MEB Müsteşarı Tekin: LGS ile hiçbir öğrenci istemediği okula yerleştirilmeyecek

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Müsteşarı Yusuf Tekin, Liselere Geçiş Sınavı (LGS) tercih süresiyle ilgili A Haber’de canlı yayında açıklamalarda bulundu. Sınav sisteminde yapılan değişikliğin gerekçesi ve tercih süreciyle ilgili bilgi veren Tekin’in açıklamaları özetle şöyle:

SINAV BASKISINI HAFİFLETECEK TEDBİRLER ALACAĞIZ DEMİŞTİK
5 yıl önce Seviye Belirleme Sınavı’nı (SBS) değiştirip yeni model başlattığımızda demiştik ki, ortaokul 8’inci sınıfta olan öğrencilerin sınav baskısıyla hareket etmeleri doğru değil. Bunu hafifletecek tedbirler alacağız. Sınavsız kısmın daha önemli olacağı bir düzenleme hayata geçireceğiz demiştik. 5 yılda uyguladığımız TEOG’la beraber, 5 yıl boyunca çocuklarımızın ortaokul çağından itibaren akademik becerilerini izleyebileceğimiz altyapı oluşturduk. Bütün çocuklarımızın zorunlu eğitim çağı içindeki akademik gelişimlerini sürekli izleyeceğimiz bir mekanizmamız var. Çocuklarımız arasında mesleki ve teknik eğitime yönlendirebileceklerimiz için farklı seçenekler getirdik. İlave olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı’yla protokol yaptık, sanat alanındaki yetkinliklerini tanımlayabileceği bir tarama testi oluşturduk. Gençlik ve Spor Bakanlığıyla da işbirliği yaptık. Ardından da çocukları bu liselere yönlendirebileceğimiz bir altyapı kurduk. Artık tüm çocukları sınavla alacağımız bir ortama ihtiyacımız yok dedik.

SINAVLA ÖĞRENCİ ALAN OKULLAR DİĞERLERİNDEN FARKLI DEĞİL
Bu yıl sınavla ve sınavsız öğrenci alan okullar diye bir uygulama yaptık. Dünyaya baktık, dünyada farklı uygulamalar var. Bazı ülkelerde bütün liseler sınavla öğrenci alıyor. Bazılarında hiç sınav yok. Bazılarında da belli oranda sınavla öğrenci alınıyor, diğerleri sınavsız öğrenci alıyor. Biz de küçük bir grubu sınavla öğrenci alacak şekilde ayırdık. Geriye kalan çocuklarımızın yeteneklerini takip edip yönlendireceğimiz bir sistem kurguladık. O okullarımız da, bizim aynı şekilde eğitim verdiğimiz okullar. Sınavla öğrenci alan okullarımız fiziksel anlamda diğerlerinden farklı değil, öğretmenlerimiz farklı değil. Dolayısıyla o okul daha nitelikli eğitim veriyor, daha başarılı profili var demek ciddi bir haksızlıktır.

ÇOCUKLARIN TERCİHİNE BAKTIK
Geçen yıl yüksek puanla öğrenci alan Anadolu lisesini bu sene sınavla öğrenci alacak okullar listesine koymadılar. O zaman biz başarılı, başarısız okullar diye mi ayırmış oluyoruz? Okulları ayırırken çocuklarımızın tercihlerine baktık. İlk 5’te hangi okul türlerini seçmişler çocuklar diye baktık. Oradaki tercihleri veri olarak aldık ve ona göre davrandık.

ÖZEL OKUL KAYITLARI BAŞLADI
Hiçbir öğrenci istemediği, tercih etmediği okul türüne yerleştirilmeyecek. Böyle bir zorlamayla karşı karşıya kalmayacaklar. Kılavuzda detaylarını açıkladığımız gibi sunduğumuz alternatiflerden okullar seçecekler. Herhangi bir okul türü yazmadılarsa, ona yerleştirilmeleri kesinlikle söz konusu değil. Şu anda özel okullar kayıtlarını yapabiliyor. Onların kayıt ekranı açıldı. Çünkü herhangi bir veli, çocuğun resmi liseye göndermek istemiyorsa, özel okula devam edeceğim diyorsa, şu anda kayıtları başladı. Çocuğunun kaydını yaptırabilir. Kesin kayıt yaptırdığı için o artık 9’uncu sınıf öğrencisidir.

