'Karizmayı' çizdirmeden çocuğunuza yaklaşın

Teknolojinin çok hızlı geliştiğini, ev, okul ve iş ortamlarında kullanıldığını anlatan Prof. Dr. Kültegin Ögel, internet sitelerinin içeriğinin aileler tarafından çocuklara öğretilmesi gerektiğini söyledi. Notre Dame de Sion Fransız Lisesi’nde veli söyleşisine katılan, Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Psikiyatrist Prof. Dr. Kültegin Ögel, “İnternet ve bilgisayar, dost mu düşman mı?” başlıklı sunum yaptı. Teknoloji kullanımında velilerin çocuklara karşı karizmalarını kaybetmemelerini tavsiye den Ögel, şöyle konuştu: “Çocuklar, telefon, bilgisayar ve tabletler ile büyüyor. Burada çocuğun bilgisayar başında ne yaptığı önemli. Oyun mu, kumar mı oynuyor, chat mi yapıyor, porno mu izliyor bilinmesi gerekir. Aileler bunu kaçırırsa sorun yaşayabilir. Burada teknoloji aracını kapatmak yerine sanal dünyada ne yapıldığının bilinmesi de önemli. Bu da çocuklara daha fazla ilgi gösterilip, iletişim kurularak sağlanabilir. Örneğin bilgisayar oyununu sevmeyen bir anne çocuğu oyun oynarken ona bunu belli etmemeli. Veli ile çocuk arasında bilgisayarın savaş aracı haline gelmesi zor bir durumu ortaya çıkarıyor. Bunun önlenmesi için iletişim gerekli.” Prof. Dr. Ögel, internet aktif eğlence aracı olduğu, oyunlarda hızlı kademe atlama gibi ödüller içerdiği, dikkat gerektirmediği ve stresle başa çıkma yolu olarak görüldüğü için bağımlılık yarattığını anlattı. Ögel şunları söyledi: “Bilgisayar ortamında kim olmak istiyorsanız o olabilirsiniz. Kullanıcılar, karakterler yaratıp bunları her yönden kendi istedikleri yönde şekil verebiliyor. Bir ergen için bu, yetişkinlerden daha önemli hale geliyor. Ağır internet bağımlılığı olan çocuklarda arkadaş ortamında sorun yaşayanlar olduğunu gözlemliyorum. Kapısı açık, içeride bağırarak küfreden bir çocuğu gördüğünüzde bazen duymayacağız. ‘Neden böyle yapıyorsun?’ diye sorulduğunda o kapı bir dahaki sefere kapanır. Burada bazen duymamak gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.

Ergenlerin kırılma noktaları var

Ergenlerin kırılma noktalarının beyinsel gelişimlerine bağlı olarak değiştiğini anlatan Ögel, “İnternete sınır konulmalı ancak bunu çocuk ve ergenlere bizler öğreteceğiz. Bilgisayar oyunlarında ergen, istediği role bürünebiliyor. Sanal dünyada farklı karakterlerin olması onun kimliğini etkileyemiyor. Ergenlik döneminde doğal olarak bu değişim yaşanıyor. Burada anne-babanın sahip olduğu karakter önem kazanıyor” dedi.

Bazen yenilin

Çocukların bu dönemde çok farklı olmaya çalıştıklarını aktaran Prof. Dr. Ögel, bazen farklı olmasına izin verilmesi gerektiğinin altını çizdi. Ögel, şöyle devam etti: “Onun farklı olduğunu sanmasına müsaade etmeliyiz. Ara sıra evebeyn ile ergen arasında kavga olabilir bunlar bu dönemde normal karşılanmalı. Yenilin bazen. Bu tartışmalarda bilgisayar araç haline geliyor. İnatlaşma olmadan ilgi ile çocuğu farklı bir şeye yönlendirmek daha doğru. Dersleri iyi, sosyal aktivitesi olan, aile ile yemek yiyen, dışarıda arkadaşları ile buluşan bir çocuk uzun saatler oyun oynasa bile buna bağımlı diyemeyiz. Bu dönemde enerjinizi iyi kullanın. Sınırları siz belirleyin".

Ergenlik öncesi için öneriler

* Bilgisayarı açık alana koyun, ekran görünebilsin. Çocuğunuza, “Ben de kullanıyorum” mesajı verin.
* En az bir sayfalık bir sözleşme yapın. Ancak bunun içinde sadece internet kullanımına yönelik maddeler değil; harçlık, eve giriş saatleri gibi farklı uygulamalar da olsun. Yaptırımlara da yer verilmeli. Bu anlaşma ciddi olmalı. Velinin uyabileceği nitelikte sözleşme * yapılmalı. Abartılı kurallarlardan kaçınılmalı.
* Kendinizi internet konusunda eğitin. Bilgisayar düğmesinin yerini bilin. “Karizmayı” çizdirmeyecek şekilde bu bilgileri öğrenin.
* İyi örnek olun. Oyunlara çok ilgi duymuyorsanız bile çocuğunuzun yanında bunu göstermeyin. Televizyon bağımlılığınızı da gözden geçirin.
* 9-10 yaş aralığında çocuklarınızla birlikte internette gezin. Güvenli sitelere girin.

