Maliyet Nedir, Nasıl Bulunur? Muhasebede Ürün Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

Birden çok ürün üreten işletmeler, aynı şekilde her bir ürün için bağımsız olacak şekilde ürün maliyeti hesaplama işlemi gerçekleştirmelidir. Ürünün maliyeti, her bir ürünün işletmeye olan gerçek katkısını ortaya koyar. 

Maliyet Nedir? 

Arapça kökenli bir kelime olan maliyet kelimesi, dilimizde çok sık kullanılan kelimeler arasında yer alıyor. Günlük hayatta bile sık sık kullandığımız maliyet kelimesi, muhasebe alanında daha da önemli bir yere sahip bulunuyor. 

 Maliyet muhasebesi üretim ile ilgili giderlerin, maliyet merkezlerine ya da gider yerlerine dağıtmakta olan ve gider yerlerinde toplanmış olarak giderleri de buralarda işlem gören ürünlere yükleyerek üretilen ürünlerin toplam birim maliyetlerini hesaplayan muhasebenin önemli bir bölümüdür. Bir başka tanım ile maliyet muhasebesi, üretimle ilgili olan her türlü faaliyeti parasal olarak kayıt altına alarak, bunları çeşitli gruplar halinde sınıflandırarak yorumlar ve raporlar. Bunun sonucunda üretilen mal ve hizmetlerin birim ve toplam olarak maliyetlerini hesaplanır. Muhasebeci olan kişiler muhasebeyi genel olarak üç ana bölümde inceler, 

Maliyet muhasebesi 

Genel muhasebesi 

Yönetim muhasebesi 

Maliyet Nasıl Bulunur? 

 Maliyet muhasebesinin ilk amacı üretilen ürünlerin toplam ve birim maliyetini hesaplamaktır. Maliyet hesaplama yöntemleri, maliyetlerin saptandığı zamana, giderlerin yüklenme amacına, şekline ve üretimin yöntemine göre farklı şekillerde sınıflandırılır. Maliyet sistemlerini ya da yöntemlerini şu şekilde sıralamak mümkündür; 

Maliyetin saptanma zamana göre, 

Giderlerin yükleme şekline göre, 

Üretimin şekline ve biçimine göre, 

Giderlerin yüklenilme şekline göre hesaplama yapılabilir. 

Muhasebede Ürün Maliyeti Nasıl Hesaplanır? 

 Hiçbir zaman tek bir sistem ile birlikte üretim maliyeti hesaplanamaz. Maliyetlerin üretim şekline göre hesaplamalarını saptanma zamanı dikkate alarak fiili, safha maliyeti ile hesaplanan bir işletme, tahmini ya da standart maliyet sistemlerinden biri ile ayni zamanda da giderlerin yüklenme şekillerine göre de tam maliyet ve değişken maliyet gibi yöntemlerden bir tanesini uygulaması gerekir. 

 Üretim Maliyeti Hesaplama İşleminin Ardından Yapılması Gerekenler 

 Üretim maliyetlerini hesaplama işlemi, gerçekleştireceğimiz üretim faaliyeti sonucunda yapacağımız maliyet hakkında genel bir bilgiye sahip olmamızı yardımcı olur. Ama üretim maliyeti hesaplamasında dikkat etmeniz gereken en önemli unsur, işletmenizi hangi noktada kara geçireceğinizi ve ortaya çıkan maliyet karşısında hangi satış fiyatını belirleyeceğinizi öğrenmektir. Bu tür bir değerlendirmeyi yaparken kullanılan en popüler yöntem ise, başabaş noktası analizi yani bir diğer adı ile breakeven analysis yöntemidir. 

 Üretim Maliyeti Hesaplama İşlemleri 

 Üretim maliyeti hesaplama konusunda bazı teorik formüller bulunur. Bu formülleri uygulamak ve gerçek üretim maliyetini bu karmaşık formüller ile denetlemek sanıldığı gibi kolay bir iş değildir. Özellikle de bu tarz bir hesaplamayı, kağıt kalemle yapmak neredeyse imkansızdır. 

 Üretim yapan her işletme, kar elde etmek için üretim yapmaya da devam eder. Bu noktada, gerçekleştirilen üretimin ne kadar karlı olduğunu öğrenmek için öncelikle üretimin maliyetini hesaplamanız gerekir. 

 Bir üreticinin yapması gereken ilk şey, üretimde karşısına çıkan tüm harcama kalemlerini tek tek bir kenara not etmektir. Kira giderleriniz, vergi ödemeleriniz, çalışan masraflarınız, kredileriniz, faturalarınız ve pazarlama giderlerinizi tek tek bir kenara not ederek, üretim maliyeti hesaplama işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Bunun ardından, gider kalemlerinizi sabit gider ve değişken gider gruplarından hangisine dahil olduğunu belirlemeniz oldukça önemlidir. Bazı giderlerin değişken mi yoksa sabit mi olduğu açıkça bellidir. Örneğin, aylık kira bedeliniz, üretimden bağımsız olarak ödemeniz gereken bir bedel olduğu için, işletmenizin sabit bir gideri sayılır.