REHBER ÖĞRETMENLER GÖREVDE
Tüm ortaokullarda rehber öğretmenlerimiz mesai yapıyor. 13 Temmuz’a kadar bu sürecek. 2 Temmuz’da çocuğun karşısına tercih ekranı açılacak. Bütün öğrencilerimiz önce adrese dayalı yerleştirme ekranından tercih yapmak durumunda. Orada da üç seçeneği var çocuğun. İkamet ettiği yerleri, hala okudukları ortaokulları bir liseyle eşleştirdik. Sizin çocuğunuz, oturduğunuz mahalle itibariyle hangi liseyle ilişkilendirildiyse, karşısına onlar çıkacak seçenek olarak. Her okul türünden lise var. Anadolu lisesi seçmek istiyorsa onu tıklayacak, kendi kayıt alanındaki Anadolu liselerini yakından uzağa doğru sunduğumuz seçenekleri görecek. Liseleri, adresler ve ortaokullar üzerinden ilişkilendirdiğimiz için bütün öğrencilerimizi yerleştirecek kadar kontenjan ürettik. 

YÜZDE 20’YE YAKIN KONTENJAN ÜRETTİK
Geçtiğimiz yılki yerleştirmede boş kalan okullarımızı da tam kapasiteyle çalışacak şekilde yeniden düzenledik. Yan yana iki meslek lisesi var, yüzde 20 kapasiteyle çalışıyor, ikisini birleştirdik. Orada hangi okul türüne ihtiyaç varsa, ona dönüştürdük. Yüzde 20’ye yakın fazladan kontenjan üretmiş olduk. Çocuklarımız orada kayıt ekranından gördüklerinde okul türünü tıklayıp, kayıt bölgesinden seçenekleri görünce rahatlıkla tercih yapacak. Okul türünü seçiyor, kendi kayıt alanı diye bir bölüm var, ona tıklıyor. Beğendiklerini işaretliyor. Sonra ikinci seçeneğe geçiyor. Komşu kayıt alanı diye bir bölüm var. Daha önce çember diye tanımlamıştık bunları. Geniş bir çemberde kayıt alanlarını tanımladık. İlk tanımlamada kaç okul olduğu, illere göre değişiyor.

KENDİ KAYIT ALANINDAN 3 TERCİH YAPILACAK
Çok okul olanlarda çocuğun karşısına 20, bazısında 10 lise çıkıyor. Diyelim ki, başka mahalledeki okulu seçmek istiyorum. Komşu kayıt alanı çıkıyor bu sefer de. Size ikinci en uzak okulların listesi. Bunu da seçebilecekler ama kendi bölgesindeki okulda kayıt önceliği var. Komşu kayıt alanında ise, orada oturanlar için kayıt önceliği var. Dolayısıyla orada ikinci sırada olacak. Bir de, diğer kayıt alanı var, il genelinde bütün okulların açıldığı ekran var. Toplumda 5 tercih alacağız. Ancak 5 tercihin 3’ünün kendi kayıt alanı içinde olmasını öngörüyoruz, bu zorunluluk. Çünkü, sistemin mantığı bu zaten. Ondan sonra diğer iki tercihini yapacak. 5 tercihi doldurmak zorunda değilsiniz. Bir tercih de yapabilirsiniz. Ancak yerleşemezseniz eğer, dört nakil döneminde sizi biz yerleştireceğiz. Belki tercih etmeyeceğiniz başka okula yerleşmeniz gerekecek. O yüzden tercih yaptıklarında kendilerini sınırlandırdıklarını bilmelerini istiyoruz. İmam hatip, meslek lisesi tercihi yapmazsa bu okullara gitme ihtimali kesinlikle yok. Hangi okulu yazdıysa o okul türüne gidecek. Veli öğrencisiyle beraber taslak listesini oluşturduktan sonra, okuluna gittiğinde “biz böyle bir taslak liste oluşturduk, öneriniz var mı” diye listelerini tekrar gözden geçirebilirler. Onayladıktan sonra, okul müdürü üzerinden bu listenin bir çıktısını alıp onaylamalarını istiyoruz. O bizim için resmi evrak. Veli, okul müdürüyle beraber ekrandan bakıyorlar, çıktısını alıyorlar; tekrar inceleyip, sonra onaylıyorlar.

