Liselerde köklü değişiklik: Az ders çok hayat

DERS SAYILARI AZALIYOR

Öğrencilerin öğrendiklerini araştırma ve uygulama imkânlarına zaman bulamadıkları için ders sayıları azaltılacak. 9’uncu sınıflarda ders sayısı 15-16’dan 8’e, 10’uncu sınıflarda 15-16’dan 10’a, 11’inci sınıflarda 12-15’ten 10’a, 12’nci sınıflarda 12-15’ten 7’ye indirilecek. Bilgilerin kalıcı olmasını sağlamak, öğrencilerin ilgi ve meraklarını geliştirmek için lise modeli disiplinlerüstü derslerle desteklenecek. Yeni sistemin 9’uncu sınıf ders kitapları ve materyallerinin üretilmesine ise başlandı.

ŞUBELER KALDIRILIYOR

Mevcut sistemde öğrenciler 10’uncu sınıfta alan seçip 11’inci sınıfta sayısal, sözel, eşit ağırlık gibi alanlarda okuyorlardı. Bu alanlar ortadan kalkacak. A, B, C, D gibi sınıf şubeleri olmayacak.Öğrenciler dersin işlendiği sınıfa gidip, eğitimlerini alacaklar. Öğrenciler ilgi ve yeteneklerine uygun dersleri seçecekler. Bunun için bir ‘ders seçme robotu’ geliştirildi. Öğrenciler isimleriyle bu robota girebilecek. Her kademede ortak dersler ve bilim grupları olacak. Bir bilim grubundan kaç tane seçmek zorunda olduğu ya da seçip seçmeyeceği belirlenecek. Öğrenciler bu bilim gruplarından istedikleri dersi seçebilecek. Örneğin 10’uncu sınıflar için ortak derslerin dışında fen bilimleri, sosyal ve beşeri bilimler, yabancı dil, matematik ve seçmeli dersler olmak üzere bilim grupları belirlendi. Tüm 10’uncu sınıflar ortak ders olarak belirlenen Türk dili ve edebiyatı, din kültürü ve ahlak bilgisi, bilgi kuramı ve uygulamaları dersleri alacak. Fen bilimleri grubunda bir öğrenci fizik ve biyoloji seçerken, başka bir öğrenci sadece fizik seçebilecek.

BİLGİ KURAMI 11-12’LERE ZORUNLU

‘Bilgi Kuramı’ dersi 11 ve 12’nci sınıflarda zorunlu olacak. Bu dersle öğrencilerin bilginin doğası üzerine yoğunlaşmaları sağlanarak, bilgilerin nasıl elde edildiğinin sorgulandığı, doğruluğunun kanıt temelli gerekçelendirildiği becerilerin kazandırılması hedefleniyor. Diğer akademik dersler de Bilgi Kuramı ile ilişkilendirilerek sorgu temelli bakış açısı edinilmesi sağlanacak.

Akademik dersler Akademik Gelişim Programı (AGEP) adıyla anılacak. Anadolu liselerinde bir haftada 9 ve 11’inci sınıflarda 35, 12’nci sınıflarda ise rehberlik ve sertifika çalışmaları hariç 24 ders saati olacak. Öğrencilerin sosyal ve duygusal becerilerini geliştirmek için Hayal-Etkinlik-Yaşam (HEY) temalarında çalışmalarla değerlendirilmek üzere haftalık 5 saatlik zaman dilimleri planlanacak. Bu zamanlarda öğrenciler tasarım ve uygulama becerilerini geliştirecek etkinlikler yapacak ve toplumsal fayda çalışmalarıyla yaşamla ilişki kurmaları sağlanacak. 9 ve 11’inci sınıflarda haziran ayları ağırlıklı olarak portfolyo, sunum ve değerlendirme çalışmalarına ayrılacak. Lisenin ilk üç yılında haftalık okul zamanı 35 saati AGEP, 5 saati HEY olmak üzere toplam 40 saat olarak planlanacak.

