Mavi ışık tehlikesi

Mart ayından bugüne geçirilen uzaktan eğitim sürecinde öğrencilerin ekran başında geçirdiği saatler ister istemez arttı. Uzun saatler boyunca TV, bilgisayar, tablet ve telefon başında geçirilen ekran mesaisi sonunda öğrencilerde göz rahatsızlıklarından şikayet etmeye başladılar. LGS-YKS sınavları için geri sayımın başladığı bugünlerde uzun saatler süren deneme çözümleri de ekran mesaisine eklenince öğrenciler, göz ağrısı, göz kuruluğu, kızarıklık, net görememe, gözde hissedilen yorgunluk ve göz altı şişlikleri gibi rahatsızlıklar nedeniyle zor anlar yaşıyorlar. Pandemi nedeniyle doktora gitmekten korkan öğrenciler, göz muayenesi için yaz tatilini bekliyorlar.

Göz doktorları ise artan ekran mesaisi konusunda öğrencileri uyarıyorlar. Özellikle mavi ışığa uzun süre maruz kalınması nedeniyle ortaya çıkan netleme problemi ve göz ağrısı konusunda öneriler getiren uzmanlar, bu süreçte göz numaraları artar mı endişesine de açıklık getiriyorlar.

‘DOKTORA GİTMEKTEN KORKUYORUM’

YKS’ye hazırlanan Eren Sevim, gözlük kullandığını ve son birkaç ayda göz rahatsızlıklarının arttığını söylüyor. Ekrana uzun süre baktığında kaşıntı, sulanma gibi şikayetleri olan Sevim, “Salgın sürecinde göz rahatsızlıklarım nedeniyle doktora gitmek istesem de hastane veya muayenehane ortamına girmekten korktum. Sınava az kala bu riske girmek istemiyorum. Yaz dönemini bekliyorum” diyor.

Göz derecesi 2.75 miyop olan lise son sınıf öğrencisi Akın Karlıtepe’de doktora gitmeyi bu dönemde ertelediğini belirterek şunları söylüyor:
“Sabah saatlerinde online dersler için ekran başına geçip gece deneme çözümlerine kadar bilgisayar, tablet, telefon karşısında zaman geçiriyorum. Gözümde ağrılar, batmalar hissediyorum. Göz altı şişkinliklerim de var. Okulda dersler, 40 dakika sürüyor. Ardından 20 dakika dinlenme oluyor. Böyle 17.00’a kadar devam ediyor. Ben, matematik-fen öğrencisi olarak bu 20 dakikalık aralarda da ekranda çalışıyorum. Dersten sonra 1 saat tekrar yapıp ancak iftar yaklaşırken 2-3 saat kadar ekrandan uzak kalıp mola veriyorum. Akşam da uyuyana kadar tekrar ekran başına geçiyorum. Göz numaramın arttığını düşünüyorum.”

‘YAZ TATİLİNDE SORUNLAR HAFİFLEYEBİLİR’
Uzman Göz Doktoru Yelda Ertük, mavi ışığın olumsuz etkisine işaret ederek mola ve beslenme önerilerinde bulunuyor. Ertürk, 22-24 yaşına kadar süren büyüme sürecinde göz numaralarında değişikliğin normal olduğunu belirterek son dönemde yaşanan olağanüstü ekran mesaisinin göz sağlığına etkilerini şu sözlerle özetliyor:
“Gözler yorulmaz, yorulan retina olur. Hep aynı odağa bakmak gözlerde tıpkı fotoğraf makinesinin diyaframındaki netleştirme salınımı gibi bir efekte neden olur. Göz parlak objeye sürekli takılı kaldığı için retina etkilenir. Bundan korunmak için ekranda mavi ışık filtresi kullanmak ya da buna uygun gözlük camı seçmek gerekir. Böylece ilerleyen yaşlarda sarı nokta şikayetlerinin önüne geçilir. Göz ve baş ağrısı, belli aralıklarla 2-3 dakikalık molalarla uzağa bakma egzersizleri uygulanarak çözülebilir. Örneğin pencereden dışarı bakılabilir. Böylece sürekli odaklanma halinde olan gözdeki kasların gevşemesi, gözlerde rahatlama sağlar. Son aylarda yoğunlaşan ekrana odaklanmadan kaynaklı ağrı ya da netleme problemi yaz tatilinde gözlerinde rahatlamasıyla hafifleyecek yüksek ihtimal. Bunun yanı sıra B2, B3, A ve C vitamini göz sağlığını güçlendiren etkiye sahiptir. Bu dönemde öğrencilere yumurta sarısı, bol yeşillik, renkli sebze ve meyve yemelerini öneririm.”

MAVİ IŞIK BLOKAJLI GÖZLÜK CAMI
Optik uzmanı Mera Ürün, çocukların ekran başında harcadıkları zamanı kontrol altına almalarının önemine işaret ederek şunları söylüyor:
“Ekranın göze zararlarından korunmanın en etkili yolu, mavi ışık blokajlı gözlük camı kullanmak. Bu özel camlar, ekranlardan yansıyan zararlı mavi ışığı absorbe ederek retinanın etkilenmesini önlüyor. Gözlük kullananların yanı sıra lens kullananlar ya da göz numarası olmayanlar da sıfır numara ile bu camı kullanabilirler. Antirefleli camlar genel olarak zaten kullanılıyor. Ama mavi ışık blokajlı camlar, kızarıklık, göz yorgunluğu, göz kuruluğu gibi nedenleri engelleyebiliyor.”