Güncelleme Tarihi:
Zorunlu ders kapsamından çıktığına yönelik eleştiriler karşısında küçük bir araştırma yaptım. Baştan söyleyeyim: Matematik tamamen zorunlu olmaktan çıkmış değil. 9, 10 ve 11’inci sınıflarda zorunlu ders olarak okutulmaya devam edecek. 12’nci sınıfta ise durum biraz karışık. Öğrenci son sınıfta, isterse ‘ileri matematik’ okuyabilecek, istemezse hiç matematik dersi almadan mezun olabilecek. Bakan Selçuk, tartışmalar üzerine Twitter’da “Hiçbir öğrencinin matematik dersi almadan bir üst sınıfa geçmesi mümkün değil. Buna rağmen aksini iddia eden varsa nedenlerini konuşmaya gerek yok” dedi.
LİSEDEKİLER ETKİLENMEYECEK
Son anda bir değişiklik olmazsa, sistem 2020-2021’de 9’uncu sınıfa başlayacak öğrencileri ilgilendiriyor, yani şu an lisede okuyanların paniklemesine gerek yok. Bu yıl ve gelecek yıl üniversite sınavına girecekler aynı sistemle eğitim görmeye devam edecek.
3 SINIFTA MATEMATİK ZORUNLU
Yeni lise sistemi, dediğim gibi bu eylül ayında değil, 2020 Eylül’ünde uygulanmaya başlanacak. Bakanlık yetkililerine bir kez daha sordum: 9,10 ve 11’inci sınıfta ortak ders grubunda matematik zorunlu dersler arasında. Yani her öğrenci bu dersi almak zorunda. 12’nci sınıfta ise öğrenci bu dersi almak istiyorsa ‘matematik ağırlıklı dersler grubu’ndan bu dersi seçerek, ileri matematik görebilecek.
ESNEK GEÇİŞLE ALAN DEĞİŞTİREBİLİYOR
Öğrencinin gelecekte yükseköğretimde gideceği yerle ilgili kararını 10’uncu sınıfta vermesi gerekiyor. Buna göre; seçeceği derslerle istediği alanda derinleşebiliyor. Sistemin bir yeniliği de 10’uncu sınıfta yöneldiği alanı 11’inci sınıfta değiştirmesi mümkün. Yani karar değiştirse de esnek geçişle sorun yaşamayacak.
HAFTADA 5 SAAT SANAT, SPOR, KÜLTÜR DERSİ ZORUNLU
Yeni sistem öğrencinin spor, sanat ve kültürel aktivitelerinden birini de zorunlu kılıyor. Not verilmese de öğrenci bunlardan birine katılmazsa mezun olmayacak. Yani 9, 10 ve 11’inci sınıftaki öğrenci haftada 35 saat akademik dersin yanı sıra 5 saatini de bu derslerle dolduracak. Hayal Etkinlik Yaşam (HEY) adı verilen bu programda öğrenciler spor, sanat ve kültürel etkinliklere katılabilecek.
ÖĞRETMEN EĞİTİMİ ÖNEMLİ
Sistemin şimdilik iki dezavantajı var. En önemlisi öğretmen eğitimi. Her ne kadar Bakanlık şimdiden binlerce öğretmene eğitim vermeye başlasa da sınıf içinde uygulamalarda sorunlar yaşanabilir. Bölgesel farklılıklar nedeniyle özellikle seçmeli derslerde yüz yüze eğitim imkanı daha zor olabilir. Bu açığın kapatılması için düşünülen video ile online eğitim de etkin olmayabilir.
ÜNİVERSİTE SINAVI UYUMU ŞART
Yeni lise sisteminin diğer dezavantajı da üniversite sınav sistemi. Mevcut üniversite giriş sınavı açıklanan bu modele uygun değil. Bu nedenle kariyer odaklı yeni model için yeni bir sınav sistemi getirilmesi gerekiyor. Şu anda YÖK ve MEB henüz ortak çalışma için bir araya gelmiş değil. Ancak yakın zamanda buluşmalarının önünde engel yok gibi.