Ergenlik dönemi önerileri

* Dersler, aile-arkadaş ilişkililerinde sorun yaşayan çocuğa bilgisayara ulaşım konusunda sınır konulabilir.
* Kitap okuyan bir çocuğa “aferin” yerine, “ne okuyorsun” demek daha doğru.
* Hiçbir kural fayda sağlamıyorsa internet bağlantısı kesilebilir.
* Ergenlikte uyku çok önemli. En az 7 saat uyku alınmalı.
* 11- 12 yaşında bir çocuğun telefon, bilgisayar şifresi bilinmeli.
* Sigara kullanımı normalize edilmemeli.
* Alkolde ise ergenlik döneminde asla çocuğun yanında sarhoş olmayın. İçmiyorsa “dene” demeyin.
* 21 yaşına kadar iletişimi, bağlantıyı iyi kurmak gerektiğini unutmayın.

Çocuklarda çekingenlik

Sağlık Bakanlığı Marmara Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ayşe Rodopman Arman, çocuklarda çekingenlik hakkındaki soruları yanıtladı.

1) Birinci sınıfta okuyan çocuk soru sormuyor, gönüllü cevap vermiyorsa ne yapılmalı?
- Çocuğunuz, alışık olmadığı ortamlar ya da kişilerle karşılaştığında endişeli ya da tedirgin hissedebilir ve bu durumu ağlayarak ya da arkanıza saklanarak ifade edebilir. Utangaç davranışların kaynağında özgüven problemi, genetik nedenler, sosyal ortamda benzer sosyal kaygı davranışları gösteren yetişkinlerin varlığı ve sosyal ortamlarda deneyim eksikliği sayılabilir. Bu çekingenliğin nereden kaynaklandığını çocuğunuzun ileriki hayatında devam edip etmeyeceğini merak edebilirsiniz.

2) Utangaçlık ırsi midir?
-Mizaç (huy) yapısı büyük ölçüde doğuştan gelen bir özellik olup, bazı çocuklar dışa dönük ve kendinden eminken, diğerleri ise doğuştan gelen bir özellikle utangaç ya da sıkılgan olabiliyor. Bu yüzden, çocuğun genetik altyapısı, onun olağandışı durumlar karşısında daha kontrollü olmasına sebep olabilir ya da alışık olmadığı bir insana uyum sağlaması için belirli bir zaman geçmesi gerekebilir.

3) Çocuk hayatı boyunca hep böyle mi davranır, yoksa utangaçlık geçer mi?
Çekingenlik büyük ölçüde bir huy özelliğidir ve bir anda kendi isteğine göre değiştirebileceği bir şey değil. Birçok yayında çocukların büyüdükçe ve sosyal fırsatlarla karşılaştıkça deneyimlerinin genlerinin önüne geçtiği ifade ediliyor. Bu yüzden gelecek üzerine endişelenmekten vazgeçin ve enerjinizi sosyal deneyimleri artırmak ve çocuğun benlik saygısını kuvvetlendirmek üzerine odaklayın.

4) Utangaçlık bir hastalık mıdır?
-Utangaçlık bir hastalık olmaktan çok yapısal bir özellik olup, çocuk açısından sınırlayıcı ve deneyim yaşamasını zorlaştırıcı bir durum. Yaşıtları veya yeni tanıdığı yetişkinlerle rahat ilişki kuramama sonucunda sosyal becerilerini geliştirmekte zorlanabilir. Bu durum çocuğu yalnızlığa ve benlik saygısında azalmaya itebilir. Süreğen bir hal aldığında ve çocuğun işlevselliğini kısıtladığında sosyal kaygı bozukluğundan bahsedebiliriz ve uzman yardımı gerekli hale gelir.

5) Çocuğun çekingenliğini yenmesi için neler yapılabilir?
-Çocuğunuz yanınızdayken onun çekingenliği hakkında diğer insanlarla konuşmak yerine “Çocuğum tanımadığı insanların yanındayken rahat hissetmesi için belirli bir zaman geçmesi gerekir” demeyi deneyin. Arkadaş edinmeye ya da bir ortama katılmaya çalıştığında ne kadar çekingen olduğunu fark ettirmeksizin onu ödüllendirin. Çocuğunuzun grupla oynanan oyunlara katılması ya da doğum günü partisinde masaya gelmesi biraz zaman alabilir, ama bu tür ortamlarda ne kadar çok bulunursa, bir daha ki sefere o kadar rahat hisseder. Bazen de çocuğunuzun sosyalleşmesi için daha küçük gruplar ya da daha sakin ya da bilinen ortamlarda yapılan faaliyetleri tercih ederek, kendisiyle ilgili rahat hissetmesini sağlayın ve güven duygusunu destekleyin.

