Güncelleme Tarihi:
Kerden Antlaşması; Osmanlı İmparatorluğunun doğu sınırlarındaki İran ile sayısız savaşlar sonucu imzalamış olduğu antlaşmalardan birisidir.
Kerden Antlaşması Nedir?
Osmanlı' nın İran Devleti ile 1746 yılında imzalamış olduğu bu Antlaşma ismini, imzalandığı yerden almıştır. Tahran ile Kazvın arasında bulunan " Kardan" mevkinde bulunan ordugahta aktedilmiştir. Nadir Şah'ın ordugahında Osmanlı Elçisi Mustafa Nazif Efendi ile İran Devleti adına da Hasan Ali Hacı Han arasında imzalanmıştır.
Kerden Antlaşması Kimler Arasında Gerçekleştirilmiştir?
Kerden Antlaşması ya da Kardan Antlaşması denilen bu Antlaşma Osmanlı İmparatorluğu ile İran Devleti arasında ve İran'da imzalanmıştır. 14 Eylül 1746 yılında imzalanan bu antlaşma zamanında İran' da yönetimde bulunanlar Afşar Hanedanı' nın kurucusu Nadir Şah ve Raziya Sultanı idi. Kerden Antlaşması imzalandığında Osmanlı İmparatorluğu'nun tahtında bulunan Padişah I. Mahmut idi.
Kerden Antlaşması Tarihi Ve Özeti
İran' da Safevi Hükümdarı Şah 3. Abbas' ı tahttan indiren ve tahta geçen Afşar Hanedanlığının başındaki isim olan Nadir Şah, İran Devleti' nin başına geçince en büyük hedefi olan eski Pers İmparatorluğunu yeniden kurmak hayalini gerçekleştirmeye çalıştı.
Bu amaçla Nadir Şah bazı zaferler de kazanmıştır. Osmanlı Devletine bağlı olan Irak topraklarının bir bölümünü ele geçirmişti. Yine Doğu Anadolu Bölgesinin bazı önemli şehirlerini de İran Topraklarına katmayı başarmıştı.
Bu dönem Nadir Şah'ın kazandığı zaferlerle en parlak dönemini yaşadığı dönemdir. İran hükümdarı Nadir Şah' ın bir diğer gayesi de Şii ile Sünni mezhepler arasındaki çatışma ve kavgalara son vermekti. Afşar Hanedanlığı bir Türk Boyu olan Afşar aşiretindendir.
Kerden Antlaşması Maddeleri
Kardan Antlaşması İran' da bulunan Afşar Hanedanlığı ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 04 Eylül 1746 tarihinde imzalanmıştır. Bu tarihte Osmanlı Devletinin başında Padişah I. Mahmud hüküm sürmekteydi. Kerden Antlaşmasının Maddeleri özetle şöyledir:
l Osmanlı Devleti Afşar Hanedanlığını tanıyacaktır.
l İki Devlet sınırları pek az bir değişiklikle Kasr-ı Şirin Antlaşması' ndakiler gibi olacak.
l İran Devletinden gelecek hacıların güveni bir şekilde Mekke' ye gitmelerine Osmanlı Devleti izin verecek.
l Osmanlı Devleti ile İran Devleti arasında karşılıklı olarak konsolosluklar açılacaktır.
l Osmanlı Devleti Şii mezhebini tanımamayı kabul edilecektir.
Kerden Antlaşması Önemi
Kardan Antlaşması aynı zamanda " 2. Kasr-ı Şirin Antlaşması " olarak da bilinir. Elbette bunun sebebi vardır. Kerden Antlaşması ile daha önceki yıllarda imzalanmış olan Kasr-ı Şirin Antlaşmasın' ndaki sınırlara geri dönülmüştür.
Kerden Antlaşmasının ikinci önemi de şudur. Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1742 yılında başlayan ve 1746 yılında sona eren savaşlar bu antlaşma ile tamamen bitirilmiştir. Daha sonra da yani Kerden Antlaşmasının imzalanmasından sonra 1775 yılına kadar Osmanlı ile İran Devleti arasında savaş ve çatışma olmamıştır. Uzun yıllar süren bir barış dönemine girilmiştir.
Kerden Antlaşması Sonuçları
Kardan Antlaşmasının tarafları bakımından dikkat çekici bir husus da, bu antlaşma esasında Osmanlı İmparatorluğu ile o tarihte iktidarı elinde bulunduran ve İran Devletine hükmeden Afşar Hanedanlığı ve onun lideri olan Nadir Şah arasında imzalanmış olmasıdır. Kerden Antlaşmasının en önemli sonucu bu antlaşmanın imzalandığı tarihten sonra İran ile uzun yıllar süren bir çatışmasızlık ve savaşsız dönem yaşanmış olmasıdır.