Lizbon Antlaşması Nedir? Lizbon Antlaşması Tarihi, Maddeleri, Önemi Ve Sonuçları Kısaca Özeti
Güncelleme Tarihi:
Güncel kavramlarla karşılaştığımızda merakımız uyanır. Bildiğimizi düşündüğümüz konuları bile tam olarak hatırlayamayabiliriz. İşte yakın tarih olaylarından olan Lizbon Antlaşması da nedir? Lizbon Antlaşması kimler arasında gerçekleştirilmiştir? Lizbon Antlaşmasının sonucu nedir? Lizbon Antlaşmasının önemi nedir gibi ve benzer sorularınıza cevapları sizin için derledik.
Lizbon Antlaşması, Avrupa Birliği sürecinde esas ve temel antlaşma olan Roma Antlaşmasını revize eden ve " AB Temel Antlaşması " olarak kabul edilen bir düzenleme antlaşmasıdır.
Lizbon Antlaşması Nedir?
19 Ekim 2007 tarihinde Lizbon' da onaylanmış bir antlaşmadır. Fransa ve Hollanda halk oylaması ile AB Anayasasını ret etmişti. Bunun üzerine ufak değişikliklerle yeniden ülkelerin onayına sunulan AB Temel Antlaşmasıdır. Toplam 250 sayfadan oluşan bu metin tüm üye ülkelerin parlamentolarında ve/ veya referandum ile onaylanması gereken bir antlaşmadır.
Lizbon Antlaşması Kimler Arasında Gerçekleştirilmiştir?
Lizbon Antlaşmasının yürürlüğe girmesi için tüm üye ülkelerin anayasalarında öngörüldüğü şekilde onay vermesi gerekmekteydi. 02 Ekim 2009 tarihinde İrlanda da yapılan referandum ile Lizbon Antlaşması % 67,13 oy oranı ile evet denilerek kabul edilmiştir.
Bu süreçte tüm AB üyesi ülkeler onay prosedürünü tamamlayarak onay dokümanını İtalya devletine ulaştırmışlardır. Bu şekilde Lizbon Antlaşması 01.12.2009 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Bu ülkeler Macaristan, Slovenya, Malta, Romanya, Fransa, Bulgaristan, Slovakya, Portekiz, Danimarka, Avusturya, Litvanya, Birleşik Krallık, Lüksemburg, Yunanistan, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Hollanda, Estonya, Finlandiya, İspanya, Belçika, İsveç, Almanya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, İrlanda.
Lizbon Antlaşması Tarihi ve Özeti
Portekiz' in başkenti olan Lizbon' da 19 Ekim 2007 yılında imzalanmıştır. Avrupa Birliği Anayasasını temelde koruyan ve ufak değişikliklerle tekrar ülkelerin onayına sunulan AB Temel Antlaşmasıdır. Lizbon Antlaşması tam 7 yıl süren tartışma ve reform çalışmalarının sonucunda imzalanmıştır.
Lizbon Antlaşması Maddeleri
Tartışma ve uzun süren hazırlıklardan sonra imzalanan Lizbon Antlaşması ile Avrupa Birliği'nin demokratik bir yapıya kavuşturulması amaçlanmıştır. Lizbon Antlaşmasının maddeleri kısaca şöyledir:
l Lizbon Antlaşması ile Avrupa Birliği hükmi şahıs olmuş yani tüzel kişilik kazanmıştır. Bu sebeple de " Avrupa Topluluğu " olan ismi " Avrupa Birliği " olarak değiştirilmiştir.
l Lizbon Antlaşmasının önemli iki maddesi 18. ve 27. maddeleridir. Buna göre AB artık " AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi" atayacaktır. Bu maddelerde Yüksek Temsilcinin görevleri sayılmıştır. Buna göre Yüksek Temsilci, Birliğin Ortak Dış Politika ve Güvenlik Politikasında uluslararası arenada temsil edecektir. Görev süresi ise 5 yıl olarak belirlenmiştir.
l Konseydeki etkinlik sağlandıktan sonra nitelikli çoğunluk istemi ile esas oylamaya geçildi.
l AB'nin kurumsal yapılanma içerisinde olacak her türlü işbirliği desteklenmektedir.
l AB'ye üyesi devletlerden 1 milyon imza toplanması halinde vatandaşlar istedikleri zaman, istedikleri alanda Komisyon'un bir yasa hazırlamasını talep edebileceklerdir.
l Lizbon Antlaşmasından marş, slogan sembol gibi özellikler de kaldırılmıştır.
Lizbon Antlaşması Önemi
Lizbon Antlaşmasının 2009 yılında yürürlüğe girmesi ile birlikte AB'nin yapısında ve karar alma mekanizmalarında önemli değişiklikler ön görülmüştür. Lizbon Antlaşması aynı zamanda yeni bir oylama sistemi de getirmiştir.
Dikkat çeken bir yenilik de AB'nin dış politikada " Yüksek Temsilci" vasıtasıyla temsil edilmesidir. Dış politikada tek seslilik amaçlandığı için böyle bir düzenlemeye gidilmiştir. Dış İlişkiler Konseyi toplantılarına başkanlık edecek ve AB Komisyonu Başkan Yardımcılığı görevini de üstlenecektir aynı zamanda eşgüdümü de sağlayacaktır.
Lizbon Antlaşması Sonuçları
Lizbon Antlaşması ile AB, hukuki ve siyasi olarak biraz daha güçlenerek uluslararası arenada yer almıştır. Öte yandan kendini yenileyen, revize eden, dönüştüren bir yapı olduğunu bir kez daha ortaya koymuştur.