İyi bir liseye girmenin 10 yolu

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2013-2014 eğitim öğretim yılında ilk defa uygulanan Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sistemi (TEOG) kapsamındaki ikinci dönem merkezi sınavları başladı. İyi bir liseye girmek için yarışan 1 milyon 290 bin 717 öğrenci bugün Türkçe, matematik, din kültürü ve ahlak bilgisi; yarın fen ve teknoloji, T.C. inkılap tarihi ve Atatürkçülük ile yabancı dil derslerinden sınava girecekler. Saat 09.00’da başlayan ikinci dönem merkezi ortak sınavların her oturumu 40 dakika sürecek ve adaylara 20’şer soru yöneltilecek. Her oturumdan sonra öğrenciler yarım saat dinlenme arası verecek. İki gün de oturumlar 12.00’de tamamlanmış olacak. Peki, iyi bir liseye girmenin yolları neler, sadece akademik başarı yeterli mi, hedef belirlemek başarıyı ne kadar etkiliyor gibi soruları Türkiye’nin önemli okullarının müdürlerine, rehber öğretmenlere sorduk. Eğitimcilerin, iyi bir liseye girmek isteyen öğrenciler için önerileri şöyle:

DİSİPLİNLİ VE SABIRLI ÇALIŞMAK GEREKİYOR

İyi bir lisede okumak isteyen bir öğrencinin öncelikle sınavlarda başarılı olması gerekiyor. Programlı, disiplinli ve tempolu çalışanlar iyi liselere yerleşebiliyor. Öğrencilerin zekâ seviyeleri birbirine çok yakındır ama disiplinli ve sabırlı çalışanlar öne çıkıyor.

ÖĞRENMEK İÇİN SEVMEK ŞART

İlkokuldan itibaren düzenli çalışmak gerekiyor. Öğrencinin derslerine zamanında girmesi ve ertesi güne ders bırakmaması lazım. Vaktinde çalışmayan, yazılı ve sınav zamanında ders çalışan öğrenci ne kadar destek alırsa alsın geçmiş günleri geri getiremeyeceği için başarılı olma ihtimali düşük. Ayrıca her derse isteyerek ve severek çalışmak da başarıyı arttıran farktörler arasında. Başarmak için ezberlemek değil, öğrenmek gerekiyor. Öğrenmek için de her şeyden önce sevmek şart. Kimsenin zoruyla, baskısıyla ders çalışılmaz.

HEDEFİ OLAN BAŞARILI OLUR

Öğrencinin çalışırken okumayı planladığı liseyi ve ileride kendisini nerede görmek istediğini düşünmesi yararlı olur. Hedefi olan insanların başarılı olduğu unutulmamalı. Hatta, öğrencinin hedeflerini bir kâğıda yazarak, çalışma odasında görebileceği bir köşeye asması motivasyonunu arttırabilir.

SOSYAL OLMAK GEREKİYOR

İyi bir liseye girmek için derslerde ve sınavlarda başarılı olmak kadar sosyal bir öğrenci olmak da gerekiyor. Hem sınava çok iyi hazırlanmalı, hem de sosyal faaliyetlerde etkin olup çok iyi yetişmeliler. Bir enstrüman çalmak, belli bir spor dalıyla ilgilenmek, toplumsal meselelere kafa yormak ya da birkaç özel ilgi alanının olması öğrencinin mutlu bir insan olarak hayata atılmasını sağlayacağı için akademik başarılarını da olumlu yönde etkiler.

YÜKSEK NOT MOTİVASYONU ARTTIRIR

Düzenli ve sistemli bir şekilde ilkokuldan itibaren çalışan öğrencinin ders notları yüksek olur. Bu da motivasyonu, başarılı olma inancını arttırır. Test tekniğine uygun çalışmak, düzenli soru çözmek de iyi liseye girmek için sınavlarda başarıyı getirir.