YÜKSEKÖĞRETİME HAZIRLIK

12’nci sınıfta haftalık çizelge akademik ders saatleri 24, proje ve sertifika çalışmaları 6, destek ve rehberlik çalışmaları da 10 olmak üzere toplam 40 saat olarak planlandı. Lisenin 12’nci sınıfı ise öğrencilerin bir anlamda tercihlerini, planladıkları kariyerlerine uygun ders seçimiyle yapacakları bir sınıf düzeyi olarak düşünüldü. Üniversite öncesinde öğrenciler, seçecekleri disiplinlerüstü kariyer dersleriyle hem bir üst eğitim kademesine daha kararlı bir seçim yaparak geçecek hem de ilgi ve yetenekleri temelinde iş dünyasıyla buluşmaya hazırlanacaklar. Örneğin matematik ağırlıklı dersler grubunda, finansal matematikten, veri analizi ve optimizasyondan, matematik uygulamalarından, biyoteknolojiden, fen ve teknoloji grubunda, geleceğin enerji sistemleri, malzeme bilimi, yapay zekâ uygulamaları, nesnelerin internete uygulamaları, çevresel güçlüklere yaratıcı yaklaşımlar, akıllı şehirler ve insanlığın geleceği, sosyal güçlüklere yenilikçi yaklaşımlar, davranışsal ekonomi, uygulamalı hukuk, sosyal medya ve kültür, insan haklarının gelişimi, doğası, güç, egemenlik ve uluslararası ilişkiler, tasavvuf edebiyatı, İslam felsefesi, insan makine etkileşimi gibi birçok ders yer alacak.

ÖĞRENCİLERİ 2040’LARA HAZIRLIYORUZ

MİLLİ Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, tanıtım toplantısındaki konuşmasında şu mesajları da verdi: “Ortaöğretim tasarımıyla ilgili çalışmayı sadece bir ders çizelgesi olarak görmek doğru değil. Bu tasarımı, toplumun tüm paydaşlarıyla birlikte ve uzmanlarla aylar süren çalışmayla hazırladık.

BİR BAŞKA ÇAĞA GİDİYORUZ

Öğretmen eğitimine çok büyük yatırım yaptık. Çünkü böyle bir sistemi ortaya koyabilmenin öğretmene bağlı olduğunu, eğer öğretmen eğitimi hakkıyla yapılmazsa sistemi sürdürmenin çok mümkün olmadığını biliyoruz. Bugün ilkokula başlayan çocuklar 2040’lara doğru iş hayatına atılacaklar. Gençleri neye hazırlıyoruz? Eğer biz bu sorunun cevabını şimdiden vermezsek, neyle karşılaşacağımız son derece kritik. 2040’lara doğru yeni ve çok farklı bir çağ geliyor. Biz öğrencileri bu çağa hazırlıyoruz. Tekillik dediğimiz biyolojik, fiziksel, ve dijital olanı aynı bedende bütünlemeyi hedefleyen yeni bir çağ geliyor. Beynimize çiplerin konulduğu, damarlarımızda nano-robotların dolaştığı bir başka çağa doğru gidiyoruz.”

EĞİTİMCİ GÖRÜŞLERİ

SINAVIN AMAÇ DEĞİL ARAÇ OLMASI ÖNEMLİ

Özgenur Korlu (Eğitim Reformu Girişimi Araştırmacısı): Açıklamada sınavların amaç değil araç olacağının belirtilmesi önemliydi. Ortaöğretimde, okullar arası başarı farkı ve sınav baskısı yüksek. İyileştirme yapılacağını görmek olumlu. 2019-2020 yılında başlayacak bu dönüşüm sürecinin kademe kademe gerçekleştirileceği ve her aşamada öğretmen eğitiminin merkezde olacağı da belirtildi. Eğitim Reformu Girişimi olarak, başta öğretmenler olmak üzere tüm paydaşların eğitim politika yapma ve uygulama süreçlerine etkin katılımlarını ve sürece dair bilgilendirilmelerini önemsiyoruz. Devletin finansman anlamında da eğitim politikalarına desteğinin devam etmesi ve kamuoyunun finansman boyutuyla ilgili bilgilendirilmesi çok önemli olacak.

