Kıbrıs güvenli bir yer

Prof. Dr. Osam, “Benim savunduğum fikir eğer bir ülkenin cumhurbaşkanı seçilirken tüm insanlar eşit oy hakkına sahipse rektör seçiminde de böyle olmalı. Demokrasi varsa bir üniversitede oy tasnifinin birebir olması lazım.” diyor. Kıbrıs üniversitelerinin güvenli olduğunu söyleyen Prof.Dr. Osam, “Öğrenciyi erdemli ve ahlaki davranışlara maruz bırakıyoruz. Bizim öğrencimizin bir sorunu olmaz ve olmuyor. Kıbrıs güvenli bir yer” diyor. Doğu Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Necdet Osam ile eğitimi konuştuk:

- Üniversite nasıl ve neden kuruldu?
1979 yılnda ilk kez Yüksek Teknoloji Ensitüsü olarak kuruldu. 1974 barış harekatından sonra öğrencilerin kendi ülkelerine sahip çıkabilmeleri, ara eleman yetiştirmek ve daha da önemlisi Kıbrıs Türklerin dünyayla entegrasyonu sağlamak için temelleri atıldı. Üniversitenin kurulmasında kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın etkisi çoktur. Zaman içinde Kıbrıslı Türk bilim adamları davet edildi, bu işin ileriye doğru gitmesi sağlandı. 40 yılda bu noktaya gelmiş bulunuyoruz. Benden önce 6 rektör görev yaptı. Ben yedinci rektörüm.

- Rektör seçimi nasıl yapılıyor?
İlk kurulduğumuzda rektör atamaları devletin atamasıyla üçlü kararname ile yapılırdı. 2001’den itibaren daha demokratik bir yapı oluşması için senato tarafından seçilmesi yönüne gidildi. Benim seçimimde senato değil, üniversite çalışanları oy kullandı. Tüm yönetsel personel, akademisyenler, asistanlar, işçiler herkes oy kullandı. Seçim sırasında insanların tasnif edilmesini, ağırlıklı sistem uygulanmasını sıkıntılı görüyorum. Benim savunduğum fikir eğer bir ülkenin cumhurbaşkanı seçilirken tüm insanlar eşit oy hakkına sahipse rektör seçiminde de böyle olmalı. Demokrasi varsa bir üniversitede oy tasnifinin birebir olması lazım. 2021 Mayıs’ında benim görev sürem bitiyor.

- Ücretli devlet üniversitesi özelliğiniz var.
Doğu Akdeniz Üniversitesi devlet tarafından kurulmuş ilk ve tek üniversitesi. Hükümeti oluşturan partilerin yetkilileri bu üniversitenin üst yönetim kurulunu oluşturur. Buna ‘Vakıf Yöneticiler Kurulu’ deniyor. Onların altında rektör bulunuyor. Kıbrıs Türk Eğitim Vakfı doğrudan KKTC Eğitim Bakanlığı’na bağlı ve üniversite o çatı altında. Yapısı, Türkiye’deki vakıflardan farklı. Devletin bu üniversiteyi kurarken aldığı bir kararla devlet üniversitesi özelliğini taşıyor, ancak ücretli bir devlet üniversitesidir. Bu vakfın tüm kaynakları öğrenciden gelen gelirle sağlanır. Kar amaçlı bir üniversite değil. Bizim çeşitli sanayi, turizm kuruluşlarımız yok. Kesinlikle ticari zihniyete sahip değiliz. Türkiye’deki vakıf üniversitelerinin ücretleri ile bizim aramızda çok büyük fark var. Ayrıca üniversitemiz Türkiye’den gelen öğrencilere çok geniş burslar veriyor. Bu sene çok ciddi burs verdik. Öğrenci çekmekten çok ihtiyacı olan ve gerçekten okumak isteyen öğrencilere ciddi bir katkı yapabilmek istiyoruz. Bunda da başarılı olduğumuza inanıyorum.

18 BİNİ AŞKIN ÖĞRENCİ VAR
108 ülkeden 18 bin 600 öğrencimiz var. Üniversitenin yüzde 43,8’si anavatandan gelen, yüzde 41,2’si uluslararası, yüzde 16’sı KKTC’li öğrenci. 40’ıncı yılımıza iyi bir akademik başarı ile giriyoruz. Uluslararası Times Higher Education (THE) sıralamalarında yerimizi koruduk, Kuzey’de tek üniversiteyiz. Bu yıl ilk 800 içinde yer aldık. KKTC’li öğrencilere devlet tarafından eğitim desteği veriliyor. Ücretler, KKTC’li öğrenciler için yıllık 16-17 bin, diğer ülkelerden gelenler için burssuz programlarda 22-60 bin TL arasında değişiyor

HEDEFİM SAĞLIK EĞİTİMİ
Görev süremde son 2 yılım. En büyük hedefim sağlık eğitimi vermek. Tıp, diş hekimliği eğitiminde de mühendislikte diğer sosyal bilimlerdeki başarıyı yakalamak. Bundan hiç kuşkum yok. Kendi hastanemizi zaman içinde oluşturacağız. Çok iyi bir sağlık merkezimiz var. Tıp Fakültesi Hastanesi’nin belki de ilk nüveleri bu yıl orada atılacak. Türkiye’deki Farabi ve Mevlana programlarına ne yapıp edip KKTC’deki üniversitelerin bir şekilde dahil olmalarını sağlamak için YÖK’le çalışıyoruz.

