‘İstikbal’ göklerde: İTÜ öğrencileri hibrit roket motoru üretti
Güncelleme Tarihi:
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Pars Roket Grubu, hibrit roket motoru üretti ve fırlatma aşaması başarıyla tamamlandı. Türkiye’nin uydularını dışa bağımlı olmadan uzaya gönderebilmesi hedefine yönelik çalışmalar sürerken önemli bir adım da İTÜ öğrencileri tarafından atıldı. ‘İstikbal’ adını verdikleri roketin neredeyse tüm parçalarını kendi çabalarıyla üreten öğrenciler yüzde 90’ın üstünde yerlilik oranına ulaştı.
İTÜ Pars Roket Grubu öğrencileri üniversitenin atölyelerinde roket motoru yapmak için 2022 yılında çalışmalara başladı. Katı yakıt, sıvı yakıt ve hibrit olmak üzere 3 farklı motor türü arasından daha güvenli olduğu için ‘hibrit’ seçeneği tercih edildi. Yakıtı katı, oksitleyicisi sıvı olan hibrit motorlu roket ‘İstikbal’, 45 testten geçtikten sonra Roketsan’ın Aksaray’daki tesisinden başarıyla fırlatıldı.
2 SENEDE ÜNİVERSİTEDE ÜRETTİLER
İTÜ Makine Mühendisliği öğrencisi ve Pars Roket Grubu üyesi Hazem Kandur çalışmalarını ve elde ettikleri başarıyı şöyle anlattı:
“Temel hedefimiz bütün bileşenlerini kendi imkanlarımızla yaptığımız bir roket motoru üretmekti. Bu işle uğraşan çoğu takım motoru hazır şekilde alıp üzerinde çalışmalar yapıyor. Biz bunu yapmak yerine kendimiz üretip roketin tüm alt bileşenlerini kendimiz geliştirdik ve 2 sene içinde sıfırdan başlayarak hibrit sistemli bir roket motoru ürettik. Son olarak ‘Aksaray Hisar Atış Alanı’nda fırlatmayı başarıyla gerçekleştirdik.
Roket motorları katı, sıvı ve hibrit olmak üzere 3’e ayrılıyor. Katıda hem oksitleyici hem de yakıt aynı anda katı halde bulunduğu için çok tehlikeli. En ufak bir yanlışta patlayabilirsiniz. O yüzden Roketsan, yarışmalarda roket motorunun montajının en son yapılmasını ister. Yani roket rampaya gitmeden hemen önce motor takılır. Aynı şekilde hem yakıtı hem oksitleyicisi sıvı bazlı olan motor da zor ve tehlikeli. Hibritte ise yakıt katı oksitleyici sıvı. Katı yakıt olarak parafin, sıvı oksitleyici olarak nitröz oksit kullanıyoruz. Yakıtı elinize alabilirsiniz çünkü bildiğiniz mumun en saf hali olan parafini kullanıyoruz. Çakmak tutsanız bile alev almaz o yüzden türler arasında çok daha güvenli.
ÜZERİNE KOYARAK İLERLEYECEĞİZ
Roket motorunu gelecekte uzaya yük atabilecek hale getirip Türkiye’ye bu şekilde faydalı olmaya çalışıyoruz. Şu an Türkiye uydu geliştirme teknolojisine sahip. Ancak elimizdeki uyduları uzaya atabileceğimiz roketimiz yok. Bu yüzden ABD’ye Space X’e gidip onlara attırıyoruz. Amacımız Türkiye’deki roket üretim faaliyetlerinin gelişmesi ve kendimize yetebilir hale gelmemiz. Bu fırlatmanın başarılı olması bize hibrit roket motorunun nasıl yapılabileceğini öğretti. Bundan sonra üzerine koyarak ilerleyeceğiz ve bununla övünüyoruz.
BAŞARABİLEN İLK ÖĞRENCİ TAKIMI
Türkiye’de hibrit roket motorunu öğrenci seviyesindeyken geliştiren ve başarılı bir şekilde fırlatmasını yapabilen ilk ekip İTÜ Pars Roket Grubu oldu. Takımımızda 4 farklı ekip görev yapıyor. Temelde tasarım, üretim ve test gibi bir sıralamamız var. Mekanik ekibimiz roketin geliştirme, hesaplama ve üretim aşamalarını üstlendi. İtki ekibimiz motorun tasarımında görevliydi. 2 senelik çalışmada 45’e yakın test yaptık. Elektronik ekibimiz, roketin test için gereken sistemlerini gerçekleştiriyor. Kurumsal iletişim ekibimiz ise sponsorluk ve organizasyonla ilgileniyor.
BÜYÜK HEDEF UZAYA UYDU BIRAKMAK
Uzaya roket fırlatmak ve faydalı yük bırakmak çok maliyetli bir iş. Bir öğrenci topluluğunun bunu başarabileceğini pek düşünmüyorum. Ancak buradan mezun olan ekip arkadaşlarım hem kendi işlerini kurup motor geliştirebilirler hem de bu tecrübeyi sektörde çok daha geniş imkanlarla kullanabilirler. Bir öğrenci takımı olarak bunu başarmak maddi açıdan zor olsa da gerekli yatırımlarla biz bu roketi uzaya uydu bırakabilir hale getirebiliriz.”
ÖĞRENCİLERİMİZİ TEBRİK EDİYORUM
İTÜ Rektörü Prof. Dr. Hasan Mandal ise öğrencilerinin başarısıyla ilgili şunları söyledi: Türkiye’de tabii ki roket yapıyoruz. Ama hep; ‘peki ama motorunu kim yapacak, motorunu yapmadıkça tasarlamak, geliştirmek yeterli olur mu?’ cümleleriyle karşılaşıyoruz. Her yıl yapılan yarışmalarda roket motorları Roketsan’dan temin ediliyor. Öğrencilerimiz yarışma dışı bir faaliyetle bir çaba içine girdiler ve 2 yıllık yoğun bir çalışmanın sonucunda roket motoru ürettiler. Birçok başarılı roket görebiliriz ama bu roketin motorunu yapan bizim öğrencilerimiz. Onları gönülden tebrik ediyorum.