Güncelleme Tarihi:
Bazı kaynaklarda sosyolojinin alt dalı olarak görülen kriminoloji, failleri suç işlemeye iten faktörleri ayrıntılı bir şekilde inceler. Suçlu ile toplum arasındaki ilişkiyi iktisadi, hukuki ve psikolojik açıdan ele alır. Elde ettiği sonuçlarla suçla mücadele yöntemleri geliştirir.
Kriminolojinin tarihi 18. yüzyıla kadar uzanmaktadır. İngiliz deneme yazarı Thomas De Quincey'in kaleme aldığı ''Güzel Sanatların Bir Dalı Olarak Cinayet'' kitabında kriminoloji öğretisini kapsayan birçok tespit ve tanım yapılmıştır.
Zaman içerisinde kriminoloji biliminin geliştirdiği birçok suç teorisi ortaya çıkmıştır. Bunların başında ''psikopati'' adı verilen suçlu tipi yer alır. Bu tanıma göre bazı suçlular herhangi bir toplumsal ve rasyonel nedene bağlı olmaksızın suç işleme eğilimi taşır. Bazı bilim insanlarına göre bu kişiler rehabilite edilebilir. Bazılarına göre ise psikopatik eğilimi olan kişilerin tedavisi mümkün değildir. Geliştirilen diğer suç teorileri arasında ''gerileme teorisi'', ''sosyal öğrenme kuramı'' ve ''alt kültür teorisi'' yer alır.
Kriminoloji Neyi İnceler?
Kriminoloji uzmanları aldıkları eğitime göre farklı alanlarda incelemelerde bulunur. Örneğin adli tıp alanında eğitim görmüş kişiler olay yerini inceler. Suç mahallindeki delillerin zarar görmeden toplanmasını sağlar. Suçun işlendiği alanın çevresini sivillere kapatarak olay yerini fotoğraflar. Fail ya da faillerin en kısa sürede yakalanması için elde ettiği kanıtlardan sonuca ulaşır.
Kriminolojinin bir alt dalı olan toksikoloji biliminde uzmanlaşmak için kimya da biyoloji eğitimi almak gerekir. ''Zehir bilim'' adıyla da bilinen bu bilimin yöntemleri kullanılarak, şüpheli ölümlerin nedenleri tespit edilebilir. Maktullerinden kan ya da deri parçalarından alınan örnek laboratuvar ortamında incelenerek zehir olup olmadığı incelenir. Öncesinde kanda tespit edilemeyen birçok zehri, gelişen teknoloji ile birlikte tespit etmek mümkün hale gelmiştir.
Bu öğretinin incelediği bir diğer alan ise suçlu psikolojisidir. Toplumdaki bireyleri suça yönlendiren etkenlerin tespit ve tahlil edilmesi, suçun önlenmesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu alanda psikolog ve psikiyatrların kaleme aldığı makalelerden sık sık faydalanılır.
Grafoloji de kriminolojinin faydalandığı bilim dallarından biridir. Kanıt değeri taşıyan mektup, günlük ve çeşitli belgelerdeki yazılar incelenerek kime ait olduğu tespit edilebilir. Tarihte birçok cinayete intihar süsü verilmek istenmiştir. Maktulün ağzından yazılan intihar mektuplar incelendiğinde el yazısının maktule ait olmadığını anlaşılmıştır.
Kriminoloji Bilimi Hakkında Kısaca Bilgiler
Kriminoloji bilimi içerisinde suç türünün birçok tanımı yapılmıştır. Bunlardan biri ''kurumsal suç'' adıyla bilinir. Organize suç adıyla da bilinir. Son yıllarda ortaya çıkan ''siber suç'' ile mücadele etmek için de kriminoloji biliminin metotlarından faydalanılır.
Penoloji, suçluları yeniden topluma kazandırmak için belli başlı disiplinler geliştirmiş olan bir bilim dalıdır. Son yıllarda ceza evlerinde yer alan hobi alanları, kütüphaneler ve el sanatları atölyesi de penoloji bilimiyle ortaya çıkmıştır. Penologlar, suçlulara meslek kazandırarak, onların yeniden topluma faydalı bireyler olabileceği teorisini savunur. Aynı zamanda bu bilimsel öğretiye göre verilen cezaların toplum nezdinde caydırıcı olması gerekir.
Kriminoloji suça özendirici etkenleri tespit eder ve bunların ortadan kaldırılması için çeşitli faaliyetler yürütür. Bu doğrultuda hem yazılı hem de görsel medya ile ortak çalışmalar yapar. Çeşitli suçlarla ilgili kamu spotu yayımlamak, uygulanan en temel yöntemlerden biridir.
Geçmişten günümüze kriminoloji bilimi ile ilgili sayısız kitap kaleme alınmıştır. Bu kitaplardan bazıları şunlardır.
Oğuz Polat - Kriminoloji ve Kriminalastik Yaklaşımlar
Selcen Darçın - Suç Temellendirme Trendleri
Osman Dolu - Suç Teorileri
Şahin İplikçi - El Yazıları ve İmzaların Kriminal Yönden İncelenmesi