ÜMİTSİZLİĞE KAPILMAYIN

Sınava hazırlık uzun ve yorucu bir süreçtir. Bu süreçte bazen olumsuzlukların yaşanması, netlerin düşük olması gayet doğal. Bu durumda kesinlikle panik yapmamak gerekiyor. Öğrencinin başaracağına olan inancını ve güvenini kaybetmeden, ümitsizliğe kapılmadan, sınavı gözünde büyütmeden bir sonraki sınava odaklanması gerekiyor.

KAYGININ AZI YARAR, ÇOĞU ZARAR

Sınavda hiç kaygı yaşamamak, vurdumduymaz olmak veya aşırı kaygı başarıyı düşürür. Normal düzeyde kaygı, başarılı olmak için gerekli. Soruları “kolay” veya “zor” gibi değerlendirmekten kaçınmak da lazım. Sınavda cevapları hatırlayamama veya unutmak bilgi eksikliğinden olabileceği gibi güvensizlikten de kaynaklanabilir.

KENDİN İÇİN YAPTIĞINI UNUTMA

İyi bir liseye girmenin, sadece toplumsal prestij için değil, insanın kendisi için önemli olduğunu unutmamak gerekiyor. Evet ben, o prestijli lisede okuyorum demek çok havalı olabilir ama burada alınacak eğitimin niteliğinin, ileriye yönelik hedeflere ulaşmada daha önemli olduğunu sürekli hatırlamak lazım. İyi bir liseye yerleşmek, öğrencinin anne babası için övgü kaynağı olabilir ama öğrenci için iyi bir gelecek ve toplumsal saygınlık anlamına
geldiği her zaman hatırlanmalı.

ÇEVRE DESTEĞİ

Çocuğa yakın çevresinin, anne ve babasının güvenmesi, destek vermesi de başarıyı olumlu etkiler. Çevresinden destek gören öğrenci erken yaşta yaşam becerilerini geliştirir, sorumluluk alırlarsa iyi liseye girmekte zorlanmaz.

STRESTEN UZAK DURUN

Liselere giriş sınavlarına hazırlanan bir öğrencinin, son yıl stresli ve gergin ortamlara girmemesi gerekiyor. Özellikle moral ve motivasyon bozmayı alışkanlık haine getirmiş kaygılı insanlardan uzak durmak şart.

5 SORU 5 CEVAP

Çocuk ve gençlerde sınav kaygısı ile ilgili soruları Psikolojik Danışman Dr. Nevin Dölek yanıtladı.

1) Sınav kaygısı nedir?

- Sınav kaygısı, sınanma durumlarında olumsuz değerlendirilme korkusudur. Herhangi bir sınanma durumunda başarısız olma beklentisi olduğunda bu olası başarısızlığın getireceği olumsuz duygular insanı korkutur.

2) Neden olur?

- Her insan girdiği bir sınanma durumunda başarılı olabilmek ister. Eğer yeterince hazırlanmadığını ya da o konuda yetersiz olduğunu hissediyorsa, girdiği sınavda başarısız olacağına inanır. Başarısızlık, utanma, hayal kırıklığı, üzüntü gibi keyifsiz duygulara yol açar. Eğer sınav, öğrencinin kendisi, ailesi ve çevresi için çok önemli ise bu duyguları çok daha şiddetli olarak yaşaması, hatta bir çöküntü içine girmesi mümkün. Bu durumda ego kendini olası bir çöküntüden korumak için abartılı sınav kaygısı olgusunu kullanır. Böylece sınavda olumsuz sonuçlar alınsa bile bu başarısızlığa aşırı sınav kaygısının yol açtığı savıyla kendisini, kendi duygularından korumuş olur.

3) Sınav kaygısı yaşayan çocuk nasıl anlaşılır?

- Sınav kaygısı yaşayan çocuk sınavı çok önemseyen çocuktur. Çalışmıştır ama çalışmalarının yeterli olmadığına veya yanlış çalışmış olabileceğine inanır. Bundan dolayı suçluluk duygusu ve sınav kaygısı yaşar.

4) Sınav kaygısı ile başa çıkmak için neler yapılmalı?

