LGS’de tartışılan soru iptal edildi

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından 2 Haziran’da düzenlenen Liselere Geçiş Sitemi (LGS) kapsamındaki merkezi sınavda sorulan bir fen bilimleri sorusu çokça tartışılmıştı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Akşemsettin Ortaokulu 8’inci sınıf öğrencisi Ali Taha Genç, sorunun cevabının yanlış olduğu gerekçesiyle dava açtı. MEB, tarafından akademisyenlere hazırlatılan raporlara göre, soruda ölçme-değerlendirme, dil ve anlatım ile anlam açısından herhangi bir hata olmadığı ve cevabın değişmediği belirtildi. Ancak Ankara 3’üncü İdare Mahkemesi, bu dava kapsamında yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda sorunun iptaline karar verdi.

Milli eğitim çevrelerinden edinilen bilgilere göre; farklı sorular için açılan dört ayrı dava sonuçlandı. Ankara 3’ncü İdare Mahkemesi fizik alanında uzman profesörlerden 3 kişilik bir bilirkişi heyeti oluşturdu. Raporda fen bilimlerindeki 13’üncü sorunun öğrencileri farklı cevaplar vermeye yönlendirebileceği belirtildi. Mahkeme de sorunun iptaline karar verdi. Kararın gerekçeleri arasında, sorunun doğru cevabının bulunabilmesi için adayların üst seviye bazı kazanımlara sahip olmaları gerektiği, farklı değerlendirme yapılma ihtimali nedeniyle 8’nci sınıf seviyesine uygun olmadığı, ayrıca ip ve makaraların ağırlıklarının ve ipin kütlesinin önemsenmesine yönelik ifadelere 8’nci sınıf seviyesi öğrencilerin yorum yapmasının beklenemeyeceği gibi nedenler yer aldı.

SORU NET DEĞİL
“Soruda doğru cevabın bulunmasını etkileyecek ifadeler olduğu” belirtilen kararda, ”Diğer yandan soruda, I. öncülde yer verilen olguların ne olduğuna soru kökünde yer vermek yerine diğer öncüllerde yer verildiği, sorunun açık ve doğru bir şekilde anlaşılmasının mümkün olmadığı, bu nedenle sorunun 8’nci sınıf seviyesinde herhangi bir yanlış anlamaya mahal vermeyecek kadar iyi hazırlanmış ya da okuyan her öğrencinin aynı anlamları çıkarabileceği kadar net olmadığı sonucuna varıldı” ifadesine yer verildi.

TEKRAR HESAPLAMA YAPILMALI
“Soru iptal edilirse sınava giren herkesin puan hesaplaması tekrar yapılmalı” diyen eğitim Uzmanı Salim Ünsal şöyle konuştu:

“20 soru üzerinden puanlama yapılırken 1 fen bilimleri sorusu 3.890 puan getiriyordu. İptal edilen sorunun ardından 4.095 puana çıktı. Yani her bir sorunun değeri o testte yaklaşık 0.205 arttı.

PUANLAR ARTABİLİR
Örneğin 15 Türkçe, 15 matematik, 8 T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, 8 din kültürü ve ahlak bilgisi ve 8 İngilizce neti olan bir aday düşünelim. Bu kişinin aynı zamanda 15 fen bilimleri neti mevcut ancak iptal edilen soruyu yapmamış. Bu adayın şu andaki puanı 426 ancak yeniden hesaplanınca 429’a çıkacak. Aynı netlerle o sorusu doğru olan öğrencinin de puanı 430’dan 426’ya düşecek. Adaylardan puanı düşenler az olur ama artanlar fazla olabilir.

BİRİNCİ SAYISI 440’A ÇIKABİLİR
Bu durumda liseyi halihazırda kazanmış öğrenci daha alt sıralarda bir liseye geçirilemez ancak durumu uygun öğrenciler için daha üst sıralardaki liselere geçiş hakkı tanınabilir. Tabi bu durumda da bir kontenjan kısıtlaması konmaması gerekir. Bu durumda 352 olan birinci sayısı 440’lara çıkabilir. Örneğin şu anda İstanbul Erkek Lisesi’ne giremeyen birçok öğrencinin puanı bu hesaplamayla yeterli olabilir. Tabi bunların arasında puan eşitliği durumunda kullanılan devamsızlık, yıl sonu başarı puanı, yaş gibi faktörler devreye girer. Okulda 150 öğrenci varsa 158 olarak eğitime devam edilebilir.

TERCİHLERDEN ÖNCE SONUÇLANMALIYDI
Milli Eğitim Bakanlığı üst mahkemeye itiraz edebilir. Tabi süreç biraz üzücü böyle bir sınavda hatalı soru olması kusurdur. Ancak idare mahkemeleri bu tarz davaları tercih zamanından önce sonuçlandırmalıydı. Bu kadar kişiyi etkileyen bir olayda yargının süreci bu kadar uzatmaması gerekirdi.”

RAKAMLARLA LGS
MEB’den yapılan açıklamaya göre; 1 milyon 38 bin 544 ortaokul 8’nci sınıf öğrencisinin başvurduğu sınava 992 bin 906 aday katıldı. Sınava katılım oranı yüzde 95,61 oldu. 352 aday tüm sorulara doğru cevap vererek, şampiyon oldu. Bu yıl Türkiye genelinde 2 bin 525 liseye merkezi sınav puanına göre öğrenci yerleştirildi. Bu okulların kontenjanı da 203 bin 638 öğrenci olarak belirlendi. Öğrencilerin yüzde 85.85’i yerel, 16.15’i ise merkezi yerleştirme sınav puanıyla kayıt yaptırdı.

MAKARA SORUSU
Fen bilimleri testinde yer alan ve eğitimcileri de ikiye bölen LGS sorusu şöyle:
“Özellikleri ve ağırlığı her yerinde aynı olan eşit bölmelendirilmiş bir tahtanın taşınması için kullanılan sistemde tavana ve tahtaya şekildeki gibi bağlanan makara ve makaralara esnemeyen bir ip geçiriliyor. Bu ip, işçiler tarafından şekildeki gibi tutulduğunda tahta yatay dengede kalıyor. Bu sistemde makaraların, makaraların bağlı olduğu çubukların ve ipin ağırlıkları ile sürtünmeler önemsenmemektedir.

Bu tahta, şekilde gösterilen konumdan belirli bir yüksekliğe en küçük kuvvetler uygulanarak çıkarılırken yapılan işlemde tahtanın sadece başlangıçta ve son durumda yatay dengede olduğu bilindiğine göre,

I. İşçiler ipi aynı anda çekmeye başlamıştır.

II. İşçilerin işlem boyunca çektikleri ipin uzunlukları birbirine eşittir.

III. İşçilerin başlangıçta ve son durumda ipe uyguladıkları kuvvet tahtanın ağırlığından küçüktür. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?”

MEB tarafından yayınlanan cevap anahtarında sorunun doğru cevabı, C şıkkında yer alan ‘iki ve üç’ seçeneği olarak görüldü. Ancak eğitimcilerin bir kısmı A şıkkında yer alan ‘yalnız üç’ cevabının doğru olduğunu savundu.