YENİ SİSTEMDE DERSLER
9’uncu sınıf (8 ders)
- ZORUNLU: Türk dili ve edebiyatı, yabancı dil, matematik uygulamaları, doğa bilimleri, sosyal bilimler deneyimi, din kültürü ve ahlak bilgisi
- SEÇMELİ: Spor-sanat, müzik, drama, yönetim bilimleri, fotoğrafçılık, işletme, finans, sanat
10’uncu sınıf (10 ders)
- ZORUNLU: Türk dili edebiyatı, yabancı dil, matematik 1 veya matematik uygulamaları, fen bilimleri, sosyal ve beşeri bilimler, bilgi kuramı, din kültürü ve ahlak bilgisi
- SEÇMELİ: Girişimcilik, drama, müzik, sanat tarihi, yönetim bilimleri, peygamberimizin hayatı, teknoloji ve tasarım, beden eğitimi ve spor, Anadolu mitolojisi
11’inci sınıf (10 ders)
- ZORUNLU: Türk dili edebiyatı, yabancı dil, matematik 1 veya matematik uygulamaları, fen bilimleri, sosyal ve beşeri bilimler, bilgi kuramı, din kültürü ve ahlak bilgisi
-SEÇMELİ: İleri görsel sanatlar, ileri müzik, bilim tarihi, moda tasarımı, Kur’an-ı Kerim, Pyhton kodlama, uluslararası ilişkiler, Türk dünyası ortak tarihi, yönetim bilimleri
12’nci sınıf (7 ders)
- ZORUNLU: Türk dili edebiyatı,
TC inkılap tarihi ve Atatürkçülük, din kültürü ve ahlak bilgisi
-SEÇMELİ: Yabancı dil, matematik ağırlıklı, fen ve teknoloji ağırlıklı, sosyal ve beşeri bilimler ağırlıklı, sanat ve teknoloji dersleri
SANAT EĞİTİMİ ALMAK İSTEYENLER
- Yükseköğretimde sanat tarihini seçecek bir öğrenci 9’uncu sınıfta zorunlu dersler sonrası alanına uygun seçmeli derslerden birini alabilir. 10’uncu sınıfta Türk dili edebiyatı, din kültürü ve ahlak bilgisi, yabancı dil dersi zorunlu. Matematik-1 dersi biraz ağır olacağı için uygulamalı matematik dersini seçebilir. Sanatta ilerlemek istediğinden fen bilimleri alanında biyolojiyi, sosyal ve beşeri bilimler alanında psikoloji seçebilir. Seçmeli derslerden de görsel sanatları listeye yazabilir. Sosyoloji ya da coğrafya dersini alabilir. 11’inci sınıfta bu derslere devam edebilir ya da başka dersler de eklenebilir. 12’inci sınıfta sanat ve teknoloji ağırlıklı dersler grubundan seçim yapabilir. Bu durumda matematik dersini ilk üç yıl alıp, son sınıfta da bu dersi görmeden mezun olabilecek.
MÜHENDİSLİĞİ HEDEFLEYENLERE
m 10’uncu sınıftaki Türk dili edebiyatı, din kültürü ve ahlak bilgisi, bilgi kuramı, yabancı dil derslerini aldıktan sonra daha zor olan matematik-1 dersini seçebilir. Fen bilimleri grubundan fizik alabilir. Sosyal ve beşeri bilimlerden psikolojiyi tercih listesine ekleyebilir. Kalan üçü için de seçmeli derslerden ya da fen bilimleri grubundan kimya, biyoloji derslerinden yana tercih kullanabilir. Ayrıca çevre bilimleri ve yönetimi dersini de tercih edebilir. 12’nci sınıfta da matematik ağırlıklı grup derslerini alarak mühendislik bölümüne yerleşebilecek.