Körfez nedir ve nasıl oluşur? Körfez örnekleri (Coğrafya)

Körfezler yüzyıllardır araştırılan coğrafya oluşumlardır. Bu oluşumlar dünyada ve ülkemizde çok sık görülen doğal yapılardandır. Özellikle fiziki bakımdan Anadolu bu doğal yapıların meydana gelmesine oldukça müsaittir.

 Körfez Nedir?

 Deniz, okyanus, göl gibi geniş su kütlelerinin toprak üzerinde uygun bulduğu yerlere dolarak oluşturduğu doğa olayına Körfez denir. Körfezlerin oluşması için toprak yapısının girintili olması gerekir. Ayrıca bu toprak yapısı kalkerli olmayan devinime müsait olan yapıda olmalıdır.

 Körfezlerin doğal şekilde oluşmasında en etkili neden ise kıyıların su birikintilerine dik olarak uzanmasıdır. Yapılan araştırmalara göre paralel kıyılarda körfez oluşumu dik uzanan kıyılara göre oldukça düşüktür. Ayrıca vadi şeklinde olan kara parçaları bu oluşum için daha elverişlidir. Tüm bu elverişli koşullara rağmen körfez oluşumu oldukça zaman almaktadır. Uzun süren bu doğa olayı, gelişen teknoloji ve araştırma yöntemleri sayesinde önceden anlaşılmaktadır. Bu sayede önlemler alınmaktadır.

 Dünyada çok sayıda örneği bulunan körfezlerin faydaları ise saymakla bitmiyor. Körfezler gemi, tekne, yat gibi deniz araçları için eşi bulunmayan limanlardır. Bunun en büyük sebebi bu doğa olayının oluştuğu su birikintisinin dalgasız ve güvenli olmasıdır. Körfezler deniz, okyanus, göl gibi büyük su birikintilerine uzun bir boğazla bağlıdır. Bu boğaz sayesinde deniz ulaşım ve taşıma araçları kıyılara güvenli şekilde ulaşabilmektedir.

 Denizden ya da okyanustan gelen dalga ve rüzgarın önlenmesini sağlayan körfez, limanların gelişmesine katkı sağlar. Körfez limanları diğer limanlara göre ekonomik anlamda bulunduğu kıyı şehrine oldukça fazla fayda sağlar. Körfez limanlarında ticaret daha hızlı ilerler. Ayrıca günümüz teknolojisiyle oluşturmaya çalışılan yapay adalar ve körfezlerle ilgili çalışmalar da mevcuttur.

 Körfez Örnekleri

 Dünyada oldukça fazla körfez bulunmaktadır. Bunun en büyük nedeni ise dünyanın dörtte üçünün sularla kaplı olmasıdır. Bu oluşumların en bilinenleri ise şunlardır;

Hamburg Körfezi: Almanya'nın en bilinen körfezidir. Bu körfez limanı en büyük ithalat ihracat limanlarından birisidir. Kuzey Denizi nedeniyle oluşmuştur.

Cenova Körfezi: Tarih kitaplarında çok sık duyduğumuz Cenova şehrinin körfezi de oldukça ünlüdür. Cenova İtalya’nın kuzey batısında yer alır. Oluşumuna Liguria Denizi neden olmuştur.

Napoli Körfezi: Yine İtalya’da bulunan bu körfez Avrupa da en büyük körfez limanlarından birisidir. İthalat konusunda Cenova Körfezine göre daha önde gelmektedir.

Pire Körfezi: Yunanistan’ın en büyük körfez limanıdır. Akdeniz sayesinde oluşmuştur. İthalat konusunda oldukça önemli bir oluşumdur. Bu körfez Yunanistan’ ın başkentine yakın olması nedeniyle de ekonomilerini oldukça fazla etkilemektedir.

İzmir Körfezi: Dünyanın en büyük ithalat ve ihracat limanlarından birisidir. İzmir’in bu kadar büyük ve güçlü bir şehir olmasının nedenlerindendir. Akdeniz sayesinde oluşmuştur. Oluşmasının en önemli sebebi ise İzmir’in ova şekli ve dik kıyılarının olmasıdır.

Ülkemizde oldukça çok körfez bulunmaktadır. Bu körfez limanlarının bazıları ithalatta bazıları ise ihracatta oldukça önemlidir. Körfezlerin Anadolu’da daha çok Ege Bölgesinde bulunmasının sebebi kıyının denize dik uzanmasıdır. Bu nedenle denize paralel uzanan Karadeniz’de körfez oluşumu bulunmamaktadır. Ülkemizde ki en bilinen körfezler ise şunlardır;

İzmir, Çandarlı, Sığacık, Ildır, Gülbahçe, Gerende ve Dikili Körfezi (İzmir)

Güllük, Marmaris, Gökova, Hisarönü, Sömbeki ve Karaağaç Körfezi (Muğla)

Kuşadası Körfezi (Aydın)

Finike ve Antalya Körfezi (Antalya)

Mersin Körfezi (Mersin)

İskenderun Körfezi (Hatay)

Edremit ve Bandırma Körfezi (Balıkesir)

Gemlik Körfezi (Bursa)

İzmit Körfezi (Kocaeli)

Saroz Körfezi ( Çanakkale)