Mangan nedir, nerelerde kullanılır? Manganez (Mn) özellikleri

Mangan atom numarası 25 olan element türüdür. Simgesi MN olmaktadır. Periyodik tablonun 7-B grubunda yer almaktadır. Grimsi metal renge sahiptir.

 Mangan Nedir?

 Sözü edilen element çeliğin dayanma gücünü geliştiren bir alaşım elementi sayılmaktadır. Bu özelliği, içinde yer alan karbon miktarı ile alakalıdır. Yüksek karbona sahip çeliklerde, manganezin etkisi sertliği ve dayanımı arttırır.

 Elementler adına kullanılan periyodik yapı A B şeklinde adlandırılmaktadır. Mangan doğada demir elementi ve başka elementlere bağlı olarak yer almaktadır. Genel olarak metal endüstrisi için alaşımlarda kullanılmaktadır. Paslanmaz çelik yapımı esnasında alaşımda gerekli görülen hammadde olmaktadır.

 1774 senesinde keşfedilen mangan elementinin adı Yunanistan'ın magnezya bölgesinden gelmektedir. Çelikte meydana gelen aşınma ve paslanmanın önüne geçebilmek için kullanılır. Renklendirici görevi de görmektedir. Alkalinli piller ve çinko karbon üretimi adına kullanım alanına sahiptir. Mangan iyonları fotosentetik bitkilerde yer almaktadır. Ayrıca çeşitli enzimlerde bulunmaktadır. Manganezin yüksek seviyede olması, memeli türlerinde zehirlenme etkisi yaratır.

 Manganın Vücut Metabolizması Üzerindeki Etkileri

 Manganez elementi vücutta protein sentezlenmesi üretiminde görev almaktadır. Bununla birlikte sindirim ve besinlerden enerji elde etme görevleri de bulunmaktadır. Eksik olduğu zamanlarda hafıza problemleri, kilo kaybı, büyüme geriliği, sürekli yorgunluk ve kısırlık ortaya çıkabilmektedir. Günümüzde modern tarım sektörü için mangan kullanılmaktadır. Bitkiler adına önemli olan bu element, çok iyi bir gübre içeriği olmaktadır.

 Manganezin Özellikleri Nelerdir?

 İlgili elementin temel, fiziksel, atomik ve diğer olmak üzere çeşitli özellikleri bulunmaktadır. Temel özellikleri şöyle sıralanır: Atom numarası 25'tir. Element serisi geçiş metalleri sayılmaktadır. Periyodik tabloda grubu 7B, priyodu 4, bloğu d olmaktadır. Görünüşü ise metaliktir. Kütle numarası 54.938045 g/mol olmakta ve elektron dizilimi [Ar] 4s23d5 şeklindedir.

 Enerji seviyesi başına elektronları 2, 8, 13 ve 2'dir. CAS kayıt numarası 7439-96-5 olmaktadır. Fiziksel özelliklerine bakıldığında şunlar karşımıza çıkmaktadır: Katı halde bulunmakta ve sıvı halindeki yoğunluğu 7.21 g/cm³ kabul edilmektedir. Ergime noktası 1519 °K ve 1246°C'dir. Kaynama noktası ise 2334 °K ve 2061 °C sayılmaktadır. Ergime ısısı 12.91 kJ/mol, buharlaşma ısısı 12.91 kJ/mol, ısı kapasitesi 26.32 J/(mol·K) olmaktadır.

 Atomik özelliklere gelindiğinde kristal yapısının hacim merkezli kübik kafes olduğu görülür. Yükseltgenme seviyeleri 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, -1, -2, -3 olmaktadır. Elektronegatifliği 1,55 Pauling ölçeği ve iyonlaşma enerjisi 717.3 kJ/mol şeklindedir. Atom yarıçapı 127] pm, atom yarıçapı(hes) pm sayılmaktadır. Kovalent yarıçapı ise 139±5 pm'dir.

 Manganın diğer özelliklerinde elektrik direnci 1.44 µ nΩ·m (20°C'de) olmaktadır. Isı iletkenliği 7.81 W/(m·K), ısıl genleşmesi 21.7 µm/(m·K) (25°C'de) sayılmaktadır. Ses hızı 21.7 µm/(m·K) (25°C'de) olup mohs sertliği 6,0 şeklindedir. Vickers sertliği MPa, Brinell sertliği 196MPa'dır.

 Manganez Nerelerde Kullanılır?

 Mangan elementi büyük ölçüde demir-çelik ve kimya sanayisi alanında kullanılır. Ortaya çıkarılan manganezin %90'ı demir-çelik sanayisine ayrılmaktadır. Geriye kalan kısım kimya sanayisinde yer almaktadır. Bu alanların haricinde pil üretiminde, cam ve seramik endüstrisinde kullanılmak üzere üretilir.

 Oto boyası, çimento, petrokimya, suni gübre, fotoğrafçılık ve ilaç alanında mangan elementi kullanılmaktadır. Manganez elementi eklendiğinde çelik daha iyi dövülmektedir. Ayrıca çeliğin sertlik, tokluk, aşınma, mukavemet özellikleri gelişmektedir. Manganın bir diğer kullanım alanı çelik sanayisinde sülfür ve oksijen gidermek amacı taşımaktadır. Bunun haricinde alüminyum alaşımları ve meşrubat kutularının sertliğini arttırmak amacıyla kullanılır.