* 2014’te üniversite öğrencilerinin aylık burs ve kredi ödemelerinin ne kadar olması planlanıyor?
-Yeni yıl ile birlikte lisans öğrencileri için yükseköğrenim kredi ve burs miktarının 300 lira, yüksek lisans için 600, doktora öğrencileri için 900 lira olacağı açıklandı.

* Milli Eğitim Bakanlığı işsizliğin önlenmesi amacıyla yeni yılda çalışma yapacak mı?
-Milli Eğitim Bakanlığı’nca (MEB) hazırlanan Mesleki Becerilerin Geliştirilmesi Projesi (MESGEP) kapsamında pilot seçilen 35 ilde işsizliğe çözüm amacıyla mesleki becerilerin geliştirilmesi için kurs düzenlenecek. Kurslara 15-45 yaş grubu başvurabilecek.

* Erasmus+ nedir?
-Erasmus+, Avrupa Birliği tarafından eğitim ve gençlik alanında 2007-2013 yılları arasında uygulanan Hayat boyu Öğrenme ve Gençlik Programları’nın yerini alan yeni program. 2014-2020 yıllarını kapsayacak Erasmus+ ile katılımcılara, çeşitli becerilerin kazandırılması, kişisel gelişimlerinin güçlendirilmesi ve istihdam olanaklarının arttırılması amaçlanıyor.

Milli Eğitim Bakanlığı, bu yıl taşımalı eğitim kapsamında 817 bin 332’si ilkokul ve ortaokul olmak üzere, 1 milyon 210 bin 615 öğrenciyi evlerinden okullarına götürdü. m FATİH Projesi’nde Aralık 2013’e kadar toplam 62 bin 800 tablet bilgisayar dağıtıldı. m Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine verilen aylık yurtiçi burs ücreti 2013’te 138 TL. Bursiyer sayısı ise 260 bin.

Üniversitelilere pazarlama ve reklamcılık yarışması

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İşletme Mühendisliği Kulübü tarafından üniversite öğrencilerine yönelik düzenlenen pazarlama ve reklamcılık yarışması “ADmind”ın başvuruları başladı. 19 Ocak 2014’e kadar başvuruları devam edecek yarışmada, ilk 3’e girecek ekiplerin masrafları karşılanacak. Para, bilgisayar ve yurtdışı dil eğitimi ödülleri verilecek.

Gençler “tarihi” için yarışacak

Gençlik ve Spor Bakanlığı, “Gençlerden Ecdada Mektup” yarışması düzenliyor. 14-29 yaş arası gençlere açık olacak yarışmya 3 Ocak-28 Mart 2014 tarihleri arasında başvurabilecek. Mustafa Kemal Atatürk, Fatih Sultan Mehmet, Mehmet Âkif Ersoy, Necip Fazıl Kısakürek, Nâzım Hikmet, Hz. Mevlânâ, Yunus Emre, Kurtuluş Savaşı ve Çanakkale-Malazgirt Zaferi konu başlıklarıyla düzenlenecek yarışma için detaylı bilgi http: //genclerdenecdadamektup.gsb.gov.tr/ adresinde.

Liseliler Buluş

Şenliği’nde yarıştı 32 liseden 240 öğrenci, 45 öğretmen ve 28 hobici bu yıl 10’uncusu düzenlenen Buluş Şenliği’nde yarıştı. İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen yarışmanın bu seneki adı ‘Hedefe Tek Atış’tı. Bir golf topunun hazırlanan hedefin içine tek atışta en kısa sürede sokulması olan yarışma öğrencileri ve meraklıları bir düzenek (buluş) yaparak problemi çözmeye davet etti. Yarışmayı, Özel Sanko Fen ve Teknoloji Lisesi kazandı. İkincilik ödülünü ODTÜ Lisesi alırken, Özel Türk Koleji öğrencileri de üçüncü oldu.

Hayalindeki arabayı çiz, ödülü kap

Dünyanın 5 kıtasından çocuklara açık Toyota “Hayalimdeki Araba Resim Yarışması 2014”ün Türkiye ayağı başlıyor. 15 yaşın altındaki çocuklarının katılacağı yarışma için başvurular 15 Şubat’a kadar. 3 ayrı kategoride (10 yaş altı, 10-12 yaş arası, 13-15 yaş aralığı) ilk 3 dereceye giren katılımcılar Japonya’daki Uluslararası Yarışma’ya katılma şansı da kazanacak. Detaylı bilgi ve başvuru için www.toyota.com.tr ve hayalimdeki-araba@toyota.com.tr