EŞİTLİK OLURSA KİM YERLEŞECEK?
İki kategori var. Birincisi sınavla öğrenci alan okullar için eşitlik olursa ki, bu ihtimal çok zayıf, biz 500 tam puan üzerinden puanlama gönderdik çocuklarımıza, virgülden sonra dört basamak var. Bu dört basamakta eşitlik olma ihtimali çok çok düşük. Yine de eşitlik olursa, okuldaki başarılarına bakıp ona göre öncelik hakkı vereceğiz. Hepsi eşit olursa, ilgili okulumuza iki çocuğumuzu da yerleştirecek tedbir alıyoruz. Sınavsız öğrenci alan okullara gelince, okul dönüşümleri kapsamında yeni yapılan binalarda ortaöğretim kurumlarına öncelik vermemiz sebebiyle kontenjan konusunda bir sıkıntı yaşamayacağız. Velileri adrese dayalı sistemden tespit ettiğimiz, ortaokulları ilişkilendirdiğimiz için çok büyük sıkıntı yaşayacağımızı düşünmüyoruz. Yine de eşitlik olursa, okula en yakın ortaokulda okuyan çocuğun önceliği var. Yine eşitlik olursa başarılarına, yine olursa devam devamsızlık durumuna bakacağız. Eşitlik bozulduğunda kimin yerleşeceği ortaya çıkacak.

SENEYE SINAVA GİREN ÖĞRENCİ SAYISI AZALACAK
LGS  soruları zor diyenler, geçen yıllarda yapılan yerleştirme sınavlarına göre yapıyor. Geçen yıllardaki sınav merkezi yerleştirme sınavı değildi. Çocuklarınızın okulda aldıkları derslerle ilgili olarak, matematik dersinin yazılılarından birinin sorularını biz merkezden gönderiyorduk. Dolayısıyla sınavın kapsamı bugünkünden çok farklı. Müfredatı, sorunlu olduğu kazanımlar sınırlandırıldığı için başarının yüksek olması doğal. Müfredat dışından soru asla yok. Resmi itirazlarda da müfredat dışından soru soruldu diyen yok. Sorular müfredattandı, ama çocukların çözerken yoruldukları sorulardı. Bu doğrudur, biz sonuçta bir sıralama yapıyoruz. 20 sorunun hepsinin bütün öğrencilerin yapabileceği sorular olması normal değil. Çok başarılı öğrencilerin yapacağı ve çok başarısız öğrencilerin yapacağı sorular üzerinden bir sistematik kuruyorsunuz. 18 öğrencimiz 500 tam puan aldı. Bütün soruları doğru yanıtladılar. Tabloda bir gariplik yok. Arzumuz, bütün öğrencilerimizin bu sınava girmemesiydi. 250 bin civarında öğrencinin girebileceğini öngörmüştük. Bunu beklediğimiz için bu sayı çok da anormal değil. Biz bu yıl sınavsız öğrenci alan okulların listesini ve yerleştirmenin mantığını ancak şimdi açıklayabildik. Bu yıl yerel yerleştirme esnasında çocuklarımızın ne kadar rahat yerleştiklerini gördüklerinde önümüzdeki yıl bu sınavlara girme oranının yüzde 20’de gerçekleşeceğini öngörüyorum. Önümüzdeki yıl yarı yarıya azalacaktır bu sayı. Kendilerine rahat yerleşecekleri alternatifleri sunduk, bunları görecekler şimdi. Evinin yanında bir liseye gireceğini gören bir velinin çocuğunu bu sınava sokacağını çok da sanmıyorum.

4 NAKİL DÖNEMİ OLACAK
Süreç içerisinde çocuklarımız okula yerleştiği andan itibaren 1.2 milyon çocuğun hepsini yerleştirmiş olacağız. Başvurmayan, başvurduğu halde yerleşemeyen, yerleşmiş ama okuluna farklı nedenlerle gitmek istemeyenler için dört ayrı nakil takvimi oluşturduk. Her nakil dönemi başladığında bakanlık olarak mevcut okullarımızda boş olan bütün kontenjanları ilan edeceğiz. Bu sistem sürekli çalışacak. Yerleştiği okuldan memnun olan çocuklarımız hiçbir endişeye kapılmasınlar, 30 Temmuz itibariyle tatillerini yapabilirler. Ancak değiştirmek istiyorlarsa, e-Okul üzerinden kontenjan başvurularını istesinler. Özel okula gidenlerin kontenjanlarını da ilan edeceğiz. 10-14 Eylül arasında il ve ilçelerde nakil komisyonları kurulacak. Şikayeti olan veliler oraya gidip anlatabilirler durumlarını. Diyalog kursunlar, hiçbir sıkıntı yaşamayacaklar. Sınavlı okullara girişler, sadece merkezi sınav puanına göre yapılacak. Sınavla öğrenci alan bir lisede boşluk ortaya çıkarsa, öğrencilerimizin bir kısmı başka bir okula gitti örneğin, 5 boş kontenjan ortaya çıktıysa, biz onu zaten yine nakil esnasında kontenjanımız var diye açacağız. Başvuruları alacağız, en yüksek yüzdelik diliminde olan öğrencileri oraya alacağız. Bu okullar hiçbir şekilde mahalli yerleştirmeye dahil değil.