Mahkemeden “Öğretmenler alanı dışında atanamaz” kararı

Bitlis’te bir sınıf öğretmeni, subay eşinin Amasya’ya tayin edilmesi üzerine eş özrü nedeniyle atanma istemiyle Milli Eğitim Bakanlığına başvurdu. Bakanlık, öğretmenin Amasya’da boş kadro bulunmaması nedeniyle tayin için alan değişikliği talebinde bulunmasını istedi. Davacı öğretmen, zorunlu alan değişikliği talebinde bulundu ve eşinin görev yaptığı Amasya’ya Eğitim ve İş Uygulama Merkezi Zihinsel Engelliler Okuluna zihinsel engelliler sınıf öğretmeni olarak atandı. Alan değiştirmek zorunda bırakıldığını, alanının sınıf öğretmeni olarak değiştirilmesini isteyen öğretmen, tekrar başvuruda bulundu. Başvurusunun reddedilmesi üzerine alan değişikliği işleminin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle dava açtı. Samsun 2. İdare Mahkemesi, davayı reddetti.

Öğretmen alanında görev yapmalı

Davacı öğretmenin karara itiraz etmesi üzerine dosyayı görüşen Samsun Bölge İdare Mahkemesi, itirazı kabul etti. Samsun 2. İdare Mahkemesi kararını kaldırıldı ve dava konusu işlemin yürütmesi durduruldu. Bölge İdare Mahkemesinin gerekçesinde, engellilerin eğitiminin sağlanması, toplumsal yaşama uyum sağlaması, bakım, rehabilitasyon ve destek hizmetlerinin yürütülmesi konusundaki uluslararası ve ulusal alanda ilgili hukuk irdelendi. Gerekçede, uluslararası ve ulusal hukukta yer alan düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, eğitimde esas ilkenin uzmanlaşma olduğuna, her düzeyde eğitimin uzman kişiler tarafından verilmesi kuralının benimsendiğine işaret edilen gerekçede, engellilerin korunması, özrün ortadan kaldırılması, üst düzey yetenekler kazandırarak, evinde, işinde, sosyal yaşamında kendine ve topluma yeterli olabilmesi, toplumla bütünleşmesi gibi tedbirlerin alınması amacıyla verilen koruyucu, tıbbi, mesleki, eğitsel, psikososyal hizmetlerin, alanında uzman kişilerce yürütülmesinin amaçlandığı belirtildi. Öğretmenlerin, mesleki bilgisini kazandığı alanda görev yapmasının, mesleki ve hukuki genel kural olduğu vurgulanan gerekçede, zihinsel engelliler öğretmeninin, sınıf öğretmeninden farklı özel eğitim programı uygulayan okulların 1-8. sınıf derslerini okutacaklarının belirlendiği vurgulandı.

Atanabilmek için zorlama

Gerekçede, dava konusu olayda, davacının branşı dışında bir alana atanma talebinin, eşinin görev yerine atanabilmek için zorlamaya dayalı olduğu sonucuna varıldığı kaydedildi. Gerekçede, şu tespitler de yapıldı: “İrade bozukluğuna dayalı yapılan başvuru sonucu tesis edilen alan değişikliği işlemi hukuka aykırı olduğundan, bu hukuka aykırılığın yönetim tarafından düzeltilmesi, Anayasamızın 2. maddesinde yer verilen hukuk devleti ilkesinin bir gereği. Ayrıca Anayasa koyucunun, aileyi parçalamaktan kurtarmak, ailenin huzur ve mutluluğunu devam ettirmek, bu yolla kamu görevlilerinin ailevi kaygılardan uzak, kamu hizmetlerini verimli, etkin ve sağlıklı şekilde yürütmeleri için gerekli ortamı sağlama amaçlarını taşıdığı açıkça ortada. Toplumun temeli ailenin korunması, huzur ve refahı için gerekli tedbirlerin alınmasının tüm kurumların Anayasal yükümlülüğü olduğu, Devlet Memurları Kanunu’na göre, kurumların yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapacakları atamalarda aile birimini muhafaza etmek bakımından gerekli tedbirleri alacağı açık belirtildiğinden, davacının eş özrü nedeniyle Amasya’da, branşında bir eğitim kurumuna hizmet puanı ve hizmetin gerekleri gözetilerek atanması hukuk devleti ilkesinin gereği. Dava konusu işlemin uygulanması halinde eğitim hakkının ve Anayasal güvence olan aile birliğinin muhafazasının mümkün olmayacağı ve telafisi güç, imkansız zararların doğabileceği de açık.”