Güncelleme Tarihi:
Bir felsefe akımı olarak doğan materyalizm, zamanla bir ideolojiye dönüşmüştür. ''Tarihsel materyalizm'' ve ''Diyalektik Materyalizm'', iktisadi teorilerle desteklenmiş ideolojilerin başında gelir. Bunun dışında ''Bilimsel'' ve ''Klasik'' olarak tanımlanan materyalizm ekolleri de mevcuttur.
Materyalizm Nedir?
Materyalizm kelimesi Latince ''madde'' anlamına gelen ''materia'' kelimesinden türetilmiştir. ''Maddecilik'' ve ''Dehriyye'' isimleriyle de bilinir. Tarih boyunca Determinizm ve Pozitivizm gibi temel felsefi akımların ortaya çıkmasında etkili olmuştur.
Materyalist Ne Demek
Materyalizm felsefesinin ilkelerini benimsemiş olan kişilere materyalist denir. Yeni Platanculuk, Alman İdealizmi ve Spiritüalizmin temel ilkelerini reddeden materyalistler Düalizmin ''İkilik Kuramını'' da kabul etmez. Onlara göre varlık ''madde'' ve ''tin'' olarak ikiye ayrılmaz. Kainatın ve varlığın özü maddeden ibarettir.
Felsefede Materyalizm (Maddecilik) Akımı Özellikleri
Genel felsefe tarihi ''İdealizm'' ve ''Materyalizm'' olarak ikiye ayrılır. Platon, Aristoteles, Farabi, İbn-i Sina ve Sokrates'in yer aldığı idealizm akımına göre, ruh da madde gibi gerçektir. İnsanın ve kainatın belli bir amaç için, düzen içerisinde yaratıldığına inanan idealistler Varlığı da ''İdea'' olarak tanımlar. Bu görüşe göre insan algısı ''İdealar Dünyası'' ve ''Nesneler Dünyası'' olarak ikiye ayrılır. Duyularla algılanabilen maddi dünya sınırlıdır. İdealar dünyası ise bu dünyada yansımaları bulunan her maddenin asıl kaynağıdır. Farabi ve İbn-i Rüşd gibi Yeni Platoncular evrenin yaratıcısını ''İlk Düşünce'' ve ''İlk Neden'' olarak tanımlamıştır.
Materyalistlere göre ise Tanrı, cennet ve melek gibi kavramlar, herhangi bir gerçekliğe sahip değildir. Bir fikir değil zan olduğu için reddedilmesi gereken terimlerin başında metafizik gelir. Platon ise materyalizmi ve atom felsefesinin dünyayı açıklamakta son derece yetersiz olduğunu ileri sürmüştür. Yunan düşünüre göre evren sadece maddeden ibaret olsaydı ''Sevgi, ahlak, vicdan'' gibi tamamen içsel olan duygular var olmazdı.
Immanuel Kant da materyalist felsefenin ''özdekçilik'' kavramına karşı çıkan filozoflar arasında yer almıştır. Materyalizm felsefesi varlıkları ''fenomen'' yani ''duyularla algılanabilir'' olarak tanımlarken Kant, varlıkların ''fenomen'' ve ''nomen'' olmak üzere ikiye ayrıldığını iddia etmiştir.
Materyalizmin Kurucusu ve Temsilcileri
Materyalizmin tarihi Antik Yunan'a uzanmaktadır. Kurucuları arasında Demokritos, Empedokles ve Leukippos gösterilir. Bu düşünürlerin kurduğu ''Atom Felsefesi'' materyalizmin de temel ilkelerini oluşturur. Atom felsefesine göre ''ruh'' da maddeden oluşmaktadır ve diğer tüm maddeler gibi sonludur. Evren, üstün bir güç tarafından değil madde bileşenlerinden oluşur. Temel fizik yasasına göre başlangıcı olmayan, yani ''ezeli'' olarak tanımlanan her şey gibi evren de sonsuza kadar var olacaktır.
17.yüzyılda ortaya çıkan Materyalizmde ise ''ruh'' kavramı da reddedilir. İnsan zihinden ve maddeden oluşan biyolojik bir varlıktır. Zihni de bir madde olarak kabul eden materyalizmin en önemli temsilcileri arasında Karl Marx, Frederich Engels, Karl Eugen Dührich ve Gilles Deleuze yer alır.
Leukippos: Atomcu Felsefe Fragmanları
Kart Marx: Demokritos ile Epikuros'un Doğa Felsefeleri, 1844 El Yazmaları, Felsefenin Sefaleti, Alman İdeolojisi, Kutsal Aile
Karl Eugen Dührich: Gerçeğin Felsefesi
Friedrich Engels: Ailenin ve Özel Mülkiyetin Kökeni, Ludwig Feuerbach ve Klasik Alman Felsefesinin Sonu, Felsefe Metinleri
Hannah Arendt: Şiddet Üzerine, Kötülüğün Sıradanlığı, Geçmiş ile Gelecek Arasında, İnsanlık Durumu
Gilles Deleuze: Felsefe Nedir, Kapitalizm ve Şizofreni, Anlamın Mantığı, Kant'ın Eleştirel Felsefesi
Denis Diderot: Körler Üzerine Mektup, Filozofça Düşünceler, Kaderci Jacques ve Efendisi