Kommensalizm nedir? Kommensalizm (tek taraflı birliktelik) hakkında bilgi

Kommensalizm ekolojik dengenin düzenli bir şekilde işlemesi içinde oldukça değerlidir. Ağaçlara yuva yapan bazı kuşlar bu kommensalizm konusunun en güzel örneği olmaktadır.

 Kommensalizm Nedir?

 Ekolojide kommensalizm iki organizmanın kurdukları ortak yaşamda, canlı organizmalardan birinin yarar sağladığı, diğer canlı organizmanın ise bu ortaklıktan etkilenmediği bir yaşam türüdür. Benzer şekilde leylek yuvaları içine, serçelerin de küçük bazı yuvalar yapması leyleğe herhangi bir zarar vermemektedir. Av hayvanları avladıkları etlerin arta kalan kısımlarını akbaba gibi leş yiyici hayvanların yemesi de ortaklardan tek taraflı yarar olmaktadır ve herhangi birini olumsuz anlamda etkilemez.

 Kısacası bu ilişkiden bir canlı organizma yarar sağlarken diğer canlı organizma bu yaşamdan ne yarar sağlar ne de bir zarar görür. Kommensal ilişki kurmakta olan iki canlıdan misafir olan canlı ev sahibi olan canlıdan yemek, korunma, barınma ve üreme gibi konulardan yarar sağlarken ev sahibi bu durumdan olumlu ya da olumsuz şekilde etkilenmez. Kommensalizm yaşam türlerinin arasında kısa süreli olan misafirlik formların yanında uzun süreli olan simbiyoz ilişkiler de vardır.

 Kommensalizm Tarihi Nedir?

 Kommensalizm terimi aslen 1876 yılında Belçikalı olan bir paleontolog ve de zoolog Pierre-Joseph van Beneden aracılığı ile mutualizm terimiyle birlikte ortaya konulmuştur. Beneden ilk olarak, yırtıcıları takip edip onların geride bıraktığı için artık yiyeceklerini yiyen bazı hayvanların faaliyetlerini tanımlamak amacı ile bu kelimeyi kullanmıştır. Komensalizm kelimesi aslında "masa paylaşımı" anlamına gelmekte olan commensalis Latince sözcüğünden gelmektedir. Komensalizm ekoloji ve biyoloji gibi alanlarda tartışılmakta olup bu terim diğer bilimlerin içinde de kullanılmaktadır.

 Kommensalizm Örnekleri

 Ekolojik dengede pek çok kommensalizm örnekleri vardır. Bu yaşam tarzı olan canlılara istiridye ve de yengecin arasındaki ilişkiyi örnek vermek mümkündür. Yengeçler konağın yemediği ve ya ondan arta kalan yiyeceklerle beslenir ve istiridyenin sayesinde bazı dış etkenlerden korunmuş olur. Yengeç bu birliktelikte yarar sağlar iken istiridye herhangi bir zarar ya da yarar görmemektedir. Komensalizm için ayrıca köpekbalığı en fazla verilen örnek olmaktadır.

 Köpekbalığına tutunmakta olan küçük balıklar köpekbalıklarının yiyeceklerinin artıklarından faydalanmaktadır. Köpekbalığının bu ilişkiden hiçbir karı ve ya zararı yoktur. Orman ekosisteminde ise çakallar, aslan ve de kaplanların bıraktığı artıklardan beslenmektedirler. Bu şekilde terk edilmiş ya da çoğu yenmiş avlardan emek sarf etmeden yararlanırlar. Dulavratotu, hayvanların derisine ya da insan kıyafetine yapışan bazı dikenli tohumlar üretmektedir. Üreme amacı ile bitki tohumları bu şekilde dağıtılmaktadır. Tohumların dağılmasına sebep olane olan hayvanlar bu durumdan bir zarar görmezler.

 Kommensalizm Çeşitleri

 Kommensalizm çeşitleri aşağıdaki gibidir. Bu sınıflandırma simbiyoz olan ilişkinin türü ya da süresi açısından yapılmaktadır. Süreye göre de kommensalizmi ikiye ayırabiliriz. Bunlar sürekli kommensalizm ve kısmi kommensalizm olmaktadır.

 Eğer bir canlı organizmanınn hayatı sadece diğer bir canlıya bağlı ise ve o olmadan yaşayamıyor ise bu durumda sürekli kommensalizm bulunmaktadır. Eğer ilişki sürekli surette değil ise burada kısmi geçici kommensalizm söz konusu olmaktadır. Bunun dışında birde simbiyotik ilişkinin çeşidinin göre de farklı sınıflandırmalar mevcut olmaktadır. Örneğin bir canlı organizma diğerinin içinde yaşıyorsa ya da onu barınak olarak kullanıyor ise bu kendine özgür kommensalizm türü olmaktadır. Konuk canlı sayısı fazla ise ayrı bir sınıflandırma kommensalizm türü olarak değerlendirilebilmektedir.