- Öğrencinin öncelikle çalışmalarının yeterli olduğuna ve elinden geleni yapacağına inanması gerekiyor. Çalışmalarını yetersiz görüyorsa temposunu arttırmalı ya da çalışma stilini değiştirmeli. Örneğin, sürekli konu tekrarı yapmak yerine bol soru çözme yoluna gitmeli.

5) Aileler, çocuğun sınav kaygısını yenmesine yardımcı olmak için neler yapabilir?

- Öncelikle sınavın önemini çok abartmamalılar.

Daha sonra çocuklarının yaptığı çalışmayı ve gayreti takdir etmeliler. Kesinlikle “Çok yetersiz çalıştın”, “Fazla başarı bekleme” gibi cümleler sarf etmemek gerekiyor. En önemlisi çocuğa “Elinden geleni yap” mesajı verilmeli.

SİZ SORUN CEVAPLIYALIM

TEOG’da iki öğrenci aynı puanı alırsa ve aynı liseyi tercih ederlerse öncelik kimin olacak?

- Öğrenciler tercih ettikleri okullara yerleştirilirken, önce ağırlıklandırılmış ortak sınav puanlarına bakılacak. Daha sonra sırasıyla 6, 7 ve 8’inci sınıflardaki yıl sonu başarı puan üstünlüğü, tercih önceliği ve okula özürsüz devamsızlık yapılan gün sayısına göre değerlendirme yapılacak.

İkinci dönem merkezi ortak sınav sonuçları ne zaman açıklanacak?

- Milli Eğitim Bakanlığı’nın daha önceki açıklamalarına göre, sonuçlar haziran ayı içinde duyurulacak.

Özel okullar TEOG kapsamında nasıl öğrenci alacak?

- Sınavla öğrenci alan özel okullar, Milli Eğitim Bakanlığı’nın yaptığı ortak sınavlarda 6 dersin değil, Türkçe, matematik ile fen ve teknoloji dersleri olmak üzere, 3 dersin puanlarını dikkate alacağını duyurdu. Puan hesaplaması yapılırken sadece bu yıl için Yıl Sonu Başarı Puanı (YBP) eklenecek. En yüksek puan ise 800 olacak.

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?

8’inci sınıfların katıldığı merkezi sistem ortak sınavlarında, yanlış sorular doğruları etkilemeyecek.

- İkinci dönem merkezi sınavlarda öğrenciler, birinci ve ikinci dönem işlediği tüm konulardan sorumlu tutulacak.

- TEOG kapsamındaki sınavlarda her ders için yapılacak sınav başladıktan sonra ilk 15 dakika içerisinde gelen öğrenciler sınava alınacak. Geç gelen öğrencilere ek süre verilmeyecek.

PANO

Telafi sınavları mayısta

Bugün ve yarın düzenlenen ikinci dönem merkezi ortak sınavlarına katılamayan 8’inci sınıf öğrencileri 10-11 Mayıs’ta telafi sınavlarına girebilecek. Ancak öğrencilerin telafi sınavlarına katılabilmesi
için geçerli bir mazereti olması ve bunu belgelendirmesi şart. Telafi sınavlarına öğrenciler kendi okullarında değil, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından atandıkları okullarda girecekler. Asıl sınavlarda uygulanan diğer şartlar, mazeret sınavlarında da geçerli olacak.

İlkokullarda tatil kararı illerin

8’inci sınıf öğrencileri bugün ve yarın TEOG kapsamında merkezi yazılılara girerken 5, 6 ve 7’nci sınıflara tatil edildi. Bakanlık ilkokullarda tatil kararını il milli eğitim müdürlüklerine bıraktı. Sınavın yapıldığı okul ile aynı bina ya da bahçede bulunan ilkokulların tatil olup olmayacağına il milli eğitim müdürlüklerin karar vermesi istendi. Sınavın sağlıklı bir şekilde tamamlanması için gerekli önlemlerin alınacağı belirtildi.