Maniheizm nedir? Mani dini ne zaman ve nasıl ortaya çıkmıştır? Maniheizm ve tarihi hakkında bilgi

Maniheizm, M.S. 216 - 277 yılları arasında yaşamış Mani adlı bir düşünürün görüşlerinden oluşur. Mani, kaleme aldığı birçok eserde, Tanrının Tavm adlı bir melek aracılığıyla kendisine vahiy gönderdiğini iddia etmiştir. Mani vefat ettikten sonra öğrencileri Maniheizm'in yayılmasında etkili olmuştur.

 Maniheizm Nedir?

 Temelinde iyi - kötü ve karanlık-aydınlık gibi karşıt olguların yer aldığı bir dindir. Öğretileri ve inanç sistemi Şamanizm ve Panteizm ile benzerlik taşır. Başta felsefi bir akım olarak doğan Maniheizm zamanla dine dönüşmüştür.

 Maniheizm'de ''Üç Mühür'' kavramı önemli bir yer tutar. Ruhban sınıfını oluşturan Seçkinler, üç mühür kuralına göre yaşamak zorundaydı. Dili mühürlü olan kişiler susma orucu tutar ve günler boyunca konuşmazdı. Bu mühürde kötü sözler sarf etmek de yasaktı. El mührü, canlıların yaşam hakkına saygı duymak anlamına geliyordu. Maniciliğin en önemli özelliklerinden biri insan ile hayvan öldürmenin eşit derecede günah olmasıdır. Her canlının yaşamını kutsal sayan Maniheizm'de, doğa da canlı bir varlık olarak kabul edilirdi.

 Arzhang, bu dinin kutsal kitabı kabul edilir. Mani tarafından kaleme alınan kitabı kaybolduğu için günümüze kadar ulaşamamıştır. Bu dindeki en önemli kavramlardan biri de ''Faraklit''tir. Faraklit ''ışığın elçisi'' ve ''aydınlığın temsilcisi'' anlamına gelir. Mani son Faraklit olarak kabul edilir.

 Mani Dini Ne Zaman ve Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

 Maniheizm, Mani adlı İranlı bir filozofun peygamber olduğunu iddia etmesiyle başlamıştır. Mani, daha sonra birçok kitap kaleme almıştır. Düşüncelerinden etkilenen insanlar dinin diğer ülkelerde yayılmasında etkili olmuştur.

8.yüzyılda Uygurlar Maniheizmi milli din ilan etti. Bögü Kağan döneminde yaşanan bu gelişme ile birlikte Mani dini Moğolistan'da hızla yayıldı. 10. yüzyılda ise Çin, Tibet ve Hindistan'da milyonlarca kişi bu dine geçti. Roma İmparatorluğu, Maniheizmin yayılmasını önlemek için çeşitli önlemler aldı. Bazı tarihçilere göre Haçlı Seferlerinin en büyük nedenlerinden biri de binlerce Hristiyan'ın Mani dinine geçmesidir.

 Maniheizm ve Tarihi Hakkında Bilgiler

 Maniheizm inancına göre insanlar Seçkinler ve Sıradan İnsanlar olmak üzere ikiye ayrılır. Yetkinler adıyla da bilinen Seçkinler, ruhani varlıklar olarak görülür. Sadece erkekler değil kadınlar da seçkin olabilir. Bu kişilerin evlenmesi ve cinsel ilişkiye girmesi yasaktır. Yasak olan diğer şeyler arasında şarap içmek ve mülk edinmek de yer alıyor. Seçkinlerin bir evi olmazdı ve münzevi bir yaşam sürerlerdi.

 Maniheizmin temel öğretilerinden biri de daha sonra belli başlı tasavvufi mezheplerde de kabul gören ''az ye, az uyu, az konuş'' öğretisidir. Bu öğretiye göre kişi gerekmedikçe konuşmamalı ve ihtiyacından fazlasını yememelidir. Bu öğreti sonraki yıllarda Budist keşişler tarafından da benimsenmiştir.

 Mani dininde, Musevilikte olduğu gibi 10 emir vardır. Bu emirlere göre puta tapmak kesinlikle yasaktır. Tek Tanrılı bir din olan Maniheizm'de, ''Mani'' adlı Tanrı'dan başka bir ilaha tapmak, en büyük günahlardan biridir. Diğer büyük günahlar arasında hırsızlık, yalan söylemek ve zina yer alır. Oruç, Maniciliğin temel ibadetlerinden biridir. Her haftanın ilk günü güneşin doğuşundan batışına kadar oruç tutulur.

 Seçkin olmayanlara ''Dinleyiciler'' denir. Dinleyiciler, Seçkinler'in emirlerine itaat etmek zorundadır. Dinleyiciler gündüzleri ya Seçkinler'in önünde eğilerek ya da güneşe doğru ellerini açarak dua ederdi. Gece dua etmek isteyenler ise yüzünü Ay'a doğru dönmek zorundaydı.