Kanıtlayıcı Anlatım Nedir Ve Özellikleri Nelerdir? Kanıtlayıcı Anlatım Biçimi Örnekleri
Güncelleme Tarihi:
Türkçe'nin edebiyat dalında bazı anlatım şekilleri vardır. Yazarlar eserlerini üretirken bu anlatım şekillerinin bir ya da birkaçını kullanmaktadır. Hatta bizler de günlük konuşma dilinde bir olay bir olgu anlatırken anlatım şekillerden faydalanırız. Bu anlatım tarzları anlatmak istediğimiz konuyu daha etkili kılmaktadır. Kanıtlayıcı anlatım da anlatım tarzlarından sadece bir tanesidir. Edebiyatta da çeşitli örnekleri mevcuttur. Bu bakımdan yazıda sizlerin bilgi sahibi olması amacıyla kanıtlayıcı anlatım nedir, özellikleri nelerdir, kanıtlayıcı anlatım biçimine örnekler nelerdir detayları ile derledik.
Kanıtlayıcı anlatım terimini biraz Türk edebiyatıyla bilgi sahibi olan birey mutlaka duymuştur. Elbette ki bu alanda uzmanlık yapmış bireyler kanıtlayıcı anlatımı çok iyi bilmekte ve kullanmaktadır. Kanıt kelimesine baktığımızda bir şeyin gerçekliğini, doğruluğunu inandırıcı belgelerle sunmaya denmektedir. Kanıtlayıcı anlatım da içeriğini buradan almaktadır.
Kanıtlayıcı Anlatım Nedir?
Düşüncelerin ya da bazı görüşlerin desteklenmesi şeklinde ispatlanmaya çalışıldığı yani kanıtlanmaya çalışıldığı anlatım biçimine kanıtlayıcı anlatım denmektedir.
Buradan da anlayacağımız gibi kanıtlayıcı anlatımda aydınlatma ve inandırmanın yanında bir başkasına kendi görüşünü kabul ettirme söz konusudur. Fakat bu kabul ettirme durumu ispatlara yani kanıtlara dayandırılmaktadır. Bunun için de farklı alanlardan ilgili düşüncenin desteklenmesi yapılmaktadır.
Kanıtlayıcı Anlatımın Özellikleri Nelerdir?
Kanıtlayıcı anlatımın dilimizde çeşitli metin örnekleri bulunmaktadır. Hatta kanıtlayıcı anlatımın yanında öğretici metinler, tartışmacı metinler, açıklayıcı metinler de dikkatleri üzerine toplamaktadır. Bu anlatım şekillerinin yer aldığı metinlerin aslında farklı ve ortak özellikleri de bulunmaktadır.
Kanıtlayıcı, tartışmacı, öğretici ve açıklayıcı metinlerin ortak özellikleri arasında dilin gönderme işleminde kullanılması, sözcüklerin gerçek anlamda yer alması, amacın bilgi vermek olması, örnek, açıklama, tanımlama gibi olgulardan yararlanılması, kesin, açık ve anlaşılır ifadeler kullanılması, dilin gösterişten uzak ve sade olması yer almaktadır.
Bu anlatım şekillerinin birbirinden farklı özellikleri de vardır. Birbirinden farklı oldukları için zaten kanıtlayıcı, anlatıcı, öğretici ve tartışmacı isimlerini almaktadır. Örneğin kanıtlayıcı anlatımda amaç kendi görüşünü kabul ettirmedir. Öğretici anlatımda ise okuyucunun gerekli bilgi birikimine sahip olması gerekmektedir. Tartışmacı anlatım isminden de anlayacağımız gibi iki farklı bakış açısının olduğu konuları içermektedir.
Konumuzun kapsamı içinde yer alan kanıtlayıcı anlatımın tüm özellikleri şöyle sıralanmaktadır;
Kanıtlayıcı anlatımda amaç kendi görüşünü kabul ettirmedir.
Aydınlatma ve inandırma kanıtlayıcı anlatımda vardır.
Bu yüzde de kanıtlayıcı anlatımda kavramlar tanımlanır ve açıklanır.
Kanıtlayıcı anlatımda okuyucuyu ve dinleyiciyi ikna etmek amacıyla üzerinde durulan konudan uzaklaşmamak gerekir. Bu sayede okuyucu düşündürmeye yöneltilir. Bunun için de kanıtlayıcı anlatımda bazı tekrar eden cümle ve kelime gruplarına yer verilir.
Konunun aydınlatılması ve düşüncelerin kabul ettirilmesi için örneklere başvurulmaktadır.
Kanıtlayıcı anlatımda yazar okuyucuyu aydınlatmak amacıyla başka kişilerin düşüncelerine de yer vermektedir.
Kullanılan kelimeler gerçek anlamlarıyla kullanılmıştır.
Gönderme işlevi olan dil vardır.
Kanıtlayıcı anlatımda kullanılan düşünceyi geliştirme yolları açıklayıcı betimleme, sınıflandırma, örneklendirme, karşılaştırma, tanımlama, tanık gösterme, sayısal verilerdir.
Kanıtlayıcı anlatımda düşüncenin hitap ettiği toplumun kültür seviyesiyle beraber beklentilerine de önem verilir.
Kanıtlayıcı Anlatım Biçimi Örnekleri
Türk edebiyatında kanıtlayıcı anlatım biçimiyle yazılmış örnek metinlere sıkça rastlanmaktadır. Bu yüzden bizler de sizlere hali hazırda var olan kanıtlayıcı anlatım örnek metinlerini yazacağız.
İşte kanıtlayıcı anlatım biçimiyle yazılmış örnek metin;
Yapılan araştırmalara göre Orhan Veli Kanık yeni bir zevk ortaya çıkarabilmek amacıyla eski olan her şeyden uzak durmuştur. Bunu hece ve aruz ölçüsü kullanmayı kabul etmemesinden anlamaktayız. Orhan Veli Kanık yapılan bir röportajında teşbih, mecaz ve mübalağa gibi edebi sanatları da gereksiz bulduğunu açıklamıştır. Garip isimli şiir kitabından da anlayacağımız şekilde sanatçı teknik olanakları azaltarak kendisine yeni alanlar oluşturma başarmıştır.