Manometre nedir, ne işe yarar ve neyi ölçer? Manometre çalışma ilkeleri ve çeşitleri

Manometre genel anlamıyla sıvı ve gazlardan kaynaklanan basıncı ölçmeye yarayan bir ölçüm cihazıdır. U şekline benzeyen yapısıyla fizik ve kimya alanında sık sık karşımıza çıkar.

 Manometre Nedir?

 Manometre, gaz ya da sıvı akışkanların basınçlarını ölçmeye yarayan U şeklinde bir ölçme aletidir. Manometre içinde sıvı bulunur ve bu sıvı kendisine uygulanan basınca bağlı olarak hareket ederek belirli bir seviyeye denk gelir. Sıvının denk geldiği bu seviye üzerine uygulanan basıncın şiddetini belirtir. Böylelikle, manometre içerisinde bulunan sıvının hareket değişikliğinden basınç ölçümü yapılır.

 Manometre kapalı bir kaptaki sıvı ya da gaz basıncını ölçer. Diğer adı basınç ölçer olarak bilinen manometre, sıvı ya da gazın içinde bulunduğu kabın birim yüzeyine uyguladığı basınç kuvvetini hesaplar. Bu sayede basınç altında kullanılan sistem ve düzeneklerin çalışmaları için yeterli basıncın oluşup oluşmadığını ölçebilir. Bazı manometre çeşitleri maksimum ve minimum basınç değerlerini de belirtir.

 Manometre Ne İşe Yarar?

 Manometre genellikle merkezi sistem kazanlarında, kazan dairelerinde ve bina tesisatında bulunan regülatörlerin ölçümünü yapmakta kullanılır. Ayrıca tıp sektöründe solunum basıncını ve kan basıncını ölçmek için de manometrelerden faydalanılır. Endüstri alanında da manometre kullanımı yaygındır. LPG ürünlerin takılmasında ve kullanımının takip edilmesinde manometreler oldukça önemlidir. Doğal gazlı ürünlerin montajında, değişimi de ve tamirinde de güvenlik açısından manometre kullanımı gereklidir. Bu nedenle kullanılan manometrenin doğru ölçüm yapması ve kaliteli olması dikkat edilmesi gereken hususlar arasında sayılabilir.

 Manometre Neyi Ölçer?

 manometre bir kap içindeki gaz ya da sıvı maddelerin birim yüzeye uyguladıkları basınç miktarını ölçer. Bu sayede sistem ve cihazların hangi basınç altında çalışmaya uygun olup olmadığının belirlenmesini sağlar. İş güvenliği açısında tehlike arz edecek durumların oluşumunu önlemede ve çeşitli sistem ve cihazların tamir ve değişiklik aşamalarında manometre kullanımı son derece yaygın ve önemlidir.

 Manometre Çalışma İlkeleri Nelerdir?

 Manometrenin çalışma prensibi Pascal ilkesine dayanır. Buna göre manometrede bulunan U şeklindeki boru, havanın basıncına bağlı olarak uzayıp kısalabilir. Borunun bağlı olduğu bir mafsal sistemi bulunur ve harekete bağlı olarak ortada yer alan dişli sistemini döndürür. Borunun esnemesiyle mafsal aşağı yukarı bir hareket yapmaya başlar ve bunun sonucunda dişli sisteminde dairesel hareket oluşur. Bu hareket gösterge ibrede sapmaların görülmesini sağlar. İbrenin göstergede denk geldiği değer basınç değeri olarak saptanır.

 Manometre Çeşitleri Nelerdir?

 Manometre genel olarak sıvı ve metal manometre olarak ikiye ayrılır. Sıvı manometrelerdeki U boru sisteminde, cıva veya basıncı düşük bir sıvı bulunur. Boruya uygulanan basınç cıva yüksekliğindeki fark gözlenerek ölçülür.

 Metal manometreler kendi içinde açık uçlu ve kapalı uçlu olarak ikiye ayrılırlar. Açık uçlu manometrede U borusunda cıva bulunur. Bu sistemin bir ucunda içi gaz dolu kapalı kap bulunurken, diğer uç açık bırakılır.

 Açık uçlu manometrede hesaplamaya hava basıncı da dahil edilir. Kapalı uçlu manometrede sistemin kolu kapalıdır ve diğer kolda içi gaz dolu kap bulunur. Bu manometrelerde kapalı uçta bulunan hava vakumludur. Kapalı manometrelerde hava basıncından bahsedilmez ve kaptaki gazın basıncı ölçümü yapılan cıvanın yüksekliğine yani basıncına eşit olur.