KIBRIS’TA SUÇ ORANI SIFIRA YAKIN
Kıbrıs üniversiteleri tanımlaması coğrafik olarak doğru ama psikolojik ve sosyolojik olarak doğru değil. Çeşitli eğlence merkezleri burada var ama aynı tür eğlence merkezleri ABD’de de var. Aynı sosyal sıkıntı yaratabilecek davranış biçimi başka ülkelerde de olabilir. Yetiştirdiğiniz  bireyin değerlere sahip çıkmasını sağladığınız takdirde, bireyin kendini hayat içinde doğru ve düzgün bir şekilde tanımlaması kolay. Yasakçı zihniyetle hiçbir yere varamazsınız. Birey nereye gideceğini, çıkacağını, ne yapacağını düzgün bir şekilde bilebilmeli. Kıbrıs’ta casinolar var bu doğru. Ama, öğrenci casinoya değil üniversiteye geliyor. Öğrenci üniversitesinde erdem olarak son derece büyük bir etki altında. Biz de onları erdemli ve ahlaki davranışlara maruz bırakıyoruz. O zaman bizim öğrencimizin bir sorunu olmaz ve olmuyor. Elbette üniversitenin kamu yetkilileriyle bağlantısı var. Öğrencilerin herhangi bir sıkıntı yaşamamaları için gerekli çalışmalar yapılıyor. Kıbrıs üniversitelerinde bir sıkıntı yok. Türkiye Cumhuriyeti yüksek öğretim kurulunun yayınlamakta olan üniversiteler listesinde öğrenciyi gönderdiğiniz üniversitenin ismi var mı onu kontrol etmeli. Kıbrıs’ta hangi üniversiteleri tanıyor, hangi üniversitelerin geçerli üniversiteler olduğunu söylüyorsa siz de çocuğunuzu o üniversiteye gönderin. Kıbrıs’ta suç oranı sıfıra yakın. Türkiye buradaki öğrencileri destekliyor. Yatay geçiş ve THY öğrenci biletlerine yapılan indirimler öğrencinin gelişini kolaylaştırdı. Eğitim ailede başlar. Siz çocuğunuza temel değerleri ne kadar iyi aşılayabilirseniz, o temel değerler gittikleri yükseköğretim kurumlarında o kadar zenginleşir. Türkiye’deki kardeşlerimizin, velilerin, ailelerin, ‘Kıbrıs Üniversiteleri’ diyerek küçümseyici psikolojik değer ortaya koymamaları benim açımdan büyük önem arz ediyor.

BOLOGNA İLE İŞBİRLİĞİ YAPIYORUZ
Bologna Üniversitesi ile eğitim işbirliği anlaşmamız var. Bologna, 1100 yılında kurulmuştur ve üniversitelerin üniversitesi olarak kabul edilir. Dünyadaki repütasyonu en büyük, en yüksek üniversite. Onlarla hukuk alanında master programı yürütüyoruz. New York State ile 2+2 programlarımız, İran’la ortak doktora programları, İngiltere Warwick Üniversitesi ile ortak master programımız var. Roma Sapienza Üniversitesi ile iletişim bağlamında ortak çalışmalarımız bulunuyor. Bu yıl 24-26 Ekim tarihlerinde Akdeniz Üniversiteleri Birliği’nin genel kurulu Doğu Akdeniz Üniversitesi’nde yapılacak. Bunun Kuzey Kıbrıs’ta yapılması kolay olmadı. O kurula Güney Kıbrıs da Yunanistan da üye. Türkiye’den üye olan 115’e yakın üniversite bulunuyor. Onların da buraya gelmesini bekliyorum.

KİMDİR?
Prof. Dr. Necdet Osam, 1961 yılında Lefkoşa’da doğdu. Lise yıllarında Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Oregon Eyaleti’nde American Field Service (AFS) öğrencisi olarak okudu. 1981-1983 yılları arasında İtalyan Devlet Bursu ile Perugia’da İtalyan Dili ve Kültürü üzerine çalıştı. 1990-1993 yıllarında Hacettepe Üniversitesi İngiliz Dilbilimi Bölümü’nde yüksek lisans ve ardından aynı bölümde 1997 yılında dilbilim doktorasını tamamladı. Doktorasını yaptığı zaman 1996’da İngiliz Bursu ile Cambridge Üniversitesi Fitzwilliam Koleji’nde Uygulamalı Dilbilim üzerine çalıştı. Yüksek lisans ve doktora çalışmaları süresince Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Eğitimi Bölümü’nde görev yaptı. 1997’de Çankaya Üniversitesi’nin kuruluşunda yer alarak bu üniversitenin Yabancı Diller Hazırlık Okulu’nu kurdu. 1998 yılında Doğu Akdeniz Üniversitesi’ne dönerek bölüm başkan yardımcılığından eğitim fakültesi dekanlığına kadar bir çok görev aldı. 2012-2014 yılları arasında Doğu Akdeniz Üniversitesi rektör danışmanlığı yaptı. 2014-2016 yılları arasında Rektör vekili oldu. 2016 yılından itibaren seçilmiş Doğu Akdeniz Üniversitesi Rektörü olarak görev yapıyor. Toplum dilbilim, sınama, Kıbrıs ağzı ve dilsel tutumlar üzerine yayınlanmış çalışma ve hazırladığı sözlükler var. Hayvan korumacılığı ve çevre konularında hassasiyet duyan gruplarla iş birliği içinde. At yetiştiriciliği ve açık deniz yelkenciliğine tutkulu.