DEĞİŞİKLİKLER OLUMLU

Necati Yener (Cağaloğlu Anadolu Lisesi Müdürü): Olumlu değişiklikler. Yıllardır yapılmasını savunduğunuz değişimler. İnşallah uygulamada gecikmeler ve süreçte ciddi aksaklıklar olmaz. Ders sayısının azaltılmış olması olumlu bir gelişme. Öğrenciye ilgi duyduğu dersleri seçme fırsatı verilmesi akademik ve sosyal açıdan verimli olacaktır. Proje ve uygulamaların artacak olması çok önemli. İşin hep teorik kısmında kaldık. Pratik kısmını ihmal ediyoruz.

ÖĞRETMENLER SİSTEMİ İYİ OKUMALI

Ali Fuat Güney (Kadıköy Anadolu Lisesi Müdürü): Kazanım odaklı eğitim sisteminden yetkinlik kazandırma odaklı bir eğitim sistemine geçiliyor. Öğrencileri üniversite sınavına hazırlayan sistemden öğrenciyi, özelliklerini ve yeteneklerini keşfederek gelecekteki meslek ve gelişim odaklarına uygun üst öğrenime hazırlamak amaçlanıyor. Esas uygulayıcı olan okul yönetimi ve öğretmenlerin bu sistemi iyi okuması ve uygulayacak bilgi ve beceriyi edinmesinde ciddi ihtiyaç bulunuyor.

KARİYER OFİSLERİ KURULACAK

Öğrencilerin lise dönemi boyunca kendilerini tanımaları ve yaşamın diğer aşamalarını daha etkili yönetmelerini sağlamak üzere her okula ‘kariyer ofisleri’ kurulacak. Kariyer ofisleriyle öğrencilerin, tüm alanlardan seçecekleri derslerle daha dengeli bir müfredat içinde kendilerini yetiştirmeleri hedeflenecek. Başta sertifika programları olmak üzere öğrencilerin okul içi ve okul dışında edinmeleri gereken beceri alanları müfredat içine alınarak okul zaman planlamasına dahil edilecek. Bu ofislerde gönüllü öğretmenler yer alacak. Bu öğretmenlere üniversiteler sertifika verecek. Öğretmen eğitimlerinin yapılması ve setifikasyonu ile ilgili çalışmalar ise başladı.

GELECEK YIL 12’NCİ SINIFLAR RAHATLAYACAK

MİLLİ Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, önümüzdeki öğretim yılında yani 2019-2020’de 12’nci sınıfta olan ve üniversiteye hazırlanan öğrenciler için o senenin rahatlatılması ilgi, yetenek ve merakların dikkate alınması, öğrencilerin şikâyet ettiği birçok unsurun ortadan kaldırılmasıyla ilgili bir hazırlık yapıldığını da söyledi. Bakan Selçuk, “Bu hazırlığımız bitti. Ama bugünün konusu olmadığı için onu daha sonra kamuoyu ile paylaşacağız. Sadece şunu bilin. Önümüzdeki sene 12’nci sınıfa geçecekler şu anda tasarımını ortaya koyduğumuz ortaöğretim yapısının aynısı olmasa da büyük bir rahatlama, daha işlevsel, daha fonksiyonel bir durumla karşı karşıya gelecekler” dedi.

YENİ SİSTEMİN İLK SINAVI 2024’TE

OKULLAR arasındaki imkân farklılıkları azaltılarak, sınav baskısı düşürülecek. Sınav amaç değil araç haline getirilecek. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ile görüşemler yapılarak, yeni bir sınav modeli üzerinde çalışılacak. Sınav, ilk kez yeni ortaöğretim sistemi tüm kademelerde uygulamaya konulduğunda 2024’te uygulanacak.