Kültür şoku nedir? Nasıl atlatılır? Kültür şoku neden yaşanır ve evreleri nelerdir?
Güncelleme Tarihi:
Bir toplumun tarihsel gelişim süreci içerisinde meydana getirdiği, geleneklerle ve adetlerle örülü değerlere kültür denir. Kültürün oluşmasında dini değerler de önemli bir yer tutar. Her ülkenin kendine özgü geleneksel değerleri vardır. Bu değerlerin çatışması ise "kültür şoku" olarak nitelendirilir. Kültür şoku nedir, neden yaşanır ve nasıl atlatılır ayrıntıları ile derledik.
Kültür şoku ile kültürel çatışma kavramları birbirleriyle karıştırılmamalıdır. Kültürel çatışmada iki taraftan biri diğerinin kültürünü reddeder ve onu değiştirmek ister. Kültür şoku ise psikolojik bir tepkidir ve karşı tarafa müdahale söz konusu değildir.
Kültür Şoku Nedir?
Farklı bir ülkeye gidildiğinde o ülkenin belli başlı pratikleri ve günlük alışkanlıkları karşısında yaşanan şaşkınlığa kültür şoku denir. Kültür şoku adaptasyon sürecine kadar devam eder.
Kültür Şoku Nasıl Atlatılır?
Kültür şokunu atlatmak için empati yeteneğinin geliştirilmesi geliştirilir. Her milletin kendine özgü alışkanlıkları olduğu unutulmamalı ve önyargılardan kaçınılmalıdır. Bunun dışında o kültürü çok iyi tanıyan bir kişinin rehberliği de kültür şokunun atlatılmasında yardımcı olur. Sadece birkaç ayda yaşanan şaşkınlık yerini alışkanlığa bırakır.
Kültür Şoku Neden Yaşanır?
Kültür şokunun yaşanmasının en büyük nedeni toplumsal alışkanlıkların her ülkede farklı olmasıdır. Kurallar ve gelenekler de farklı olduğu için kişinin yadırgayabileceği ve ilk etapta alışmakta güçlük çekici şeylerle karşılaşması kaçınılmazdır. Bunun dışında teknoloji ve dil farkı da kültür şokunun diğer nedenleri arasında yer alır.
Kültür Şok Evreleri Nelerdir?
İlk Evre - Gözlem
Gözlem aşamasında "yer değiştirme" ve "tanıklık" kavramları önemli bir yer tutar. Bir kişi başka bir ülkeye gittiğinde ya da başka ülkeden gelen insanlarla karşılaştığında, kendi yaşam çevresinde hiç görmediği şeylere tanıklık etmesi kaçınılmazdır. Bu giyim kültürü ve teknolojiyle ilgili olabileceği gibi doğrudan doğruya uygulamalarla da alakalı olabilir.
Örnek:
İlk defa radyo gören birinin radyonun içinde konuşan küçük insanların olduğunu sanması.
İkinci Evre - Endişe
Kültür şokunun ikinci evresinde endişe yer alır. Endişe ise yabancılaşmayı beraberinde getirir. Bir kişi ya da bir topluluk, gördüğü yeni şeyler karşısında tanesini kendisini tamamen dışlanmış hissedebilir. Endişenin temel nedeni, söz konusu yeniliklere alışamama korkusudur. Bazı toplumsal alışkanlıklar ise diğer toplumlarına gelenekleriyle uyuşmayabilir. Bu da endişe ve yabancılaşmanın temel nedenleri arasında yer alır.
Örnek:
Amerika kıtasında yaşayan Kızılderililerin Kolomb'un gemilerini gördüğünde telaşa kapılması.
Üçüncü Evre - Kabullenme
Kabullenme evresinde, girilen yeni ortamdaki belli başlı alışkanlıklar benimsenir. İnsanların günlük alışkanlıkları, yemek kültürleri ve giyimleri, kişiye artık tuhaf gelmez.
Dördüncü Evre - Geri Dönüş
Kültür şokunun dördüncü ve son evresi geri dönüştür. Breakback adıyla da geri dönüş aşamasında kişi farklı milletlere ve topluluklara ait alışkanlıklardan bazılarını uygulamaya başlar.
Örnek:
Amerika'da yaşamaya başlayan birinin market alışverişlerinde plastik poşet yerine kese kağıdı kullanmaya başlaması.