Kanuni Esasi nedir ve kim tarafından ne zaman ilan edildi? Kanuni Esasi özellikleri ve maddeleri

Kanuni Esasi Osmanlı Türkçesidir. Türkçe karşılığı ise temel kanun ya da anayasa anlamına gelir. Osmanlı Devletinin yayınlamış olduğu ilk ve son anayasa olma özelliği taşır. Kanuni Esasi ile ilgili bilgi edinmek için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.

 Kanuni Esasi Nedir ve Kim Tarafından Ne Zaman İlan Edildi?

 Kanuni Esasi Osmanlı Devletinin ilk ve son anayasası olma özelliği taşır. Bu sebeple de oldukça önemlidir. Kanuni Esasi 12 bölüm ve toplamda 121 adet temel maddeden oluşur. Bu anayasa ile yasama, yürütme ve yargı temelleri de atılmıştır.

 Bu anayasaya göre halk ilk defa seçme ve seçilme hakkı kazanır. Kanuni Esasi 1876 yılında dönemin padişahı II. Abdülhamit tarafından ilan edildi.

 Kanuni Esasi ile meşrutiyetin ilanı sağlanmıştır. Osmanlı Devleti ilk defa bir anayasa çıkarmıştır ve bu anayasa Avrupa anayasalarına çok benzemektedir. Kanuni Esasi mecliste söz hakkı olan Türklerin yanında azınlıkların da yetki almalarını sağlar. Fakat azınlıkların mecliste bulunması pek çok karışıklığı da beraberinde getirmiştir.

 Kanuni Esasi'nin ilk çalışmaları II. Abdülhamit emri ile 7 Ekim 1876 yılında başlar. İlk temel kanun niteliği taşıyan kanunların hazırlanması amacı ile Midhat Paşa ve onun başkanlığında 28 kişilik bir komisyon kurulur. Alınan kararlar ile birlikte ilk meclis 19 Mart 1877 yılında açılır.

 Mecliste 69 adet Müslüman meclis üyesi bulunmaktaydı. Bunun yanında 46 adet de Müslüman olmayan azınlık bulunuyordu. Bu sebeple ilk kurulan Kanuni Esasi meclisi çok ömürlü olamadı. 1878 yılında ise meclis II. Aldülhamit'in emri ile tatil edildi.

 Kanuni Esasi Özellikleri Ve Maddeleri

 Kanuni Esasi Osmanlı Devletinin çıkarmış olduğu ilk ve bunun yanında son anayasa olma özelliği taşır. II. Abdülhamit döneminde ilan edilmiştir ve 1924 yılına kadar da yürürlükte kaldı. Kanuni Esasi'nin en önemli özelliği ise özgür bir İslam ülkesinde uygulanan batılı tarzda hazırlanmış ilk anayasa olmasıdır.

 Bu anayasa ile mutlak monarşi yerine anayasalı monarşi sistemine geçilmiştir. Meşrutiyetin de temelleri bu dönemde atılmıştır.

 Kanuni Esasi Maddeleri

 Kanuni Esasi içeriği Osmanlı Devleti için çok önemli idi. Polonya, Belçika ve Rusya anayasaları göz önünde bulundurulmuş ve bu çerçevede hazırlanmıştır. Tarafsız bir şekilde yasa dili ile bu anayasa yazılmıştır.

Osmanlı Devletinin resmi dilinin Türkçe olduğu belirtilmiştir. Bunun yanında Osmanlı Devletinin resmi dini de İslam’dır. Bu sebeple Kanuni Esasi de geçen hiçbir yasa İslam'a aykırı olamaz.

Ayan Meclisi ile birlikte Mebusan Meclisi yasama için görevlendirilmiştir. Kanun teklifleri hazırlamak ve vermek yalnızca hükümet tarafından gerçekleştirilecektir

Anayasaya göre hükümetin sorumluluğu meclise karşı değil padişaha karşıdır. Padişahın meclisi açma ve kapama yetkisi de bulunur.

Yürütme yetkisi ise padişahın kararı ile birlikte Bakanlar Kuruluna verilmiştir.

Meclisi Mebusana üye olan kişiler 4 yılda bir seçimle gelecektir.

O dönemde yaşayan halk Kanuni Esasi ile birlikte din, dil, dilekçe hakkı, vergi hakkı, konut dokunulmazlığı gibi haklara sahip olmuştur.

Toplum düzenini bozan kişilerin sürgüne gönderilmesi ise padişahın en önemli görevlerinden biridir.

İşkence ve bunun yanında yapılan pek çok eziyetlerde kesin bir dil ile yasaklanmıştır.

Kanunda bulunmayan herhangi bir sebep neticesinde evlere zorla girmek kesin bir dil ile yasaklanmıştır.

Kanuna bağlı olmayan herhangi bir durumda kişilerden para ya da vergi almak da yasaklanmıştır.