Kan Basıncı Nedir, Nasıl Ölçülür? Kan Basıncının Normal Değeri Kaç Olmalı?
Güncelleme Tarihi:
Kan basıncı kelime öbeği Fransızca tension sözcüğünden alıntıdır. Fransızca olan sözcük ise Latince tensio kelimesinden gelmektedir. Bu sözcük Latince tendere ve tens fillerinin tion eki gelmesiyle türetilmiştir. Bu fiiller ise Türkçede germek, yaymak, uzatmak anlamlarına gelmektedir. Sizler için detaylı olarak kan basıncı nedir, nasıl ölçülür, kan basıncının normal değeri kaç olmalıdır konularını derledik.
Kan basıncı kalp organının görev ve sorumluluklarıyla ilgilidir. Kan basıncı ölçümüne birçok insan gerek günlük yaşamında gerekse sağlık sorunu yaşadığında maruz kalmış olabilir.
Kan Basıncı Nedir?
Dolaşım sistemi atar damarların içindeki kanın basıncına kan basıncı denmektedir. Kan basıncı belirli olgulara bağlı olarak değişmektedir ve ölçülmektedir. Ara damarların direncine, atar damar çeperlerinin esnekliğine ve kanın kalpten pompalanmasına bağlıdır.
Kan basıncı kişiden kişiye değişkenlik gösterebilmektedir. Buna rağmen olması gereken ideal bir kan basıncı oranı bulunmaktadır.
Kan basıncının bu ideal oranı elbette ki küçük tansiyon ya da büyük tansiyon olgularına göre de ayrı belirlenmektedir.
Bunun yanında kan basıncı genç ve çocuklarda çıkan daha düşük değerler normal kabul edilmektedir. Buradan da anlayacağımız gibi kan basıncını yaş faktörü de etkilemektedir.
Kan basıncı kardiyoloji yani kalp alanının bir konusudur. Kan basıncı önce kasılma sonra gevşeme basıncı olarak ele alınmaktadır.
Kasılma basıncı denilen durum kalbin kasılması esnasında meydana gelen en büyük kan basıncıdır. Buna büyük tansiyon da denmektedir. Kan basıncı aynı zamanda tansiyon olarak bilinir. Gevşeme basıncı ise kalbin gevşeme ya da dinlenme durumunda beliren en düşük basınçtır. Buna da küçük tansiyon denmektedir.
Tansiyon hastaları kan basıncında yani küçük tansiyonda ya da büyük tansiyondaki oransızlıklar yüzünden ideal oranda olamamasından dolayı rahatsızlık hissederler.
Kan Basıncı Nasıl Ölçülür?
Kan basıncını ölçmek demek tansiyonu ölçmek demektir. Dolayısıyla kan basıncı tansiyon aletleriyle ölçülebilmektedir.
Bu cihazın adı ise sfigmomanometre olarak bilinmektedir. Ölçüm öncesi yarım saatlik zamanda ilgili kişinin sigara, çay ve kahve içmemiş olması gerekir. Tercihen yemek yememiş olmasının yanında kafein tüketmemesi de önemli bir durumdur.
Cihazın kullanılması oldukça basittir. İlgili kişi ölçümden önce en az beş dakika kendisini dinlendirmelidir. Bu sayede doğru ölçüme ulaşılacaktır. Ölçümlerin her zaman günün aynı saatinde olması ve aynı koşullar altında yapılması sağlıklı ölçümü vermeye yeterlidir.
Arka arkaya yapılması gereken ölçümlerde ise araya ortalama olarak üç koymanız önerilmektedir.
Kan Basıncının Normal Değeri Kaç Olmalı?
Kan basıncının normal değeri denilen durum herhangi bir türün kendi içerisinde kişiden kişiye büyük oranda değişkenlik gösterebilmektedir.
Kişinin yetişkin, yaşlı, genç ve çocuk olması kan basıncının normal değerinin belirlenmesinde önemli faktörlerdir.
Yetişkin bir insanın dinlenme durumu düşünüldüğünde kol atar damarındaki ortalama kan basıncı değeri 120 ve 80 mm civarında olabilmektedir.
İnsanlarda ise normal kan basıncı oranını nelerin belirlediği tartışma konusu olmuştur. 50 yaşın altındaki kişilerde 130 ve 90 mm kan basıncı üst normal sınır sayılmaktadır.
Kan basıncının değeri yaşa bağlı olarak artmaktadır. Bunun nedeni ise yaş ilerledikçe atar damarların esnekliklerinin azalmasıdır. Kan basıncını geçici olarak yükselten durumlar da söz konusudur. Duygusal stres ve fiziksel etkinlik bu durumlara örnektir.
İdeal olan kan basıncı değeri genel olarak 120 ve 130 mm arasında belirlenmiştir. Küçük tansiyon dediğimiz gevşeme kan basıncının oranı 70 ile 90 mm aralığından normal kabul edilmektedir.
120 ve 130 mm aralığında olan normal kan basıncı değeri aslında büyük tansiyon yani kasılma kan basıncının normal oranıdır. Bu tansiyon yüksekliği belirli durumlara göre değişkenlik gösterebilmektedir.