Konşimento nedir ve çeşitleri nelerdir? Konşimento özellikleri hakkında bilgi

Konşimento, bir kıymetli evraktır. Hukuki bir terim olan "kıymetli evrak" başlığı altında ele alınan konşimento bir taşıma senedidir. Deniz yolu taşımacılığında, bir gemiye teslim edilen yükün alındı belgesine konşimento adı verilmiştir.

 Konşimento Nedir Ve Çeşitleri Nelerdir?

 Konşimento sözcüğünün İngilizcesi "billi of lading" dur. Konşimento bir taşıma belgesidir. Türk Ticaret Kanununda düzenlenmiştir. Konşimento veya taşıma senedi, üzerinde yükleyici, alıcı, ihbar merkezinden başlamak üzere her türlü bilginin yer aldığı bir kıymetli evraktır. Herhangi bir yük gemiye yüklendiğinde konşimento ile karşılaşılır. Konşimento, gemiye yüklenilen bir malın teslim alındığını gösteren, gönderenin ve alıcının adlarının yazılı olduğu bir hukuki belgedir. Taşıma belgeleri ya da senetleri 3 çeşittir:

Kara Yolu Taşıma Senedi: Uluslararası nitelikteki CMR anlaşmasının hükümlerini kabul eden ülkeler tarafından kullanılan bir karayolu taşıma belgesidir. Taşımanın CMR hükümlerine göre yapıldığını gösterir. Bu konşimento navlun komisyoncusu ya da taşımacılık şirketi tarafından alıcının adına düzenlenir. Kara Yolu Taşıma Senedi, malların belirtilen şartlarla taşınmak üzere ve iyi durumda alındığını gösteren hukuki bir belgedir. Yani taşıma sözleşmesinin yapıldığını gösteren hukuki bir belgedir. Bu belge malları temsil etmediği için ciro edilemez.

Hava Yolu Taşıma Senedi: Hava yolu taşımacılığında kullanılan taşıma belgesidir.

Deniz Yolu Taşıma Senedi: Deniz yolu taşımacılığında kullanılan taşıma belgesidir.

Konşimentonun da kendi içinde farklı çeşitleri bulunmaktadır. Konşimentonun çeşitleri ise şu şekildedir:

Short Form Bill's Of Lading: Bu konşimento çeşidinin özelliği taşıma sözleşmesi metninin konşimentonun arka yüzünde yer almasıdır.

Container Bills Of Lading: Eğer taşıma konteyner ile yapılıyorsa buna uygun matbu evrak düzenlenir.

Liner Bill Of Lading: Bu konşimento çeşidid tarifeli deniz seferi yapan gemilerle yapılan taşımacılıkta kullanılır.

Trough Bill Of Lading: Bu konşimento kombine taşımacılık denen bir taşımacılık çeşidinde kullanılır. Eğer taşıma karayolu bağlantılı deniz yolu ve yeniden karayolu şeklinde farklı birden çok taşıma çeşidi ile gerçekleştirilecek ise bu konşimento düzenlenir.

Charter Party Bill Of Lading: Bu taşımacılık türünde yükleten ya geminin tamamını ya da bir bölümünü kiralar. İşte bu taşımanın ayrıntılarını ve şarta bağlanan bazı riskleri bu özel sözleşmeye tabidir.

Non-Negotiable Bill Of Lading: Ciro edilemeyen bu belge ise doğrudan malın alıcısı adına düzenlenir.

Combined Transport Bill Of Lading: Bu konşimento birleşik taşıma konşimentosu olarak da adlandırılır.

Tanker Bill Of Lading: Tankerler için kullanılan ve tanker konşimentosu olarak da bilinene çeşididir.

Kaptan Makbuzu: Bu makbuz konşimentoya tanzimine kadar malları temsil eden geçici bir belgedir.

Konşimento Özellikleri Hakkında Bilgi

 Deniz yolu taşıma senedi olan konşimentonun özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

Konşimento bir kıymetli evraktır.

Konşimento belirtilen malın mülkiyetini de temsil eden bir belgedir.

Konşimento ciro edilebilir. Ciro edilmesiyle konşimentoda belirtilen mal el değiştirir.

Konşimento aynı zamanda bir makbuzdur. Malı yükletene verilen, emre ve nama düzenlenebilen ve belge konusu malların taşınmak üzere kabul edildiğini gösteren bir makbuzdur.

Konşimento, malı yükleyen gemi şirketinin ya da onun yetkili acentesinin ya da yükleme limanında acentesi yoksa gemi kaptanının malı yükletene verdiği ve aynı zamanda yükleme kaydı konduğunda da bir taşıma sözleşmesidir.

Konşimento 3 nüsha olarak tanzim edilir. Bir nüshası yükletene verilir. İkinci nüshası mallara eşlik eder ve üçüncü nüshası da taşımacıda kalır.

Konşimento ibraz edilmeden ithalatçı malı gümrükten çekemez.