Lirizm Nedir? Şiirde Lirizm Akımı Özellikleri Ve Temsilcileri
Güncelleme Tarihi:
Lirik şiir, verdiği duygu açısından edebiyatta önemli bir yeri bulunur. Lirik şiir, eski Yunan edebiyatından günümüze kadar gelmiştir. İnsanı ilgilendiren her türlü olay ise, lirik şiirin konusu olur. Şiirler, insanların duygularına hitap ediyor. Buna göre lirik şiirin ne olduğunu öğrenerek, ne anlatmak istediğini kolaylıkla anlayabilirsiniz. Lirizm nedir tüm detayları ile derledik.
Lirik şiir, insanların duygularını ön plana çıkaran bir şiir türüdür. Eski Yunan şairler, şiirlerini lyra eşliğinde söylerlerdi.
Lirizm Nedir?
Lirizm, edebiyatta bir şairin hislerini içinden geldiği gibi büyük bir coşkunlukla şiirine aktarmasıdır. Diğer sanat türlerinde de aynı anlamda sıkça kullanılır. Lirizm kelimesi, dilimize Fransızcadan geçmiş olan bir kelimedir. Lir ve lirik kelimeleri de aynı kökten türedi. Lir ise, Eski Yunanlıların kullandıkları “U” harfine benzeyen bir çalgıdır. Lir, telli ve yaylı bir saz olup “harp”ın basit bir çeşididir.
Şiirde Lirizm Akımı Özellikleri ve Temsilcileri
Şiirde lirizm akımı, Türklerin İslamiyeti kabul etmeden önceki hayatlarında, batıl dinlerin tesirinde gelişir. Yedinci asır Mani dininin tesirinde yazılmış olan, anonim, “Tan Tanrı” şiiri; 11. yüzyılda Kaşgarlı Mahmud'un Divanü Lugati't-Türk adı verilen eserinde Alp Er Tunga sagusu (ağıt) ve 9 ve 10. asırlarda ortaya çıkan ve 19. yüzyılda yazıya geçen Kırgızların Manas destanı ve 16. yüzyılda ise yazıya geçirilen Dede Korkut kitabında bulunan bazı manzum parçalar da lirik şiirin ilk örnekleri sayılır. Lirik şiir, duyguların coşkulu bir şekilde dışa aktarıldığı şiir türüdür.
Halk edebiyatında kahramanlık destanları; aşk şiirleri, ağıtlar, Klasik Türk edebiyatında ise münacaat, mersiyeler (Baki'nin Kanuni Mersiyesi) ve na'tlar (Fuzuli'nin Gül redefli ve Su kasideleri) daha sonraki devirlerin de lirik şiirleridir. Klasik Türk edebiyatı, (Divan edebiyatı)’nda kullanılan rubai, gazel ve tuyuğ gibi nazım şekilleri de lirik manzume örnekleri arasında yer alır.
Edebiyatımızda lirizmi; Yunus Emre, Yahya Kemal, Baki, Nedim, Fuzuli, Şeyh Galip, en yüksek seviyeye çıkardılar. Dünyada ise, Fransız şairlerinden Paul Valéry ve Lamartine; İngiliz şairlerinden Milton, Shelley, Shakespeare, Byron, Keats; Alman şairi Goethe en tanınmış olan lirik şairleri arasında yer alır.
Lirizm, sadece edebiyata ait kullanılan bir anlatım yolu değildir. Günümüzdeki musiki, tiyatro ve şiir gibi sanat türlerinde de sıkça kullanılır. Lirik sanatçı, lirik dram (müzikli dram), Hıristiyan dini şiirleri, lirik tiyatro, od'ları, korolar gibi pek çok farklı alanda kullanılır. Lirik kelimesi zamanla “Bir kişinin hislerini içli, hisli, duygulu, ilhamla coşkulu bir dille anlatması” anlamına gelir.