Orhan Veli'dir.
Garip akımının temsilcilerinin birçoğunun görüşlerine karşı çıkmaktadır.
Özellikle şiirin net olması gerektiği fikri Maviciler tarafından tamamen reddedilmiştir.
Maviciler, şiirin tam anlamıyla net olamayacağına ve şiiri nesirden ayıran önemli bir unsur olduğuna inanmışlardır.
Şiirin basit olamayacağını, analoji açısından zengin, samimi ve derin olması gerektiğini savunmuşlardır.
Maviciler akımının öncüsü olan Atilla İlhan’ın şiir anlayışını şu sözlerinden anlayabilmekteyizdir;
“Şiirin kelimelerle değil resimlerle yazıldığını bilen şairler için kelime, diyalektik bir ilişkiler demetidir; ilki onu anlatacak imgeyle, ikincisi aynı imgeyi anlatmaktan sorumlu diğer sözcüklerle, üçüncüsü mısradaki belirli şiirdeki genel ton uyumuyla, dördüncüsü ise şiirler arasındaki bütünlük ve karışıklığın gelişme süreciyle ilgilidir. Resimler imgenin somutlaştırılmasında oynayacağı role göre sözcüğün anlamı değişeceğinden, sözcüğün çağrışımı ve görüntüyle diyalektik ilişkisi bu rolü belirler.
Maviciler Şiir Akımının Temsilcileri
Atilla İlhan
Ferit Edgü,
Orhan Duru,
Özdemir'in konuşması
Ahmet Oktay,
Demirtaş Ceyhun,
Demir özü ve
Tahsin Yücel
Bu oldukça önemli edebiyatçılar arsında maviciler şiir akımında en öne gelen 2 edebiyatçı ise Atilla İlhan, Tahsin Yücel olmaktadır.
1- Atilla İlhan:
Mavi akımının başını çeken olan Attila İlhan, döneminin en fazla üretken ve yetkin edebiyatçılarından biri olarak kabul edilmektedir. "Kimi Sevsem Sensin", "Üçüncü Şahıs Şiiri" ve "Aşktan Ayrılıktır" adlı şiirleriyle tanınan Attila İlhan, roman ve denemeler de kaleme alarak edebiyat tarihinde kendine yer edinmiş olmaktadır .
Kötü Şekilde Leman, Zenciler Benzer Değil ve Yaraya Tuz Koymak, Attila İlhan'ın diğer önemli eserleri arasında yer almaktadır.
2- Tahsin Yücel:
Ağırlıklı olarak roman ve deneme yazıları yazan Tahsin Yücel, eserlerinde yabancılaşma, iletişimsizlik ve yalnızlık gibi konuları işlemiştir.
En önemli eserleri: "Peygamberin Son Beş Günü", "Mutfak İkilemi" ve "Haney Yaşamalı".