Katedral Nedir? Katedral Özellikleri Ve Yapısı Hakkında Bilgi

Katedral, Hıristiyan dünyasına özgü dini ibadet mekanıdır. Hıristiyanların ibadet yerlerinden bir tanesidir. Fakat sıradan bir ibadethane olmayıp başkaca özelliği de bulunmaktadır.

Katedral Nedir?

Katedral sözcüğü Türkçe' ye Fransızcadan geçmiş bir sözcüktür. TDK' ya göre anlamı ise "başkilise"dir. Hıristiyan dünyasına ait bir terimdir. Tarihte katedralleri yöneten piskoposların tahtına Latince olan "catedra" denilmekteydi. Katedral kavramının da işte bu catedra sözcüğünden türediği belirtilmektedir.

Katedral, dini bir ibadethane olup piskoposluk makamı bulunan büyük kilisedir. Kilise tüm Hıristiyanların ortak terimi iken katedral sadece Katolik Kilise türüdür. Kilisesi'nin bir Katedral bir piskoposluğun merkezi olan yani kilise hiyerarşisi içinde idari bir organ olan ve piskoposun sürekli olarak bulunduğu bir mekandır.

Piskopos kilisesi veya büyük piskoposluk manastırıdır denilebilir. Önceki yüzyıllarda bu manastırlarda papazlar birlikte yaşamakta idiler. Katedral içinde yer alan kiliseyi de içermektedir. Katedral Hıristiyan dünyasında Katolikler ve Anglikanlar için geçerli olan bir terimdir.

Hıristiyanlık dünyasında farklı mezhepler vardır. Bunlardan en fazla bilinen Katolik ve Protestan mezheplerinin yanında Anglikanlar gibi başka mezhepler de vardır. Katedral ise Katolik ve Anglikan mezheplerine özgüdür. Katedraller genellikle gösterişli yapıları ile dikkat çekerler. Geçmiş yüzyıllardan günümüze kadar gelmiş bulunan pek çok ünlü katedral bulunmaktadır. Bunlardan en ünlü olanlardan birisi Fransa'nın başkenti Paris' de bulunan "Notre Dame Katedral"idir. Gotik mimari tarzda inşa edilmiş bulunan Notre Dame Katedrali bütün gotik dönem boyunca inşa edilmiştir.

Katedral Özellikleri Ve Yapısı Hakkında Bilgi

Bazı Avrupa ülkelerinde katedrallere "Dom" adı da verilmektedir. Dom, Latince "piskoposun evi" manasına gelen "Duomo" dan gelmektedir. Katedrallere İtalya ve İspanya'da "Duoma" denilmektedir. Almanya ve Hollanda da ise katedrallere "Dom" adı verilmektedir. Pek çok katedral mimarisi ile ün kazanmıştır. Gerçekten de önemli tören ve ayinlere ev sahipliği yapmak durumunda olan katedraller bu amaca hizmet etmek bağlamında görkemli mimari ile ve devasa büyüklüklerde yapılmışlardır. Bu yönü ile de katedraller tarihi, işlevsel ve sanatsal öneme sahiptirler. Katedrallerde gerçekleştirilen bazı törenler şöyledir:

Katedraller kralların taç giyme törenlerine ev sahibi yapmışlardır. Aachen ve Reims katedralleri buna örnektir.

Katedrallerde nikah törenleri ve vaftiz törenleri de yapılmaktadır.

Katedrallerin tarihine bakıldığında 313 yılına dayandığı görülmektedir. Büyük Konstantin'in şahsen de Hıristiyanlığı kabul ettiği ve Kilise barışını başlatmış olduğu tarihe yani 313 yılına dayanır.

Hıristiyanlık dünyasında 4.yy'dan önce katedral yapıların bulunmamasının şöyle bir sebebi vardır. Bu tarihten önce cemaate liderlik ede piskoposlar asla oturmazlardı. Yükseltilmiş bir platform ya da kürsüde ayakta durarak ayini yönetirlerdi.

Konstantin'in imparatorluk lütfu ile kilise yapılarında bunların finansmanında ve personelinde büyük artışlar meydana geldi İşte katedral yapılarında bu tarihlerde ortaya çıkmaya başladı.

Dini bir yapı olan katedrallerin bazı özellikleri aşağıdadır:

Katedraller şehir surlarının içerisinde fakat merkeze uzak yerlere yapılmışlardı.

Katedraller çoğunlukla bulundukları şehirlerin en görkemli ve tarih olarak da eski yapılarıdır.

Katedrallerin yapımı ve dekore edilmesi yüzyıllar aldığından, bulundukları şehir için büyük bir sanatsal yatırım da oluşturmuşlardır.

Katedraller genellikle gotik mimari tarzda inşa edilmişlerdir.

Katedrallerde din adamları, cemaat ve koro için ayrılan bölümler yapılmıştır.

Ayrıca başka etkinliklerin gerçekleştirilmesi için de bölümler ayrılmıştır.