Güncelleme Tarihi:
Jiroskop, kütle merkezi sabit olan ama her yöne dönebilen tekerlek ya da kütledir. Dönmekte olan bir tekerlek ya da silindir, eksen ve de robottan oluşan bu jiroskop, iki adet serbestlik derecesine sahip olmaktadır.
Jiroskop Nedir?
Jiroskop açısal olan hızı korumasına göre dönme eylemini yaparken eksenin yönü hiç devrilmeden ya da dayanağın yönünden etkilenmeden yapar. Bu nedenle jiroskop yönü ölçmek ya da elde etmek için çok yararlıdır. Jiroskopların uygulamaları genelde manyetik pusulaların çalışmadığı ya da radyo kontrolü olan helikopterler ile insansız hava araçlarına benzer gibi uçan araçların, ticari gemilerin sabitlenmesi için yeterli kesin olmayan atalet gezinti yöntemlerini kapsar.
Jiroskop Ne İşe Yarar?
Jiroskop genel olarak, oryantasyonu korumayı ve de ölçmeyi sağlar. Kendi kendine hareket etmekte olan jiroskop belirli eksende desteklenmekte olup dönen rotor, gimbal isimli tek bir eksende de dönmeyi sağlayan destek üzerine monte edilmiş olur. Jiroskop rotoru döndürdüğü süre boyunca aynı yön işaretlenmesi de olacaktır.
Düzdöner olarak da bilinen jiroskop, dönüş eksenin yönünü kendi özgür olarak seçebilmektedir. Devrilmesi mümkün olmayan son derece teknik ve de mekanik bir sistemdir. Geleneksel olan bir jiroskop, genel olarak mekanik aletlerde, bir dönmeye odaklanmaktadır. Jiroskop günümüzde son derece çeşitli modellerde olmak ile birlikte pek çok alanda ve üründe de kullanılabilmektedir.
Jiroskop Nerelerde Kullanılır?
Pek çok sektörde fayda sağlanan jiroskop, kullanım alanları genel olarak son derece dikkat çekici olmaktadır. Akıllı telefonlarda da kullanılan jiroskop, akıllı telefonlarda konumu değiştirip telefonun sağa ya da sola ve öne ya da arkaya doğru döndürülmesini sağlamaktadır. Ayrıca manyetik pusula yapımında da, jiroskopların genel çalışma prensibinden yararlanılmaktadır.
Kullanılan uygulamaların özelliğine göre bazı durumlarda jiroskoplar sıvı içerisinde kullanılabilmektedir. Ticari gemiler, insansız hava araçları, akıllı saatler, denge gerektiren bazı bilardo masaları, bilgisayar aygıtlarında da jiroskop kullanıldığı görülmektedir.
Jiroskop Nasıl Çalışır?
Jiroskop, dönen disk olarak tarif edildiği gibi çark olarak tarif edilmesi de mümkündür. Jiroskobun çalışma prensibi genel olarak merkezkaç ilkesine ve de fizik kurallarına dayanmaktadır. Dönen bir çark ya da silindir, eksen ile rotordan ibaret olup dönüş eksenini, jiroskobun dönmekte olan silindiri belirlemektedir. Ayrıca iç denge halkasının da eksenine dikey bir şekilde tetiklenen disk, yaklaşık iki derece dönme serbestliğine sahiptir.