Kan grupları nelerdir ve nasıl oluşur? Kan grupları dağılımı ve yüzdesi
Güncelleme Tarihi:
Kan nakli birçok insan için hayat kurtarıcı bir tedavidir. Kaza sonrası ve kronik hastalığı olan hastalar da dahil olmak üzere birçok nedenden dolayı kan nakline ihtiyaç duyulmaktadır. Kendi kan grubunuzu bilmek ise oldukça önemlidir. Peki, kan grupları nelerdir tüm detayları ile derledik.
Kan türleri, belirli antijenlerin varlığı veya yokluğu ile belirlenir, vücuda yabancı olmaları durumunda bağışıklık tepkisini tetikleyebilen maddeler.
Kan Grupları Nelerdir ve Nasıl Oluşur?
'Kan grubu' terimi genellikle bir bireyin Kırmızı Kan Hücresi (RBC) yüzey antijenlerinin kombinasyonunu ifade eder. Antijenler, bağışıklık sisteminin etkileşime girebileceği RBC zarının parçalarını oluşturan farklı proteinler, glikoproteinler veya glikolipidler üzerindeki spesifik bölgelerdir. Bu proteinler, membran taşıyıcılar, reseptör ve adezyon molekülleri, tamamlayıcı düzenleyici glikoproteinler, enzimler, yapısal bileşenler, gibi çok sayıda fonksiyona sahiptir.
Antijenler, çevrede her yerde bulunan antijenlerle karşılaşma nedeniyle 'doğal olarak' oluşan veya başka bir kişiden insan RBC'lerine maruz kalmanın ardından kendi kendine olmayan RBC antijenlerine aktif bağışıklamanın bir sonucu olarak oluşan antikorlarla tanımlanır. Bir bireyin kan grubunu tanımlayan, eritrosit yüzey antijenlerinin kalıtsal varyasyonundan kaynaklanan varlığı ve yokluğudur.
Kan grubu sistemleri resmi olarak 'tek bir gen veya iki veya daha fazla birbirine yakın homolog gen kompleksi tarafından yönetilen bir veya daha fazla antijenden oluşan sistemler' olarak tanımlanır. Her sistem, diğer tüm kan grubu sistemlerinden genetik olarak ayrıdır. Bir kan grubu sisteminin ve onun antijenlerinin tanınması için, altta yatan genetik varyasyonun tanımlanması, sıralanması ve fenotipi etkilediği doğrulanmalıdır.
Uluslararası Kan Transfüzyonu Derneği (ISBT) Kırmızı Hücre İmmünogenetiği ve Kan Grubu Terminolojisi Çalışma Grubu (ISBT WP), şu anda tanınan tüm kan grubu sistemlerinin resmi kaydını tutar. Şu anda 345 kırmızı hücre antijeni içeren 43 tanınmış kan grubu sistemi bulunmaktadır. 43 sistem genetik olarak 48 gen tarafından belirlenir.
Ailenizden miras aldığınız genetik yapınız, kırmızı kan hücrelerinizde hangi antijenlerin bulunduğunu belirler. Kan grubunuz;
A+ (A pozitif) A ve rhesus antijenleriniz varsa,
A− (A negatif) eğer A antijenleriniz varsa ancak rhesus antijenleriniz yoksa,
B+ (B pozitif) B ve rhesus antijenleriniz varsa,
B− (B negatif) B antijenleriniz varsa ancak rhesus antijenleriniz yoksa,
AB+ (AB pozitif) A, B ve rhesus antijenleriniz varsa,
AB− (AB negatif) A ve B antijenleriniz varsa ancak rhesus antijenleriniz yoksa,
O+ (O pozitif) ne A ne de B antijeniniz yoksa ancak rhesus antijenleriniz varsa,
O− (O negatif) A, B veya rhesus antijenleriniz yoksa,
ABO sistemi kırmızı kan hücreleri üzerinde varlığında veya yokluğunda, bir A ya da B antijene bağlıdır kan için bir sınıflandırma sistemidir. ABO kan grupları, anne ve babadan miras aldığınız antijen türlerine, özellikle A tipi veya B tipine göre belirlenir. Her iki antijen türünü de miras aldıysanız, sonuçta AB tipi kan elde etmiş olursunuz. Her iki antijenin de olmaması durumunda, O tipi kanla sonuçlanırsınız.
Kan Grupları Dağılımı ve Yüzdesi Nedir?
Varlığı veya yokluğu " nadir kan türleri " oluşturan 600'den fazla bilinen antijen vardır. İnsanların %99'unun pozitif olduğu antijenlere sahip değilseniz, kan grubunuz nadir olarak kabul edilir. Bir şekilde %99,99 pozitif olan bir antijeniniz yoksa kan grubunuz son derece nadirdir. Bugün dünya üzerinde;
A Pozitif kan – %36
A Negatif kan – %6
Pozitif kan –
Negatif kan – %7
B Pozitif kan –
B Negatif kan – %3
AB Pozitif kan –
AB Negatif kan – %5 oranında kan grubuna sahip insan bulunmaktadır.