İzhar nedir, nasıl okunur? İzhar çeşitleri ve harfleri nelerdir?

Müslümanların kutsal kitabı olan Kur'an-ı Kerim'i okumak, farklı üslupları içeren bir sanattır. Bu hitabetin unsurlarından biri olan İzhar, Tevcid'de yer almaktadır. İzhar, Kuran okumanın yollarından biri olan üslup şeklidir. Sözlük anlamı olarak bir şeyi söylemek veya açıklamak, dile getirmek demektir.

 İzhar Nedir?

 İzhar, kökünden gelen, sözlükte “ortaya çıkmak”, “bir şeyi açıklamak, bir şeyi keşfetmek; açıktan okumak demektir. Taizi ilminde bu, "iki harf arasındaki ayrılık" (mektubu kaynağından okumak) anlamına gelir. أ ، ح ، خ ، ع ، ه هم harflerinden biri sâkin nûn veya tanvinden sonra gelirse, bu harflerden önce idgam, iklâb veya ihfa olmadan sâkin nûn veya tanvin okunur (örneğin, عليمًا حكيمًا ، من).

 Buradaki terimin sebebi, sessiz harflerin nûn veya tanvin ile izhar'ın kökenleri arasındaki uzaklıktır. Kıraat imamlarından Ka'fer-i Kari'den ḫâ ve gayn'i ihfanın harfleri sayar, ondan sonra bu iki harften önce sessiz nûn veya tanvin de okunur (örneğin: هَلْ مِنْ خَالِقر غَيُْ الله) . bâ ve “mîm” dışındaki harflerin önüne sessiz bir pandomim konulduğunda nota ile okunur ve “İzhar-ı efevi” olarak adlandırılır (mesela مْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ ، لَكُمْ دِينُكُمْ).

 Hem sakin nûn hem de sakin "mîm" için açıklamalar kullanılırken bunların hunnaları verilir. Ay harflerinden biri (أ ، ب ، ج ، ح ، خ ع ع ، غ ف ف ك ، م ، و ، هم ، ي) "lam" harfinden, yani -i ta'rif harfinden sonra gelirse, bu lam da ortaya çıkar ve bu izhara tipine "İzhar-i kameriye" denir (örneğin المؤمن ، الحمد ، القمر).

 İzhar Nasıl Okunur?

 Açıkça okurken; Gunne, rahibenin sesi kaynağından çıkarılarak yapılmaz. Rahibe sesini tutmadan hızlıca başka bir harfe geçmek gerekiyor. () Tanvin ilk kelimeden sonra bulunur. Sessiz rahibeden sonra Elif (ا) harfi gelir. Böylece tezahür, okumalarda gerçekleşir. Ijard mektubu açıkça okunur, ancak Hun bitmez. Harflerden biri elif, ha, hi, ai, gaiyn ise tenwin veya nun-i sükunet anlamına gelir, tecelli ortaya çıkar.

 İzhar Çeşitleri ve Harfleri

 İzhar'ın yapılmasının nedeni, sessiz veya Tenvin ve İzhar harflerinin kökenlerinin çok uzak olmasıdır. Ebu Kafer'e göre Kazanç ve Ha harfleri de bilgi mektuplarına aittir. Bu nedenle sessiz ta nin de bu iki harften önce okunmalıdır. Sakin mim, ba ve mim, önünde olduğu için ba dışında telaffuz edilir. Bu duruma izhar-ı efevi denir. Sessiz bir ra veya durumunda Gunne belirtilmelidir.

 i harfinin açıklaması olan la harfinden sonra ay harflerinden biri geliyorsa lam harfinin de ifade edilmesi gerekir. Bu izhar çeşidine İzhar-ı Kameriye denir. Vav ve ye harflerinden önce tenvin ve sessiz rahibe varsa, aynı kelimede olmaları gerekir. Bu nedenle tekrar yapılması gerekir. Bu durumda, kelimeler ayrılmadan okunmalıdır. Saki be ve mim dışında bir harfin önüne yerleştirildiğinde de ortaya çıkar. Böyle bir duruma örnek olarak "Em lehum" verilebilir.